Lohusalık Döneminde Yapılması Gerekenler

Lohusalık dönemi doğumdan sonra başlayan 6 haftalık dönemdir. Bu dönemde annenin sağlığına dikkat etmesi çok önemlidir. Çünkü anne lohusalık döneminde bir hastalık geçirirse, bu hastalığın boyutları beklenenin çok üstünde istenilmeyen durumlara neden olabilecek durumdadır. Lohusalık döneminde annenin hem psikolojik olarak hem de fizyolojik olarak çok fazla değişimi gözlemlenmektedir. Annenin gebelik döneminde vücudunda ne kadar değişiklik olduysa lohusalık döneminde bu değişiklikler tekrar eski haline (gebelikten önceki haline) döner. Bu dönüşüm de annenin sağlığının olumsuz yönde etkilenmemesi gerekir. Bu durum bazen hayati önem arz edebilir.

Lohusalık döneminde en çok dikkat edilmesi gereken şeyler şu şekilde sıralanabilir:

? Doğum gerçekleştikten sonra anne stresli ortamdan kurtulmak adına hastaneden hemen çıkmak isteyebilir. Doğum sonrasında annenin durumuna göre 1 gün veya 2 gün hastanede kalmak annenin sağlığı için son derece önemlidir. Hastaneden çıkma konusunda acele etmemekte fayda vardır. Ancak 2 günden sonra bir sebep olmaksızın hala hastanede kalmak anneye yararı olmadığı gibi zararı da olabilir.

? Annenin lohusalık döneminde istirahat etmesi çok önemlidir. Anne bu dönemde kendi sağlığına çok özen göstermelidir. Ancak bu istirahat sürekli yatakta yatmak olarak algılanmamalıdır. Kendini yormayacak düzeyde basit işler yaparak, ev içerisinde kendisini yormayacak şekilde kısa yürüyüşler yaparak metabolizmanın işleyişine katkı sağlaması gerekir. Aksi taktir de sürekli yatarak vücudun direnci de istem dışı düşebilir.

? Lohusalık döneminde annenin yiyeceği besinlerde bir diyet uygulamaya gerek yoktur. Anne istediği her besini dilediği gibi yiyebilir. Ancak meyve ve sebze ağırlıklı beslenmesi vücudun daha kolay toparlanmasına katkı sağlayacaktır. Yalnız yediği besinlerde hem kendini hem anne sütü ile beslenen bebeğini düşünmelidir. Anne adayı henüz yeni doğum yaptığı için daha pek çok ağrısı sıkıntısı olabilmektedir. Yediği besinlere dikkat ederse, varsa ameliyat sebebi ile oluşabilecek ağrılardan da nispeten korunmuş olur. Rahat hareket edemediği için henüz eğilip doğrulamadığı için mide ve bağırsaklarda oluşabilecek spazm veya ağrılar sebebi ile taze anne çok sıkıntılar yaşayabilir. Bebek ise emdiği gazlı süt yüzünden çok ağlar ve zaten rahatsız olan anneyi huzursuz eder. Bu nedenle taze anneler yedikleri içtikleri gıdalara dikkat etmelidirler.

? Annenin sindirim sistemleri lohusalık döneminde pek düzgün çalışmayabilir. Kabızlık bu dönemde çok sık rastlanan bir durumdur. O yüzden annenin bu süreçte yediği besinlerin sıvı olması kabız olma ihtimalini de aynı oranda düşürecektir. Sıvı gıdaların tüketilmesinin yanında yemeğin yanında bolca su içmekte yine kabızlığı giderecek durumlardan biridir. O yüzden su tüketiminin fazla olmasına dikkat etmek gerekir. Üstelik su tüketiminin metabolizmaya başka faydaları da vardır. Örneğin: günde 2 litre su tüketen taze anne hem vücudunun nem oranını dengeleyecek hem de hamilelik süresince aldığı kiloları hızla yakıp atmak için iyi bir fırsat yakalamış olacaktır…

? Taze anne, vücut temizliğine olabildiğince dikkat etmeli ve asla kirli kalmamalıdır. Ancak anne lohusalık döneminde vajinaya su kaçmamasına dikkat etmelidir. Bu yüzden vajinanın yıkanmaması gerekir. Ancak normal duşunu almasında bir sakınca yoktur. Vajina bölgesini özellikle yıkama gibi bir durum olmadığı müddetçe normal duş alınması esnasında vajinaya su kaçmaz. Bazı lohusa hanımlar endişelense de lohusa bir bayan duş alabilir. Oturarak değil de ayakta duş alması tavsiye edilir. Ayrıca lohusa, giydiği iç çamaşırlarının temizliğine dikkat etmeli ve sık sık değiştirmelidir.

? Doktorunuz size kontrol için belirli bir süre sonra randevu verecektir. Bu süre genelde 6 haftadan sonrasında olur. Doktorunuz eğer size 6 hafta sonrasına randevu vermişse tam istediği zamanda doktorun yanında olmanız da son derece önemlidir. Vücutta anormal bir durum olup olmadığı ancak 6 hafta sonra anlaşılabilmektedir. Bu 6 hafta geçtikten sonra hemen doktora gidilirse, annenin sağlığını tehdit eden herhangi bir durum olup olmadığı denetlenmiş olur. Çıkan tetkikler sonucunda erken tanı yöntemi sayesinde pek çok rahatsızlık da henüz büyümeden tedavi edilebilir. Vücudun gebelikten önceki haline geri dönmesi biraz uzun sürmektedir. Bu sebeple lohusa bir bayan asla acele etmemeli kilo ile mücadeleye girişmemelidir. Düzenli, sağlıklı, iradeli bir şekilde kilo verilmelidir.

• Lohusalık dönemi boyunca anne psikolojisinde sıkıntılar yaşar. Daha öncesinde bebek anne karnındayken gebeliğin ilk haftalarında da bu duruma benzer duygular hisseden anne aynı duygularla yine baş başa kalmış olur. Bu durumla tek başına başa çıkamaz bu nedenle lohusa anneye ailesi de destek olmalı ve taze annenin bu hassas dönemini rahat ve konforlu geçirebilmesi adına ellerinden gelen bütün gayreti göstermelidirler. Stres faktörü oluşturabilecek hemen her durumu frenleyip anne adayına hissettirmemelidirler.

Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu

Kadın Hastalıkları ve Tüp bebek uzmanı