Anlaşmalı Boşanma Davası

1. Anlaşmalı Boşanma Nedir?

Eşlerin, boşanmanın hukuki ve mali sonuçlarında mutabakata vararak, beyanlarını mahkeme huzurunda bizzat bildirmeleri durumunda gerçekleşen boşanma, anlaşmalı boşanma olarak isimlendirilmektedir.

Anlaşmalı boşanmada eşlerden hangisinin kusur olduğu konusunda, hiçbir değerlendirme yapılmamaktadır. Anlaşmalı boşanmada, evliliğin devam edemeyeceği farazi olarak kabul edilir ve tarafların boşanmaya neden olan olayları ispatlaması gerekmez. Bu sebeple anlaşmalı boşanma davaları, tek celsede sonuçlanmaktadır.

Anlaşmalı boşanma, çekişmeli boşanmaya nazaran çok daha hızlı sonuçlanmaktadır. Zira çekişmeli boşanma davaları, ortalama 1-1,5 yıl sürerken, anlaşmalı boşanma davaları yaklaşık 1-1,5 ay içerisinde sonuçlanmaktadır.

2. Anlaşmalı Boşanma Nasıl Yapılır?

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için öncelikle tarafların, boşanmanın feri olan konularda (boşanma, velayet, şahsi ilişki, nafaka ve tazminat) mutabakata varmış olmaları gerekmektedir. Uygulamada kolaylık olması açısından tarafların varacağı bu mutabakatın, bir protokol metnine çevrilmesinde fayda bulunmaktadır. Hazırlanacak protokol metninin taraflarca imzalanması sonrasında, usulüne uygun olarak anlaşmalı boşanma davası açılmalıdır.

Açılacak dava sonrasında tayin edilecek duruşma gününde taraflar, mahkeme huzurunda hazır olmalı ve boşanma konusundaki iradelerini açıklamalıdır. Boşanma davasına bakan hâkimin uygun görmesi ile birlikte boşanmaya kararı verilir. Ancak bu karar ile birlikte taraflar boşanmış sayılmaz.

Duruşmanın icrasından yaklaşık 2-3 hafta içerisinde mahkeme, verdiği boşanma kararının hangi hukuki gerekçelere dayandığını gösterecek şekilde gerekçeli karar hazırlayacaktır. Usulü olarak boşanma kararının kesinleşmesi için, gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesi gerekir. Boşanmanın tam olarak gerçekleşmesi için tarafların, gerekçeli kararı tebliğ alması ve bu karara itiraz etmemesi gerekir.

3. Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için şu şartların varlığı gerekir;

a. Evlilik birliği en az bir yıl sürmüş olmalıdır. Anlaşmalı boşanmaya karar verilebilmesinin öncelikli şartı, tarafların en az bir yıl boyunca evli kalmış olmalarıdır. Burada belirtilen bir yıllık süre, resmi nikâhın yapıldığı tarihten itibaren hesaplanır.

b. Boşanmak için eşler ya birlikte mahkemeye başvurmalı ya da bir eş diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmelidir.

c. Hakim, tarafları bizzat dinlemelidir. Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşebilmesi için, tarafların hâkim huzurunda hazır olmaları ve boşanma konusundaki iradelerini ortaya koymaları gerekmektedir. Hâkim, tarafları dinleyecek ve beyanlarının serbest iradelerine dayanıp dayanmadığını tespit edecektir. Anlaşmalı boşanma davaları, bu bakımdan çekişmeli boşanma davalarından ayrılmaktadır. Zira çekişmeli boşanma davalarında tarafların, duruşmalara katılmaları gerekmemektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında ise tarafların, hâkim huzurunda beyanda bulunmaları şarttır.

d. Tarafların yapmış olduğu anlaşma, hâkim tarafından uygun bulunmalıdır.Taraflar, boşanmanın mali ve hukuki konularında istedikleri şekilde anlaşabilirler. Ancak hâkim, tarafların vardığı mutabakatta, tarafların ve çocukların menfaatini göz önüne alarak değişiklikler yapabilir. Hâkim tarafından yapılan bu değişikliklerin kabul edilmesi halinde, anlaşmalı boşanma gerçekleşecektir. Ancak hâkim tarafından yapılan değişikliklerin taraflarca kabul edilmemesi durumunda, anlaşmalı boşanma gerçekleşmeyecektir.

4. Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçmek Mümkün müdür?

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararına göre, anlaşmalı boşanma davalarında taraflar, duruşmaya çıkmış olsa bile boşanma hükmü kesinleşmeden önce anlaşmalı boşanmaktan vazgeçebilir. Üstelik vazgeçerken herhangi bir gerekçe bildirmeleri de gerekmemektedir. Bu doğrultuda tarafların protokol imzalamış olmaları veya duruşmaya çıkıp beyanda bulunmuş olmaları durumlarında dahi anlaşmalı boşanmadan vazgeçme ihtimali mevcuttur.

Taraflardan birisinin anlaşmalı boşanmadan vazgeçmesi halinde dava, çekişmeli boşanma davasına dönüşecektir. Bu durumda mahkeme hâkimi, davacı eşe boşanmaya neden olan olayları açıklaması ve delillerini bildirmesi için süre verecektir. Bu süre içerisinde gerekli açıklamaların yapılması durumunda dava, çekişmeli boşanma davası olarak ilerleyecek; aksi durumda davanın reddine karar verilecektir.

5. Anlaşmalı Boşanmada Avukat Zorunlu mudur?

Tarafların anlaşmalı boşanma işlemlerini gerçekleştirirken bir avukattan hukuki yardım almaları zorunlu değildir. Ancak bu süreçlerde hukuki olarak yapılacak bir hata, tarafların belirli hakları geri dönüşü imkânsız olacak şekilde kaybetmesine neden olabilir. Bu sebeplerle, anlaşmalı boşanma davalarında tarafların avukattan hukuki destek almalarında menfaatleri bulunmaktadır.

Mutlu Günler

Avukat Yaşar ÖKSÜZ

avyasaroksuz@gmail.com