Çikolata kistleri kadınları vuruyor!

Endometriozis (Çikolata kistleri )

Endometriozis (halk arasındaki tabiri ile çikolata kisti), rahim içindeki her ay adet olmayı sağlayan tabakanın rahim dışına yerleşmesi ve çoğalması ile karakterize bir hastalıktır.
Neden oluştuğu tam olarak bilinmemekle birlikte adet kanamasının tüpler yoluyla karın içine yayılması (retrograd menstrüasyon) en çok kabul gören teoridir.

Bu kistler yumurtalıklarında büyüdüklerinde Endometrioma olarak isimlendirilir ve kistin içeriği tamamen çikolataya benzediği için Çikolata kisti olarakta isimlendirilir.

Endometriosisin en yaygın belirtileri; adet dönemi öncesi ve sırasında ağrı (genellikle normal kramplardan daha şiddetli), cinsel birliktelik sırasında veya sonrasında ağrı, kısırlık, aşırı veya düzensiz kanamadır. Diğer semptomlar; yorgunluk, ağrılı barsak hareketleri, periyotlar halinde alt karın ağrısı, ishal ve/veya kabızlık ve diğer barsak bozukluklarıdır. Bazı endometriozisli kadınların hiçbir semptomu yoktur. Endometriozisli kadınların %30-40’ında kısırlık görülür ve hastalığın ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkar.

Hastalarda kronik kasık ağrısı olması, adetleri sancılı olması, çocuk sahibi olmada zorluk (kısırlık) ve bazen de dışkılamada ve idrar yapmada sorunlara yol açabilen kronik bir hastalıktır.

Endometriozis (Çikolata kisti) kimlerde görülür, nasıl belirtiler verir?

Gerçek tanısı ameliyatla konduğu için sağlıklı görünen kadınlardaki sıklığı tam bilinmemektedir fakat %2-15 arasında görüldüğü tahmin edilmektedir. Gebe kalamama nedeniyle araştırılan hastalarda %5-50 sıklıkta bildirilirken,Endometriozis şikayetleri olarak bilinen ağrılı adet görme, kronik kasık ağrısı ve ağrılı cinsel ilişkisi olan kadınlarda ( dismenore – disparonia - kronik pelvik ağrı ) % 70’ler oranında görülmektedir.

Bu şikâyetler varsa kadınlar mutlaka dikkat etmeli ve jinekolojik muayeneye gitmeli

Ağrılı adet görme ( Dismenore )
Kronik kasık ağrısı (Kronik pelvik ağrı)
İlişkide ağrı olması (Disparaniya)
Ağrılı dışkılama (Tenesmus )
Gebe kalamama
Adet düzensizliği
Kabızlık
Adet dönemlerinde burun kanaması
Sık idrara çıkma
Uzak organ tutulumları : makatdan kanama (barsak tutulursa) , nefes darlığı (akciğerde yerleşirse )

Endometriozis gelişimi için risk faktörleri

1. Yaş: üreme yaşındaki kadınlarda görülür
2. Irk: Beyaz ırkta daha sık görülür
3. Adet özellikleri: Adetlerin sık ve yoğun olması, uzun sürmesi ve ağrılı olması
4. Gebelik hikâyesi: Gebelik endometriozis hastalığının görülme sıklığını azaltmaktadır.
5. Aile hikâyesi: Birinci ve ikinci derece akrabalarda endometriozisi olanlarda görülme sıklığı artmaktadır.
6. Kötü beslenme: Aşırı alkol tüketimi, yağlı yiyeceklerle beslenme, fazla kahve ve kafein içeren içecekler
7. Vücut ağırlığı: Zayıf ve uzun boylularda sık görülür
8.Çevresel kirlilik ve toksinler

Endometriozisin sık olarak tuttuğu organlar

• Yumurtalıklar
• Tüpler
• Rahmin dış yüzeyi
• Rahmin arkasındaki boşluk
• Kalın bağırsak
• İdrar torbası (mesane) ve idrar yollar (üreterler)

Endometriozis nasıl tedavi edilir?

Endometriozis tedavisinde uygulanacak yönteme temel olarak hastanın şikayetlerine, yaşına, kistin büyüklüğüne ve özelliklerine ve hastanın gebelik isteyip istememesine göre karar verilir.

Tedavide ilaçlar (ağrı kesiciler, hormon ilaçları ve hormon baskılayıcı ilaçlar) ve gerektiğinde de cerrahi yöntemler kullanılabilir.

Laparoskopinin önemi ve cerrahın önemi

Endometriozis ameliyatları çok zor ve dikkatli yapılması gereken ameliyatlardır. Bazen endometriozis ameliyatı kanser ameliyatlarından bile daha zor olabilir. Bu ameliyatı yapacak jinekoloğun bu konuda uzmanlaşmış olması çok önemlidir. Çünkü endometriozis kalın bağırsak, idrar yolları ve idrar kesesini tutabilir ve ameliyatı yapacak cerrahın bu organlarla ilgili müdaheleleri yapabilecek cerrahi tecrübeye sahip olması gereklidir. Bekâr veya çocuğu olmayan hastalarda ameliyat kararı çok dikkatli verilmelidir.

Ameliyat gerektiren endometriozis hastalarında ameliyatın laparoskopik olarak yapılması çok önemli ve hasta için avantajlıdır.

Tekrarlama riski var mıdır?

Çikolata kistlerinin tekrarlama riski %20-40 arasında değişmektedir. Bu nedenle ameliyat sonrası yakın takip gereklidir. Tekrarlama olmasın diye ameliyat sonrası hormon ilaçları verilir ve hasta istiyorsa gebelik önerilir. Çünkü gebelikte artan hormonlar kistin küçülmesini sağlar ve tekrarlamayı azaltır.

Kasık ağrısı, adet sancısı ve ilişkide ağrısı olan kadınların mutlaka endometriozis olup olmadığını anlamak için ayrıntılı bir jinekolojik muayene olması gereklidir