Genellikle kısa bir süre içinde ortaya çıkan akut iltihaplanma, vücudunuzu en sağlıklı haline döndürmeye yardımcı olan faydalı bir durumdur ancak uzun sürmezse... Uzun süre devam eden kronik enflamasyon ise çoğunlukla bağışıklık sistemindeki bozulmalar, yoğun stres ve güçten düşüren hastalıklarla ilgilidir.
Bu da bize birçok kronik hastalığın vücuttaki kronik enflamasyondan kaynaklandığını gösteriyor. Kalp hastalıkları, kanser, tip 2 diyabet, Alzheimer ve obezitenin bile bağışıklığı uzun süre hırpalayan bu tepkiden etkilenebileceğini gösteren kanıtlar var.
Bu nedenle kronik iltihaba karşı aslında temel sebebi de gözeterek önleyici bir sağlık yaklaşımı sergilemek gerekiyor. Bu süreçte yapabileceğiniz en güzel şey ise doğru besinler ile vücudunuzu arındırmayı tercih etmeniz olacak. Hazırsanız iltihapla savaşta elinizi güçlendirecek bu besinleri ve faydalarını açıklıyoruz:
1.Zerdeçal
Listenin başında son günlerde özellikle de koronavirüs sürecinde adından sıkça söz ettiren zerdeçal var.
Zerdeçal, doğadaki en güçlü antienflamatuar yani iltihap karşıtı etkiye sahip besinlerdendir.
Bunun nedeni, kökünde bulunan ve zerdeçala rengini veren sarı pigmentten sorumlu bileşik kurkumindir.
Kurkuminin, vücutta nasıl çalıştığını ortaya koyan bağlantılar henüz anlaşılmadı ancak kronik hastalıklar üzerindeki onarıcı, iyileştirici etkisini ortaya koyan sayısız araştırma var.
Kahvenizden et yemeğinize kadar zerdeçalı kullanabileceğinizi unutmayın. Zerdeçalın etkisini daha da artırmak istiyorsanız onu karabiber ile birlikte kullanmayı da ihmal etmeyin.
2.Yağlı balıklar ve keten tohumu
Yeterli ve dengeli bir Omega-3 alımının beyin sağlığı için ne kadar önemli olduğu defalarca bize söylendi. Ancak Omega-3’ün sağladığı faydalar sadece bununla sınırlı değil.
Omega-3'ler, yapısal olarak karbon atomları arasındaki çift bağlarıyla gösterilen bir tür çoklu doymamış yağ asitleridir.
Sağlık için çok önemli olan bu yağlar, enflamatuar eikosanoidler ve sitokinler gibi enflamasyona yani iltihaba bağlı moleküllerin, maddelerin üretimini azaltabilir.
Omega-3 alımı ile iltihap azaltıcı etki arasındaki ilişkiyi vurgulayan çok önemli çalışmalar da bulunuyor. Uzun lafın kısası nasıl besleniyorsanız beslenin Omega-3 bakımından zengin yiyecekler tabağınızda hep olsun.
Keten tohumu veya keten tohumu yağı da yağlı balıklara bir alternatiftir, smoothielerden salata soslarına kadar her şeyde kullanımı da kolaydır. Oldukça hoş kokan keten tohumlarını tereddüt etmeden deneyebilirsiniz
3.Yeşil yapraklı sebzeler
Yeşil yapraklı bitkilerin vücudu alkalileştirmek ve detoksifiye etmek (arındırmak) için ideal olduğunu biliyoruz. Ancak aynı zamanda iltihap önleyici faydalara da sahipler.
Kara lahana, roka, pancar, ıspanak, pazı gibi yeşillikler, vücuttaki kronik iltihabı azaltmada oldukça etkilidirler.
İçerdikleri yağda çözünen dört vitamin A, D, E ve K vitaminlerinin de iltihapla savaşabilecekleri gösterilmiştir.
Birçok yeşil yapraklı sebzenin bir tür bitkisel Omega-3 yağı olarak bilinen alfa-linolenik asit yönünden zengin olması da kronik iltihaba karşı eşsiz bir özellik.
4.Soğuk sıkım sızma zeytinyağı
Soğuk sıkım sızma zeytinyağı olmayan mutfak hiçbir zaman eksiksiz olarak kabul edilemez! Hatta mümkünse organik olması en idealidir. Peki, onu normal zeytinyağından ayıran yanı ne?
Soğuk sıkım sızma zeytinyağı, zeytinin bütünlüğünü bozan hiçbir ısı veya kimyasal kullanılmadan elde edilir. Sızma zeytinyağı; kalp sağlığını iyileştirme, beyin fonksiyonlarını düzenleme, kanser karşıtı faydaları dahil olmak üzere birçok yarara sahiptir.
Bunun yanı sıra sızma soğuk sıkım zeytinyağı, doymuş yağ ve tekli doymamış yağ asitlerinden zengin olduğu için ısıya da daha dayanıklıdır. Peki, bu ne anlama geliyor?
Isınmayla birlikte oluşan zararlı bileşenler, pişirme sırasında solunum yoluyla ve pişirilen yiyeceklerle vücuda girerek kanserojen etki yaratırlar.
Yani yağın içeriğindeki çoklu doymamış yağ asitlerinin oranı ne kadar yüksekse oksitlenme de daha hızlı ve etkilidir.
Soğuk sıkım sızma zeytinyağı, oleik asit açısından da zengindir ve çalışmalar iltihabı azalttığını göstermiştir.
Soğuk sıkım sızma zeytinyağında doğal olarak oluşan 'oleocanthal' maddesinin güçlü antioksidan etkisinin ise kanser genleri üzerinde de faydalı olabileceği belirtiliyor.
5. Yaban mersini ve nar
İltihap ile savaşan renkli ve sevimli yiyecekler de var! Örneğin doğal bir antioksidan kaynağı olarak sevilerek yenilen yaban mersini!
Ana antioksidan olarak adlandırılan antosiyanin, bu meyveye muhteşem koyu mavi rengini veren şeydir.
Ayrıca yüksek lif oranı ve A, C, E vitaminleri yönünden zengin yaban mersininin sahip olduğu antienflamatuar etkinin de baş mimarıdır.
Yaban mersini gibi nar da içerdiği antioksidanlar sebebiyle sıkça tüketilir.
Bu antioksidanlardan biri olan punikalajin, güçlü anti-enflamatuar özelliklere sahiptir.
Araştırmalar, punikalajinin özellikle meme ve kolon kanseri hücreleri üzerinde çok etkili olduğunu gösteriyor.
