Bireyin sağlıklı bir şekilde gelişmesinin temeli henüz anne karnındayken başlamaktadır. Anne karnındaki bir bebek, annenin duygusal sisteminin bir parçası olarak da büyümektedir. Yani bebek, annenin yemek içme alışkanlıklarından, fizisel hareketlerinden etkilendiği kadar onun ruhsal çalkantılarından, mutluluğundan, heyecanından da etkilenmektedir. Dolayısıyla anne adayının gebelik boyunca yaşadığı ruhsal durumlardan bebeğin de psikolojisi etkilenmektedir.
Stres, gebelik üzerinde hangi etkilere yol açar?
Gebelik, her kadın için biraz fedakarlık yapması gereken süreçleri barındırmaktadır. Anne adayının bu dönemde gebeliğe bağlı ya da gebelikten bağımsız problemlerden dolayı; sıkıntı, stres, üzüntü, ağlama nöbetleri, duygu durumunda değişiklik yaşaması, aşırı kızgınlık ve öfke gibi durumlarla karşılaşması gebelik gidişatını etkileyebilir. Anne adayının bu sebeplere bağlı olarak strese girmesi, karnındaki bebeği de etkilenebilmektedir. Çünkü annenin stres yaşaması halinde, vücuttaki stres hormonları olan kortizol ve adrenalin de artmaktadır. Artan stres hormonları kan yoluyla bebeğe de geçebilmektedir.
Gebelik döneminde anne adayının yaşayacağı ağır stres durumu, travma olarak adlandırılır. Örneğin anne adayının başına gelen kötü bir olay ya da sosyal hayata bağlı yaşadığı huzursuzluklar, vücudun daha fazla kortizol (stres hormonu) salgılamasına neden olmaktadır. Anne adayının gebelik sürecinde yaşayacağı stres, bebeğin gelişim sürecini etkilemekle birlikte, yetişkinlik döneminde depresyon gibi ciddi rahatsızlıklar yaşama riskini arttırabilir. Bunun dışında bebekte davranış bozuklukları, dikkat ve konsantrasyon eksikliği, içine kapanıklılık hali, saldırganlık gibi olumsuz gelişimler yaşanabilir.
Anne adayı, gebelik döneminde deprem veya benzeri doğal felaketler yüzünden ciddi psikolojik travmalar yaşayabilmektedir. Araştırmalar, bu doğal felaketlere bağlı olarak anne adayının yaşadığı stresin bebeğin ergenlik dönemine geldiğinde depresyon, şizofreni gibi ciddi psikolojik rahatsızlıklara yakalanma riskini arttırdığını da göstermektedir.
Gebelik döneminde stresten korunma yolları
Anne adayları gebelik döneminde yalnızca bedenlerine değil duygusal hallerine de özen göstermelidir. Nasıl ki anne adayı bebeğin yeme içme ihtiyacını karşılamak için beslenmesine dikkat ediyorsa, bebeğinin sağlıklı bir ruh hali için de kendi psikolojisinin iyi olmasına dikkat etmelidir.
Hamilelikte yaşanan stres, birçok anne adayı için ortak bir durumdur. Bebeğin geleceği, maddi sorunlar, ebeveynlikle ilgili sorumluluklar gibi endişeler sebebiyle stres yaşanması doğaldır. Ancak bu stresin kontrol altında tutulması gerekir. Şayet bu endişeler kontrol altında tutulamıyor ise, anne adayı profesyonel yardım almaktan çekinmemelidir. bir durumun olduğu unutulmamalıdır. Bu dönemde anne adayları psikolojik destek almaktan çekinmemelidirler. Alınacak destek, stres etkilerini en aza indirilebilmektedir. Stresin tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmasa da psikolojik destek ile stres kontrol altında tutularak, zararlı etkilerinden hem anne, hem de bebek korunabilir.
Psikolojik destek ile birlikte anne adayının yakın çevresinin de vereceği destek çok önemlidir. Anne adayının sıkıntılı olduğu konuları eşiyle veya yakın çevresiyle paylaşması onun büyük oranda rahatlamasını sağlayacaktır. Bunun dışında düzenli bir uyku düzeni ve doktorun önerisi ile düzenli egzersiz yapmak anne adayını ruhsal olarak rahatlatacaktır. Annenin ruhsal olarak rahatlaması, bebeğin gelişimini olumlu olarak etkileyecektir.