Kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk ülke hangisidir? Tarihte kadın hakları

1923 yılında Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana, Türkiye'de kadın haklarının toplum içerisinde yükselen değeri ve farkındalığı sadece ekonomik ve politik değil, kültürel olarak da topluma büyük katkı sağlamıştır. Kadın haklarını içeren reformlar; toplumsal eşitlik ve kalkınmada büyük rol oynadı. Kadın hakları reformlarında hedef siyasi ve medeni haklarda kadın ve erkek eşitliğini sağlamaktı. Bu neden ile kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.

Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması, sıra ile yapılan değişikliklerin anayasaya girmesi ile 5 Aralık 1934’te Anayasa ve Seçim Kanunu’nda yapılan yasa değişikliğinde resmen tanınmış oldu. Türkiye, kadınlara seçme ve seçilme hakkını birçok Avrupa ülkesinden daha önce tanımıştır.

Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinden 11 yıl sonra İtalya ve Fransa, 36 yıl sonra ise İsviçre; anayasalarına kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi. Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi 19. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşti. Ancak kadın hareketleri Sanayi Devrimi ve 1789 Fransız devrimi ile beraber kadınların toplumda söz hakkı istemesi ile beraber başlamıştı.
Yine de ancak 1886 yılında Danimarka Parlamentosu, kadınlara oy hakkı vermeyi tartışmaya başlamıştır. Bu tartışmalarda ise ülkedeki tüm kadınlar değil, sadece Kopenhag'da yaşayan vergi ödeyen kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi konuşuluyordu. Danimarka’da kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi 1915 yılını buldu.

Dünyada kadınlara seçme hakkı veren ilk ülke ise Yeni Zelanda oldu. Yine Yeni Zelanda 1919 yılında kadınlara seçilme hakkı tanıdı.

19. yüzyılın sonlarında Avrupa, Amerika ve Avustralya gibi bölgelerdeki kadınlar oy ve vatandaşlık hakları elde konusunda örgütlenmeye başlamış ve çalışmalar yürütmüşlerdir. Avusturalya 1902 yılında bazı kısıtlamalar ile de olsa kadınlara oy kullanma hakkını tanımıştır.

Kadın seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi ise 1906 yılında Finlandiya olmuştur. Finlandiya’yı, 1913’te Norveç, 1917 yılında kısmi bir şekilde Kanada, 1918 Azerbaycan, Macaristan, Kırgızistan, Letonya, Estonya, Avusturya, Almanya, Polonya, İrlanda ve Gürcistan kadınlara seçme ve seçilme hakkı vererek takip etti.

Kadınlara seçme ve seçilme hakkı veren ilk Müslüman ülke ise Azerbaycan olmuştur.

Türkiye'de ise kadınlara seçme ve seçilme hakkı 5 Aralık 1934'te tanınmıştır.