Anlaşmalı boşanma davalarında taraflar, kararının kesinleşmesinden önce anlaşmalı boşanmaktan vazgeçebilirler. Üstelik vazgeçerken herhangi bir gerekçe bildirmeleri de gerekmemektedir. Bu doğrultuda tarafların protokol imzalamış olmaları veya duruşmada beyanda bulunmuş olmaları durumlarında dahi anlaşmalı boşanmadan vazgeçmek mümkündür. Nitekim anlaşmalı boşanmanın, tarafların tümüyle serbest iradelerine dayanması zorunludur.
Taraflardan birinin anlaşmalı boşanmadan vazgeçmesi halinde dava, çekişmeli boşanma davasına dönüşür. Bu durumda mahkeme hâkimi, davacı eşe boşanmaya neden olan olayları açıklaması ve delillerini bildirmesi için süre verir. Bu süre içerisinde gerekli açıklamaların yapılması durumunda dava, iddia edilen boşanma nedenleri ve sunulan delillere göre ilerleyecektir.
Bu konuda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından yapılan yakın tarihli bir değerlendirmelerde şu tespitlere yer verilmiştir:
“Tarafların 04.06.2004 tarihinde evlendiği, bu evlilikten 12.03.2007 doğumlu müşterek çocuklarının bulunduğu, davacı kadının anlaşmalı boşanma isteğiyle mahkemeye başvurduğu ve dilekçe ekinde iki tarafın imzaladığı 23.06.2014 tarihli protokolde boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında düzenlemelerin yer aldığı, 27.06.2014 tarihli duruşmada tarafların protokol içeriğine göre boşanmak istediklerini bildirdikleri ve bu beyanlarını imzaladıkları, mahkemece de TMK 166/3. maddesi uyarınca anlaşmalı olarak boşanma kararı verdiği görülmektedir.
Davalı ise aralarındaki protokol şartları ve boşanmaya sebep olan hadiselerin farklılığı sebebiyle anlaşamadıklarını, anlaşmalı boşanmanın irade fesadı hâllerinin varlığı altında gerçekleştiğini, davadan feragat ettiğini beyanla hükmü süresinde temyiz etmiştir. Anlaşmanın diğer tarafı olan eşin hüküm kesinleşinceye kadar anlaşma iradesinden dönmesini engelleyici yasal bir hüküm bulunmadığından, taraflara iddia ve savunmalarını bildirmesi ve delillerini sunması için imkân verilerek davaya "çekişmeli boşanma" olarak davaya devam edilmesi gerekir.” (E. 2017/2-1941 K. 2019/475 T. 18.4.2019)
Görüleceği üzere anlaşmalı boşanma davalarında eşlerin, boşanma kararının kesinleşmesine kadar vazgeçmeleri mümkündür. Bu durumda dava çekişmeli boşanma davasına dönüşmektedir.
Sağlıklı Günler
Avukat Yaşar ÖKSÜZ