Laktoz intoleransı olanlar ne yemeli, ne yememeli?
28.11.2020 - 13:54 | Son Güncellenme:
Laktoz intoleransı, süt ve süt ürünlerinin tüketilmesinden sonra kolonda yani kalın bağırsakta sindirilmemiş laktoz nedeniyle meydana gelen bir sindirim bozukluğudur. Çevremizde pek çok kişinin yakındığı bu rahatsızlık ile ilgili en merak edilen konu ise laktoz içeren ve içermeyen besinlerin neler olduğudur. Peki, laktoz içeren besinler hangileridir? 'Eski peynir' olarak adlandırılan yıllandırılmış peynirler laktoz içerir mi? Laktoz intoleransı olanlar hangi süt ürünlerini rahatlıkla tüketebilir? Diyetisyen Salih Gürel tek tek açıkladı
Dünya genelinde insanların önemli bir kısmı doğumdaki laktaz seviyelerinin büyük bir bölümünü erken çocuklukta kaybetmeye başlar ve bu kayıp yaşam boyunca devam eder.
Ancak hipolaktazya (laktaz yetersizliği) görülme sıklığı etnik kökene bağlı olarak da değişiklik gösterebilir.
Dünya üzerindeki yetişkin insanların yaklaşık yüzde 70'inde laktoz intoleransı olduğu düşünülüyor.
Çoğu beyaz Kuzey Avrupalı 1-2 bardak sütü (250-500 ml) hiçbir yan etki görülmeksizin içebilirken bazı etnik gruplar laktoza karşı o kadar hassastırlar ki 1 fincan kahvedeki sadece 10-20 ml süt bile onları hasta etmeye yetebilir.
Laktoz içeren ve içermeyen besinler nelerdir ?
Laktoz sadece memelilerin sütünde bulunan bir şeker molekülü olmasına rağmen süt ve süt ürünleri başta olmak üzere pek çok gıdanın üretiminde yer alır.
Ayrıca sütten saflaştırılan laktoz, teknolojik özelliklerinden dolayı endüstriyel gıdalarda katkı maddesi olarak, ilaçlarda ise dolgu maddesi olarak sıklıkla tercih edilir.
Laktozun renk ve su bağlama özelliği vardır. Laktoz yaklaşık olarak glukozun yarısı, sakkarozun ise üçte biri oranında tatlılık verir.
Laktoz bu özelliklerinden dolayı tatlılarda, şekerlemelerde, ekmeklerde, sosis gibi işlenmiş et ürünlerinde çok kullanılır.
Laktoz içermeyen besinler ise balık, tavuk, yeşil sebzeler, enginar, kuşkonmaz, soğan, sarımsak, yumurta, tahin, badem, soya sütü gibi besinlerdir.
Eski peynirlerde laktoz oranı daha mı düşük?
Yıllandırılmış peynir daha az laktoz içerir. Bunun nedeni de şudur: Peynir yapılırken sütteki laktozun bir kısmı peynir altı suyuna geçer.
Sonrasında ise peynirin içinde bulunan bakteriler zamanla laktozu parçalar. Peynir ne kadar uzun süre bekletilirse o kadar laktoz parçalanır.
Laktoz intoleransı olanların tüketebileceği süt ürünleri hangilerdir?
Bazı süt ürünleri üretim teknolojileri gereği düşük laktoz içerir. Mesela çoğu peynir çeşidinde laktozun büyük bir kısmı peynir altı suyuna geçer.
Yoğurt üretiminde ise sütteki laktozun bir kısmı parçalanır.
Ancak yine de azımsanmayacak miktarda laktoz içeren yoğurdun laktoz intoleranslılar tarafından daha rahat tüketilebiliyor olması, yoğurt bakterilerinin laktaz enzimi üretme yeteneğine ve laktaz enziminin mide asidini geçebilmesine bağlanır.
