Tüp bebek Tedavisinde Doğru Bilinen Yanlışlar

1 ) Yanlış: Tüp bebek zor ve ağrılı bir tedavi yöntemidir

Doğru: Tüp bebek tedavisi son zamanlarda çok kolaylaşmış, “hasta dostu” bir tedavi şekline gelmiştir. Tedavi dönemi, yeni kullanılan ilaçlar ile beraber, 45 günden 15 güne kadar indirilmiş, hastalara yapılan iğne miktarı da 60’lardan 20’lere düşmüştür. Bunun yanı sıra, günümüzde sadece hap formunda ilaçlar kullanılarak da gerçekleştirilen “doğal” tüp bebek tedavileri başarılı bir şekilde uygulanmaktadır.

Az miktarda ilaç kullanılarak gerçekleştirilen yumuşak protokoller, hem kontrol amacı ile merkeze gidip gelme aralığını minimuma indirmiş, hem de şişkinlik, ağrı gibi yan etkileri en az seviyeye indirmiştir. Bugün için tüp bebek, 15 gün içerisinde başlayan ve biten ve neredeyse hiç yan etkisi bulunmayan çok kolay bir tedavi yöntemidir.

2 ) Yanlış: Fazla embriyoların dondurulması başarılı olmadığından dolayı gereksizdir.

Doğru: Embriyo dondurulması çok uzun zamandır uygulanan ve hastalara ekstra hamilelik şansı veren bir uygulamadır. Ancak daha önce ki yıllarda dondurulan embriyoların yaklaşık yarısının sağlıklı bir şekilde geri kazanılması, bu tedavinin çok da başarılı olmadığını düşündürmekteydi. Son 3 yıl içerisinde uygulayabildiğimiz yeni bir dondurma yöntemi ile artık nereyse dondurulan bütün embriyoların sağlıklı bir şekilde geri kazanıldığını göstermiştir. Bu sayede, taze tüp bebek tedavisi ile donmuş tüp bebek tedavisi arasında olan başarı farkı, günümüzde kapanmış hatta bir takım tüp bebek merkezlerinde donmuş embriyo tedavileri sayesinde daha başarılı sonuçlar alınmaya başlanmıştır.

Embriyo dondurma yöntemi, özellikle Türkiye gibi transfer edilen embriyo miktarı sınırlı olan ülkelerde hastalara sunulması gereken çok önemli bir avantaj olarak görülmektedir.

3 ) Yanlış: Tüp bebekte başkalarının spermi veya yumurtası kullanılabilir veya karışabilir.

Doğru: Tüp bebek merkezleri hiç hata yapmadan çalışmak zorundadırlar. Kendi sistemlerini bu kurala neticesinde belirlerler. Uygulanan işlemler hiçbir zaman tek bir kişinin elinde olmaz. Mutlaka her basamak, en az 2 kişi tarafından denetim altına alınır. Embriyoloji laboratuvarları, yüksek güvenlik sistemlerine sahip olan yerlerdir. Giriş çıkış belli miktarda yetkili kişi ile sınırlandırılarak, 7 / 24 saat kapalı devre kamera ile sistem sayesinde, sürekli denetim altında tutulması sağlanır.

4 ) Yanlış: Tüp bebekte ikinci denemelerde daha çok başarı sağlanır.

Doğru: Tüp bebek tedavisinde ilk 4 tedavi aşağı yukarı eşit başarı değerlerine sahiptir. Daha sonra uygulanan tedavilerde başarı oranları bir öncekine göre, biraz daha azalır. Bütün tüp bebek merkezlerinin en önemli hedefi, ilk denemede eşleri hayalini kurdukları bebeklerine kavuşturmaktır.

5 ) Yanlış: Her yaşta tüp bebek yapılabilir.

Doğru: Kadının üreme kapasitesi yaş ile beraber değişiklik gösterir. 30 yaşına dek en fazla olan üreme şansı 30 yaş ile 35 yaşları arası azalmaya başlar. 40 yaşının üstüne olan adaylarda, artık üreme çağının don dönemlerine gelinir. 30 yaşından küçük olan hastalarında başarı şansı %50 ye kadar artarken, bu oran 40 yaş üzerinde ise %15 civarındadır. 44 yaşın üzerinde ise, başarı %1 den azdır. Günümüzde, genellikle kadın ilk önceliğini eğitim ve kariyerine ayırıp, daha sonrasında aile hayatı ve çocuğuna yer vermektedir. Çocuk isteyen kadınların 25 yaş ile 34 yaş aralığında en sağlıklı şekilde anne olabileceklerini akıllarından çıkarmamaları gerekmektedir.

6 ) Yanlış: Tüp bebekte başarı %100 dür.

Doğru: Tüp bebek tedavisi son 30 yıl içerisinde büyük ilerlemeler sağlanmış olsa dahi, en iyi olasılıkla bile, başarı %50 civarındadır. İnsan, üreme kapasitesi sınırlı olan bir canlıdır. Anne adayının yaşının ilerlemesi ile beraber, hamilelik olasılığının azaldığı da kaçınılmaz bir gerçektir. Anne ve baba adaylarına, her zaman için doğru başarı olasılıkları belirtilmelidir.

7 ) Yanlış: Hiç sperm hücresi olmayan erkekler baba olamaz.

Doğru: Bugünün koşullarında ilerleyen teknoloji ile beraber, artık mikroskop altında sperm arama operasyonları sayesinde, testlerde hiç spermi bulunmayan erkeklerin de baba olma şansı bulunuyor. Mikro TESE olarak tabir edilen operasyon sayesinde, erkeğin yumurtalığında (testis) oluşumu sağlanan ancak vücut dışına atılamayan döl hücreleri bulunarak donduruluyor ve kadına yapılan tüp bebek tedavisi ile beraber çiftin bebek sahibi olması sağlanıyor. bknz:

8 ) Yanlış: Tüp bebek tedavisi sonucunda genelde ikiz, üçüz gebelik olur.

Doğru: Tüp bebek tedavilerinde çoğul hamilelikler ile fazla karşılaşıldığı doğrudur. Buna önlem olarak 2010 yılında yönetmelikte yapılan değişiklik ile 35 yaşından küçük olan hastalarda ilk 2 deneme için tek embriyo, diğer tüm hastalarda da en fazla 2 embriyo transferine izin verilmiştir. Bu sayede Türkiye’de uygulanan sınırsız embriyo transferi bir nebze olsun kontrol altına alınmaya çalışılmıştır. Çoğul gebelikler, eşitli hastalar tarafından özellikle istense dahi, hem anne sağlığı, hem de bebeklerin sağlığı açısından büyük risk taşımaktadır.

9 ) Yanlış: Tüp bebek tedavisi sonrası uzun süre yatmak gerekir.

Doğru: Tüp bebek tedavisi tamamlanıp transfer yapıldıktan sonra yatmanın hamilelik şansını yükselttiği ile ilgili hiçbir bilimsel ispat bulunmamaktadır. Anne rahmine yerleştirilen embriyo, yer çekiminin etkisi ile düşmeyeceği gibi, yerleşme işlemi de transferden ortalama 3 gün sonra gerçekleşmektedir.

10 ) Yanlış: Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar, kadında ileri yaşlarda kansere sebep olabilir.

Doğru: Tüp bebek tedavilerinde yumurta miktarını arttırmak ve büyütmek için kullanılan hormonal ilaçlar, hemen hemen 40 yıldır uygulanmaktadır. Yapılan araştırmalarda infertilite tedavisi görmüş olan kadınlarda, tedavi görmemişlere göre artmış bir kanser riskinin bulunmadığını göstermiştir. Burada asıl dikkat edilmesi gereken nokta, bir takım infertilite tedavisi görmüş olan kadınlarda kullanılan ilaçlardan değil, genetik olarak kanser gelişme tehlikesi bulunmaktadır.