Kadın bireyin ürettiği yumurta ile erkek bireyden gelen spermin buluşması ile kadın gebe kalır ve bunun sonucunda hamilelik durumu meydana gelir. Hamilelik beyinden salgılanan FSH yani yumurta üretimini kontrol eden beyinsel hormonun yardımı sayesinde kadın yumurtalığında gerçekleşir. Doğal yollu hamile kalma sürecinin aşamları kısaca bu şekildedir. Ancak çiftler korunmasız ve düzenli olarak ilişkiye girseler de çocuk sahibi olamayabilirler. Bu gibi hamile kalınmama ya da kısırlık gibi durumlarda çiftler tüp bebek tedavisi uygulamasını tercih edebilirler.
Tüp bebek uygulaması
Tüp bebek uygulamasındaki birinci evre kadın üreme hücresi yani kadın yumurtalıklarının uyarılması işe başlar. Bu ilk aşamada kadın yumurtalığına yüksek miktarda FSH enjekte edilir ve birden fazla sayıda yumurta üretilmesi sağlanılır. Enjeksiyonlama adetin ikinci gününde başlar ve 11 gün kadar devam eder. 11 gün boyounca da yumurtaların gelişim süreci doktor kontrolü altında izlenir. Geçen 11 günün ardında yumurtalar büyük ve bir buçuk iki santime ulaşmış hale gelir ve yumurtalara HCG (özel yumurta çatlatma iğnesi) veya Ovitral ilaçlar yapılır.
48 saatlik zaman dilimi içerisinde yumurtlama işlemi gerçekleşir ve süreci yürüten hekim yumurtaları 35. ya da 36. saatte toplamaya başlar. Toplanan yumurtalardan 8-10 tanesi genel veya lokal anestezi yoluyla vajinadan alınır ve döllenmesi amacıyla erkek bireyden alınan spermlerle buluşturulur.
Döllenme işleminin gerçekleşmesinden yirmi dört saat geçtikten sonra yumurta hücresi ikiye bölünür. İkiye bölünen yumurta embriyo haline gelmiştir. Embriyo transferi için 72 saatin geçmesi gerekmektedir. Embriyo transferi için ayrıca en kaliteli yumurtalar seçilir. 72 saat sonunda yaşanan hücre artışı ile embriyo transferine geçilmesi aşamasına gelinir. Seçilen kaliteli embriyolar vajinadan kadın rahmine aktarılır. Embriyonun ana rahmine aktarılması işlemi tüp bebek tedavisindeki son kısımdır.
Embriyo transferinden geçen 12 gün sonrasında, anne ve baba beklenen hamilelik testini gerçekleştirebilirler. Testin pozitif çıkması beklenen hamileliğin gerçekleştiğini göstermektedir. Ancak bazı durumlarda test negatif de çıkabilir ve tedavi son aşamada dahi başarısız olabilmektedir. Bu durum anne ve baba adaylarını umutsuzluğa düşürmemelidir. Bir sonraki denemeleri başarılı olacaktır. Araştırmalar ilk deneme sonrası tedavide başarılı olmayan çiftlerin ikinci veya üçüncü denemelerindeki başarı şansını yüzde 95 olarak nitelendirmektedir.
İki tüp bebek arasındaki zaman farkı ne kadar olmalıdır?
Bazı durumlardan dolayı tüp bebek tedavisi başarılı olmayabilir. Bunun çeşitli faktörleri bulunmaktadır. Embriyonun rahime tutunaması, anne adayının yaşadığı strese bağlı olumsuz ruhsal durumu gibi faktörler tüp bebek tedavisini olumsuz yönde etkileyebilir. Herhangi bir sebepten dolayı tüp bebek tedavisinde istenilen hamilelik sağlanamamışsa bir sonraki tüp bebek tedavisi beklenebilir. İki ya da üç aylık bir ara sonrası çiftler yeni bir tüp bebek tedavisini deneyebilirler. İki üç aylık süre anne adayının en az iki kez adet görmesi sonucu belirlenmektedir.
Yaşı 35’in üzerinde olan kadınlarda ise bekleme süresi daha kısa tutulmalıdır. Bunun sebeplerinden birisi de yüksek yaşa bağlı olarak yumurtalığın işlevindeki azalmadır. Bu sebepten dolayı 35 yaş üstü kadınlar için iki tüp bebek tedavisi arasındaki zaman farkı ne kadar az olursa o kadar iyidir. Bu süre genellikle 1 aydır ve bir kez adet görmeleri halinde yeniden tüp bebek tedavisine başlanabilir.
İki ya da daha fazla ay ara vermek isteyen adaylar nelere dikkat etmelidir?
Genç yaşta olmasına rağmen farklı sonuçlardan dolayı ara vermek isteyen anne adayları için yumurtalıklarında herhangi bir sorun bulunmuyorsa iki aydan ya da daha uzun süre tedaviye ara vermelerinde bir sakınca bulunmamaktadır. İki tüp bebek arasındaki zaman kısıtlaması sadece 35 yaş üzerindeki kadınlar için geçerlidir. 35 yaş üzerindeki kadınlarda doğurganlık oranı azalmakta ve yumurtalıkları işlevselliğini yavaş yavaş yitirmektedir. 35 yaş üzerinde anne olmak isteyen kadın adayların başarısız geçen tedavinin ardından, tüp bebek tedavisinde verdikleri aranın her ayı çok kıymetlidir.
Aylar geçtikte kadın rahmindeki yumurtalık kapasitesinde azalma meydana gelecektir. Bu yüzden tüp bebek tedavisine ne kadar az bir süre verirse ikinci denemede hamile kalma şansı o oranda artacaktır. Uzmanlar verilen aranın en fazla 1 adet görme süresi olmasını tavsiye etmektedirler.