Hem protez dizaynlarında hem de ameliyat tekniklerinde büyük gelişmeler yaşandığını söyleyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Burak Yalçın, diz protezi ve ameliyat sürecini anlattı.
Diz protezi ameliyatı kimlere yapılır?
Diz protezi ameliyatı tercihen 60 yaş ve üzerindeki hastalara yapılmak istense de hastaya göre karar vermek gerektiğini vurgulayan Dr. Mehmet Burak Yalçın, ''Örneğin romatizmal hastalığa bağlı ilerlemiş aşınmada 40 yaşında da yapılabilir.
50 yaşında ağrıdan yürüyemeyen birine '60 yaşına kadar idare et' denildiğinde sürekli ağrı kesici kullanıyor, yürüyemiyor ve gittikçe kilo alabiliyor. Yani sağlığı iyice bozulabiliyor.
Bu durumda kesin bir kaide olmamakla beraber hasta eğer 75 yaşının altındaysa, sistemik olarak ciddi sağlık problemi yoksa kalp sağlığı iyi ise ameliyat yapılabilir. Bunun için ameliyat öncesi hastayı detaylı olarak değerlendirerek karar vermek gerekir" dedi.
Diz protezi ameliyatı nasıl yapılıyor?
Ameliyat süreci hakkında bilgi veren Dr. Yalçın, ''Hasta ayaktan ameliyata hazırlanır. Anestezi uzmanı tarafından detaylı değerlendirme sonrası tetkikleri yapılır. Kullandığı ilaçlar düzenlenir. Gerekirse diğer branş uzmanları ile konsülte edilir. Ameliyat günü veya bir gün önce hastaneye yatar. Ortalama yatış süresi 4-5 gün civarındadır.
Ameliyat belden uyuşturma olarak bilinen spinal/epidural anestezi ile ya da genel anestezi ile olabilir. Tek diz için cerrahi süre ortalama 45-60 dakika civarındadır.
Ameliyattan 1 gün sonra hasta yürüteç ve fizyoterapist yardımıyla yürütülür. Egzersizlere başlanır. Yaklaşık 4 hafta kadar yürüteç desteği ile yürür. Sonrasında desteksiz yürüyebilir. Bu süreçte antiembolik çorap, kan sulandırıcı ilaçlar ve fizik tedavisi yapılır" şeklinde konuştu.
Diz protezi ameliyatı olunmazsa ne olur?
Dr. Yalçın, sözlerine şöyle devam etti: ''Her ameliyatın olduğu gibi diz protezi ameliyatının da riskleri mevcuttur. Pıhtı oluşması, kanama, enfeksiyon, damar-sinir yaralanması, dizde hareket kısıtlılığı gibi riskler mevcuttur.
Bu risklerin görülme sıklığı düşük olmakla beraber alınan tüm tedbirlere rağmen maalesef sıfırlanamaz. Hastaların yüzde 10-15’inde ameliyat sonrası yeterli memnuniyet sağlanamaz.
Ancak ilerlemiş aşınması olan, yürümekte zorlanan hastanın ameliyat olmaması da sürekli ağrı kesici ilaç kullanımına bağlı böbrek yetmezliği, hareketsizliğe bağlı ciddi kilo alımı gibi sağlık açısından ciddi riskler içerir.
Bu rahatsızlık nedeniyle aşırı kilo alan hastalarımız kısır döngüye girer ve hareket edemedikçe kilo alır, kilo aldıkça dizler daha kötü duruma gelebilir."
Diz protezi ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli?
Ameliyat sonrası hafif sporların yapılabileceğini aktaran Dr. Yalçın, ''Genel vücut sağlığınıza dikkat etmek gereklidir. Ameliyat sonrası diyetisyen ile görüşerek sağlıklı şekilde kilo vermek, ağır kaldırmamak protezlerin ömrünü uzatacaktır.
Vücudunuzda herhangi bir enfeksiyon bulgusu olursa hemen ilgili branş hekimine başvurarak enfeksiyonun kana karışmaması için tedavi alınması önemlidir.
Örneğin idrar yolu enfeksiyonu olduğunda bir dahiliye ya da enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurarak tedavi başlanmalıdır. Diş sağlığına dikkat etmek de çok önemlidir. Bunlar dışında herhangi bir müdahale durumunda örneğin diş tedavisi ya da bir ameliyat gibi işlem öncesi antibiyotik koruması gerekli olacaktır.
Ameliyat sonrası yürüyüş, golf, yüzme gibi hafif sporlar yapılabilir. Araba kullanılabilir. Ancak yere çömelip oturma, koşma ve zıplamalı sporların yapılması önerilmez’’ açıklamasında bulundu.
Diz protezi ömrü ne kadardır?
Diz protezlerinin ömrünün günümüzde 15-20 yıla kadar uzadığı belirtiliyor.
