Atılganlık; gereksiz endişe ve kaygılardan arınmış halde kendi çıkarlarımıza uygun hareket etmemiz, haklarımızı herhangi bir saldırı durumunda koruyabilmemiz, duygu ve düşüncelerimizi rahatlıkla ifade edebilmemiz anlamına gelir. Temelde insan eşitliğine dayanan bu kavram herkesin aynı anda kazanmasının ya da mutlu olmasının mümkün olabileceğini savunur.
Atılgan davranış biçiminin sahip olduğu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz;
• “Hayır” diyebilme yeteneği,
• Bir istekte bulunabilme yeteneği,
• Olumlu ya da olumsuz duyguları ifade edebilme yeteneği,
• Genel tartışmaları başlatabilme, sürdürebilme ve sonuçlandırabilme yeteneğidir.
• İletişim kurma,
• Kendini sunma,
• Empatik anlama,
• Bilgi alma ve verme,
• Sosyal rahatlık,
• Karşılıklı bağlılık içerisinde olma,
• Grup içi ve dışı performans sergileme,
• Farklılığı tolere etme,
• Kendine ve başkalarına güvenme,
• İşbirliği gerçekleştirebilme,
• Başkalarının ihtiyaç ve beklentilerini yordayabilme,
• Arkadaşlık kurma ve sürdürebilme,
• Yakın ilişki geliştirebilmedir.
Okul öncesi dönemde bu güvenli davranış biçimleri çocuklara öğretilebilir. Yapılan etkinliklerle çocuklara başkalarının haklarına saygı, kendisini doğru ve uygun yollarla ifade etme becerisi kazandıracak sınıf içi uygulamalar gerçekleştirilebilir.
Ebeveynler çocuklarla kurduğu iletişim örüntüleri ile bu sürece katkıda bulunabilirler.
Örneğin;
o Eğer ödevlerini yapmazsan sana gösteririm (saldırgan )
o Ödevlerini yapmaman umrumda bile değil (pasif)
o Ben işlerimi hallederken sen de ödevlerini bitirebilirsin böylece sonunda keyif verici bir şeyler yapabiliriz. (güvenli)
Çocuklarınıza tercih etmesi için seçenekler sunmalısınız.En çekinik çocuk bile bu durumda bir tercih yapacak ve buna bağlı olarak davranışa karar verme sonucunda sorumluluğunu almış olacaktır.
Atılgan çocuk; kendisine, çevresine ve hayata karşı sorumlu bir birey olarak düşünce ve duygularını yöneten ,planlı ,gerektiğinde hayır diyebilen, empatik düşünebilen kendine ve başkalarına güvenen çocuktur.
Çocuğum nasıl atılgan çocuk olabilir?
Öncelikle çocuğunuzla anlamlı ve yakın ilişki kurmalısınız.
Heyecanı azaltacak telkinlerde bulunun.
Duygu ,düşünce ve davranışlarını rahatça sergileyebileceği ortamlar yaratın.
Sözsüz davranış biçimlerini geliştiren ev içi ebeveyn katılımlı oyunlar oynayın.(sessiz sinema vb.)
Çocuğunuza saygı duyun.
Düşünce ve davranışlarını eleştirmeden yargılamadan algılmaya çalışın.
Empetik olun.
Ben dili iletişim kurun.(Bana yüksek sesle bağırınca kendimi korkmuş hissettim . vb cümle kalıbında)
Pedagog
Sümeyra Yapıcı