Huzursuz bağırsak (İBS) sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Huzursuz bağırsak (Hassas bağırsak) sendromuna ne iyi gelir?
31.01.2020 - 10:05 | Son Güncellenme:
Huzursuz bağırsak sendromu yaşayanlar arasında en çok kadınlar yer alıyor. Karında ağrı, şişkinlik, guruldama gibi belirtilerle kendini belli eden huzursuz bağırsak sendromu (IBS) eskiden spastik kolon ya da spastik kolit olarak da biliniyordu. Peki, huzursuz bağırsak sendromuna ne iyi gelir? Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi nasıl olur, FODMAP diyeti yapmak gerekir mi? Huzursuz bağırsak sendromu için bitkisel çözüm var mı?
Huzursuz bağırsak sendromu, bilinen bir yapısal ya da biyokimyasal bozukluğun olmadığı, yemek, stres veya bazı farmakolojik ajanlar ile alevlenebilen ve yaşam kalitesini önemli oranda etkileyen karın ağrısı/karında rahatsızlık hissi, şişkinlik/gerginlik, kabızlık ve/veya ishal yakınmalarla kendini gösteren klinik tablodur. Yakınmalar genelikle dışkılamadan sonra azalır.
Huzursuz bağırsak sendromunun toplumda görülme sıklığı nedir?
Tüm dünyada erişkin ve adolesanların yüzde 10-20’sinde bu hastalığa uyan semptomlar görülür. Ülkemizde ise yüzde 6.3-19.1 arasında bulundu.
Huzursuz bağırsak sendromu kimlerde görülür?
Kadınlarda erkeklere oranla 3-7 kat daha sık görülür.
Kilolu kişilerde daha mı sık karşılaşılır?
Literatürde bazı çalışmalarda hem çocukluk hem de erişkin kilolu kişilerde daha fazla görüldüğü bildirilmekle beraber normal kilolu kişilerden farklılık olmadığına işaret eden çalışmalarda bulunmaktadır.
Huzursuz bağırsak sendromu psikolojik olabilir mi?
Tamamen psikolojik demek yanlış olur. Ancak duygusal bozukluklar ve stres ile klinik belirtilerin şiddetlenmesi, duygu durum düzenleyici ve antidepresan ilaçlarla yapılan tedavilere dramatik derecede iyi yanıt alınması hastalıkta psikolojik faktörlerin katkısı olduğunu düşündürüyor.
Huzursuz bağırsak sendromuna yol açan sebepler nelerdir?
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte öne sürülen bazı faktörler; gastrointestinal hareketlerde değişiklik, iç organ ağrılarının duyarlılığında abartılı yanıt, beyin ile bağırsak ilişkisinde bozulma, anormal farklı algılama, hormonal ve çevresel faktörler, psikososyal bozukluklar gibi nedenler.
Huzursuz bağırsak sendromu nasıl tedavi edilir?
Nedeni tam olarak bilinmediğinden tedavisi de genellikle yakınmalara göre yapılır. Öncelikle hastaya güven verilmeli. Hiç kimse İBS nedeniyle ölmez ve İBS asla kanserleşmez. Ne yazık ki günümüzde her İBS vakasında etkili olabilen bir ilaç yoktur. Hastalığın fonksiyonel doğası hakkında bilgi verilmelidir.
Özellikle tercih edilmesi gereken ya da uzak durulması gereken yiyecekler var mı?
Hastalığa değilde hastaya özel beslenme tedavisi önerilmelidir. Örneğin kahve, baklagiller, lahana gibi yiyecekler şikayetleri artırabilir. Bol lifli diyet ve dışkı hacmini artıran kepekli besinler kabızlık dominant olgularda tercih edilmelidir. Esas önemli nokta özellikle hastaya kendisine dokunan veya yakınmalarını artıran gıdaları not edip onlardan uzak durması önerilmelidir.
İBS hastaları nelere dikkat etmeli?
Beslenme tarzında değişiklikler yakınmalara göre düzenlenip düzenli günlük egzersiz tedavinin bir parçasıdır. Bununla birlikte stresten uzak durulması, kişiyi emosyonel olarak rahatlatacak hobiler ve bireysel davranış tedavileri hem bu hastalıkla başetmek için hem de yaşam kalitesini artırmak için önemlidir.
Huzursuz-İrritabl-Spastik bağırsak sendromu hepsi aynı hastalık mıdır?
Evet. Hepsi aynı hastalığın farklı isimlendirilmeleridir.
Huzursuz bağırsak sendorumuna iyi gelen bitkisel çözümler
- Günde 1–2 bardak nane çayı için. Taze yapraklarını salatalarınıza koyun.
- Bağırsakları rahatlatmak ve iltihabı yatıştırmak için papatya, nane çayı karışımı için. Kendinizi çok gergin hissettiğiniz zamanlarda bu bitkilere ek olarak çayınıza daha fazla papatya, şerbetçi otu, sarı kantaron ekleyebilirsiniz.
- Tarçın ve zencefil karın ağrısına iyi gelir, gaz çıkarmaya yardımcı olur. Yukarıdaki çaya rendelenmiş taze zencefil ve tarçın ekleyebilirsiniz.
- Aç karnına veya yemeklerden 2 saat sonra demlenen ebegümeci çayı, gaz giderilmesine yardımcı olur. Ebegümeci kabızlık durumu varsa tercih edilmelidir.
Huzursuz bağırsak sendromu için diyet var mı?
Düşük FODMAP irritabl bağırsak hastalığı için faydası kanıtlanan bir beslenme tarzı. Açılımı “Fermentable Oligo-, Di-, Mono-saccharides and Polyols” olarak ifade ediliyor. Türkçe karşılığı ise fermente olabilen oligosakkarit, disakkarit, monosakkarit ve polioller. Düşük FODMAP protokolü ise bahsedilen sakkarit tiplerini ve poliolleri diyet ile azaltmaktan geçiyor. Yani yüksek FODMAP içeren besinleri diyetinizden çıkarıp yerine düşük FODMAP’lı besinleri koymanız gerekiyor.
