Kan şekeri dengesini bozan besinler

Yazın en sıcak dönemlerini yaşadığımız şu günlerde, her zaman evde, sağlıklı lezzetler hazırlayamıyoruz. Sıklıkla serinlemek için bolca dondurma, gazlı/gazsız içecekler, yaz meyveleri, soğuk kahveler tüketiyor; sıcakta iştahsızlığımızı bastıracak basit karbonhidratlardan oluşan atıştırmalıklara daha fazla yöneliyoruz. Ya da farkında bile olmadan sağlıklı diye tükettiğimiz nice yiyecekten bolca şeker alıyoruz.

Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Kamil Başköy, kan şekeri dengesinde hızlı değişikliklere neden olan, özellikle 5 farklı gruptaki gıdaların fazlaca tüketilmesinin önemli sağlık riskleri taşıdığına dikkat çekti. Sadece bol şerbetli tatlılardan kaçınmanın diyabetten ve gereksiz kilo alınımdan korunmak için yeterli olmadığını, masum olmayan, şeker oranı yüksek yiyecekleri tanımanın da önemli olduğunu söyledi.

Etiketinde “Şekersiz” Yazan Gıdalar

Bu ürünlerin marketlerde “diyabetik” ve “light” ürünler bölümünde paketli atıştırmalıklar veya içecekler olarak satıldığını görüyoruz. Bu ürünleri tüketmeden önce mutlaka besin değeri etiketlerindeki açıklamaların çok dikkatle okunması gerekmektedir. Bu ürünler şeker ilavesiz olsalar bile, içerdikleri yüksek miktardaki nişasta oranlarından dolayı toplam karbonhidrat oranları yüksek olacaktır. Ayrıca bu gibi gıdalarda yer alması muhtemel olan Sorbitol ve Ksilitol gibi şeker alkollerine de dikkat etmeniz gerekir. Bu maddeler şekerden farklı olarak karbonhidratlara tatlılık katarlar ve kan şekeri seviyenizi yükseltmek için zemin hazırlayabilirler.

Yüksek Protein ve Enerji İçeren Spor İçecekleri

30 dakikadan fazla süren, efor gerektiren Tenis, Basketbol, Futbol, Fitness, Yelken, Kano, Kürek gibi sporların sonrasında tüketilen, enerji ve protein içeceklerinin içerdikleri şeker oranına dikkat edilmelidir. Bu içecekler serinletici etkisinin yanı sıra hızla kaybedilen sıvıların yerine konulması ve açığa çıkan enerji ihtiyacının geri kazanılması için hazırlanmışlardır.

Profesyonel sporcular bu tür yiyecek ve içecekleri anternörlerinin gözetiminde, beslenme ve diyet uzmanlarının sıkı kontrolü ile tüketmektedirler. Bu nedenle 1 saat ve daha fazla süren egzersizlerden sonra enerji içeceklerinden tüketmek istiyorsanız, öncelikle içeriğindeki kalorilerin, karbonhidratların ve minerallerin sizin için güvenli olup olmadığını anlamalısınız.

Yaz Meyveleri: Karpuz, Üzüm, İncir

Yaz meyvelerinin lezzetine dayanmak zordur ama pek çok yaz meyvesi özellikle de incir ve üzüm fazlaca fruktoz içerir. Bir kase, yani yaklaşık 150 gram kadar karpuzun içinde 10 gram kadar şeker bulunur.

Bu nedenle yaz meyvelerini bol bol değil, düzenli bir şekilde tüketmek gerekir. Karpuz bol su içerdiğinden, su ihtiyacımızı da gidermek için fazlaca yenir. Bu yaz canınız çok fazla meyve çektiğinde veya atıştırmalık bir şeyler istediğinizde önce bir bardak su içip 5-10 dakika bekleyin. Muhtemelen ya bir şeyler atıştırmaktan vazgeçecek ya da daha az yemeye başlayacaksınız.

Kurutulmuş Meyveler

Kuru meyveler rafine şeker yerine tercih edilebilecek sağlıklı ara öğün alternatifi olup kişilerin tatlıya olan isteğini karşılamaya yardımcı olurlar. Vitamin, mineraller, antioksidan ve lif içerikleri oldukça yüksektir. Su içeriği azaldığı için meyvenin hacmi küçülür ve karbonhidrat (fruktoz) oranı da artar. Dolayısıyla gramajı başına düşen kalori miktarı da taze meyveye göre daha fazladır.

Bu yüzden gelişigüzel değil, ara öğünlerde ortalama bir avuç miktarı geçmeyecek şekilde tüketilmesi önerilmektedir. İçeriğinde fruktoz adı verilen doğal şeker içerir. Fazla tüketilmesi insülin direncine ve şişmanlığa sebep olabilir. Kuru meyveleri satın alırken şeker ilave edilmeyenlerin tercih edilmesi kilo kontrolü sağlanmasında ve insülin direncinin gelişmesinin önlemesinde etkili olacaktır.