Beklenen an: Emekleme

Bebeğin doğumundan itibaren ailenin heyecanla beklediği en özel anlardan biri de şüphesiz emekleme dönemleridir. Emekleme dönemlerinin fiziksel gelişim için önemli bir basamak olduğunu bilen ebeveynler , emeklemeden yürüyen bebekler için gelişim kaygısı duyarak bizlerle iletişime geçebiliyorlar. Bu noktada terapistler olarak , bebeğin duyusal gelişimini de ön planda tutarak aslında emeklemenin her gelişimin bir parçası olduğunu özellikle praksis gelişimi için önemli bir basamak olduğunu fakat emeklemenin gerçekleşmediği bebek beyninde neler olduğunu/ ne düşünülmesi gerektiğini uygun bir dille ifade etmek gerekir.

Uzmanlar olarak emekleme dönemlerinin bebekler için çevreyi keşfetme fırsatı olduğunu vurgularız . Bebeklikte bağımsızlığın temellerinin atıldığı bir süreç olarak emekleme dönemi, ergoterapistlerin çok sevdiği ve anlamlı/amaçlı terapi programlarında da sıklıkla yer verdiği önemli aktivitelerden biridir ve bizlere gelişimle ilgili değerli bilgiler verir.

Emeklemeye geçiş için bazı fiziksel becerilerin kazanılması gerektiğini biliyoruz. Örneğin bebeğin başını dik tutabilmesi, karın, sırt ,bacak ve kol kaslarının güçlenmesi gerektiği...

Peki sizlere fiziksel becerinin duyusal gelişimin bir parçası olduğunu ve emekleme aktivitesinin duyusal uyarılarda büyük bir rolü olduğundan bahsetsem?

Sadece bebek gelişimde değil; klinik ortamda çocuklar için de çok fazla tercih ettiğimiz oyunlardan bir tanesi emekleme oyunlarıdır , diye belirtmiştim. Bu durumu duyusal sistem üzerinden ele aldığımızda:

Taktil Duyu (Dokunma) : Elleri, ayakları ve vücuduyla yere temas eden bebek zeminin sert, yumuşak, pürüzlü, pürüzsüz, sıcak ya da soğuk olduğunu hisseder. Emekleme aktivitesi esnasında keşfetmeyi sürdürürken dokunmak ve kavramak motor becerilerin (ince/kaba) gelişmesinde önemli olacaktır.

Proprioseptif Duyu (Vücut Farkındalığı): Emekleme esnasında bebek, yerçekimine karşı emniyet gösterir ve hareket esnasında kollarının ve bacaklarının uyumunu sağlar. Bebeğin vücudunu pozisyonlaması, beceriyi sürdürebilmesi için motor planlama yapabilmesi beyin gelişiminde son derece önemli olacaktır. Bu duyu sisteminin gelişimi vestibüler (denge) sistemi de geliştirecektir.

Vestibüler Duyu (Denge) : Emekleme esnasında bebek, yerçekimine karşı dengeyi korur ve hareketi bulunduğu fiziksel çevreye göre yönlendirebilme becerisini kazanır. Vestibüler sistem diğer duyu sistemlerinin öncüsü olarak bilinir ve sinir sistemi gelişiminde çok önemlidir. Bebeğin emeklerken kendini oturma pozisyonuna alabilmesi, sürünürken ellerinden ve bacaklarından güç alıp kendini emekleme pozisyonuna getiriyor olması ya da bir yere tutunarak kalkabilmesi bizlere hareket ve denge sistemi (vestibüler sistem) hakkında bilgiler verecektir.

Sadece emekleme pozisyonunu almak dahi bu üç duyusal sistemin varlığından söz etmemize neden oluyor. Klinik ve yapılandırılmış ortamlarda bebeğin/çocuğun ilgisini çeken ve gelişimine uygun oyunlarla görsel, işitsel, koku ve tat duyularına da yer verilerek duyusal ve sembolik oyunlarla istek ve ihtiyaçlarının karşılanmasına olanak tanınıyor ; bu sayede beyin aktivasyonunun arttırılması hedefleniyor.

Evet, emekleme önemli bir basamaktır fakat bu noktada duyusal öyküye ve gelişim basamaklarına bakmak gerekir. Her bebek bahsettiğimiz duyusal uyaranları aynı aktivite içerisinde almak istemeyebilir. Duyusal sistemin farkında olmak ve bu farkındalıkla gözlem yapmak ebeveynler/bakım verenler için kurtarıcı olacaktır. Emeklemenin zorunlu olmadığını bilmek ebeveynler için gerçekten çok önemlidir.

Bu bebeklerin yürümeye başlamadan önce geçmek zorunda oldukları bir evre değildir. Eğer bebeğiniz emeklemeye karar verdiyse bu harika bir şey ve eğer bebeğiniz dolaşmak için farklı bir çözüm bulursa ( popo yürüyüşü gibi) bu da harika bir şeydir ve eğer bebeğiniz biraz beklemeyi tercih edip ayağa kalkıp yürürse bu da kesinlikle harika bir şey olacaktır. Bebekler kendilerine göre gelişirler.

Bu yüzden rahatlamanızı ve bebeğinizin harika gelişimini izlemenin tadını çıkarmanızı isterim.

Ek olarak, gelişim basamaklarına baktığınızda bebeğiniz;

-Başını tutmakta zorlanıyor

-Emmekte zorlanıyor

-Nesne takibi yapmıyor

-Dönemiyor

-Desteksiz oturamıyorsa

en yakın zamanda çocuk nöroloji doktoruna başvurmanızı öneririm.

Bununla birlikte, pediatrik ergoterapist ve pediatrik fizyoterapistten sağlık hizmeti alarak tedavi planı hakkında görüşüp nörogelişimsel süreçle ilgili bilgi almalısınız.

Bu süreçte iki şey bebeğinizin sağlığı ve gelişimi için çok önemli olacaktır:

Farkındalık ve kabullenme!

Lütfen çevrenizin yorumlarını değil, iç sesinizi dinleyin. Keşke dememek için ertelemeyin.