Erken doğum son adet tarihine göre 20. haftadan sonra 37. gebelik haftası tamamlanmadan başlayan doğum eylemidir. Erken doğumlar doğum esnasındaki ölümlerin yaklaşık %70’inden, uzun dönem beyin-sinir hasarlarının nerdeyse yarısından sorumludur. Tüm doğumların yaklaşık %10’u Erken doğumdur.
Erken Doğum Nedenleri:
- Daha önce erken doğum yapmış olmak en önemli risk faktörüdür
- Enfeksiyon
- Rahmin aşırı derecede gerilmesi: çoğul gebelik,bebeğin suyunun fazla olması
- Bebeğin eşinin rahim ağzına yerleşmesi ve erken ayrılması (Plasenta previa veya ablasyo)
- Rahim ağzı yetmezliği (Servikal yetmezlik)
- Rahme ait nedenler (anomaliler, myom,)
- Preeklampsia,gebeliğin yüksek tansiyonu
- Travma ya da ameliyatlar
- Bebekteki anomaliler
- Sigara, kötü beslenme, kokain ve alkol kullanımı, yetersiz kilo alımı vs gibi kişisel faktörler
- Nedeni bilinmeyen grup (İdiopatik)
Erken doğumların yaklaşık %80’i kendiliğinden Erken doğum eylemi ya da erken su gelmesi (erken membran rüptürü)ne bağlı iken %20’si anne yada bebek sağlığını korumak için doktorun kararıyla gerçekleşmektedir.
Erken doğuma eşlik eden faktörler
Sosyobiyolojik özellikler
- Yaş: 18 yaşından küçük-40 yaşından büyük olması
- Ağırlık: gebelik öncesi düşük kiloda olmak
- Doğum sayısı: gebeliklerin arasının sık olması
- Sosyoekonomik durumun düşük olması
- Beslenmenin kötü olması: yetersiz beslenme veya obezite
- Ağır sigara içiciliği, alkolizm veya ilaç bağımlılığı
Geçmiş gebelik öyküsü
- Tedavi amaçlı düşük yaptırılması
- Kendiliğinden düşük
- Erken doğum yapma öyküsü
- Rahmin yapısal anormallikleri
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu
- Rahim ağzının zedelenmesine ve yetersizliğine neden olurlar
Gebelik Sorunları
- Doğum esnasında kanama
- Gebeliğe bağlı yüksek tansiyon
- Çoğul gebelik
- Bebekteki anomaliler
- Bebeğin suyunun fazlalığı
- Bebeğin suyunun azlığı
- Karından daha önce ameliyat geçirmiş olmak
- Enfeksiyon: Erken doğumlarda bebeğin su kesesinin enfeksiyonuna sık rastlanır.
Erken doğumun durdurulmaması gereken durumlar
Anne ile ilgili durumlar:
- Ağır yüksek-tansiyon: tansiyonun aşırı yükselmesi ve annenin nöbet geçirmesi
- Kalp ve akciğer hastalıkları: anne hayatını tehdit eden sorunlar
- Rahim ağzının 4cm den fazla açılması
- Annede kanama: bebeğin eşinin ayrılması ve annenin kanamayı durduramaması
Bebekle ilgili durumlar:
- Bebeğin ölmesi yada ölümcül anormallikler taşıması
- Bebek kalp atışlarının düzensizleşmesi
- Rahim içinde enfeksiyon tesbit edilmesi
- Tahmini bebek kilosunun 2500 gramın üzerinde olması
- İleri derecede rahim-içi gelişme geriliği
Kadın Hastalıkları ve Tüp Bebek Uzmanı
Prof. Dr. Cem Fıçıcıoğlu