14 yaşında büyük ustayı mat eden Ediz Gürel anlattı: 'Piyonlarla oyunu karıştırdım'
Satranca 7 yaşındayken anaokulu öğretmeninin ilgisini fark etmesiyle başladı. İlk başarısı ise 11 yaşında geldi. Başarıları katlanarak artan Ediz Gürel, son olarak dünyanın her yerinden 206 satranç sporcusunun yarıştığı 2023 FIDE Dünya Kupası’nda 'Büyük Usta' Velimir Ivic’i ilk turda yenince tüm gözler üzerine çevrildi. "Piyonlarla oyunu karıştırdım" diyen Ediz, yarışmada neler yaşandığını ilk kez anlattı.
Betül Topaklı / Milliyet.com.tr - Ediz Gürel, 2008 yılında Bursa’da doğdu. Annesi öğretmen, babası inşaat mühendisi olan Ediz’in bir ablası var. Santraca ilgisi anaokulunda başlayan ve bir daha hiç kopamayan Ediz, “Anaokuluna giderken satranç oynamayı çok seviyordum. 7 yaşımdayken öğretmenim bu ilgimi fark etti ve beni kursa gitmem konusunda yönlendirdi. Bir taraftan okuluma devam ettim diğer taraftan günde iki-üç saat satranç oynadım. Bu durum her geçen gün kendimi geliştirmemi sağladı. Turnuva dönemlerinde ve tatillerde daha yoğun antrenman yapıyorum. Turnuvalara gitmeden önce hem masa başı hem de mental olarak karşılaşabileceğim rakiplere ve turnuvadaki maç temposuna göre hazırlık yapıyorum. Satranç oynarken sadece oyunu düşünüyorum” dedi.
Türkiye adına birçok başarı elde eden Ediz’in ilk başarısı 11 yaşında geldi. Satrançta Usta Ada’yı (CM) unvanını 2019 Avrupa Okullar Şampiyonası'nda kazandığı 3'üncülük sonrasında aldı. Bunu 2020 yılında aldığı Prag Uluslararası Satranç Festivali Genç Yetenekler ikinciliği takip etti. 2021 yılında Akdeniz Ülkeleri Şampiyonası’nda Uluslararası Satranç Federasyonu (FIDE) Ustası ve ilk Uluslararası Usta (IM) unvanının sahibi oldu. Satrançta başarı merdivenlerini teker teker ve emin adımlarla çıkan Ediz aynı yıl, FIDE Online Rapid U14 Dünya Şampiyonası birinciliğinin yanı sıra dünya şampiyonluğunu kazandı ve gurur kaynağımız oldu.
YAŞI KÜÇÜK BAŞARILARI BÜYÜK
Ediz’in yaşı küçüktü ama elde ettiği başarılar gün geçtikçe büyüyordu. 2022 yılında TBMM Kupası ikinciliği kısa bir süre sonra TBMM şampiyonluğunu getirdi. Bunu, Rodos Dünya Hızlı Satranç Şampiyonası 14 yaş ikinciliği, Dünya Yıldırım Satranç Şampiyonası 14 yaş Dünya Şampiyonluğu ve Avrupa Yaş Grupları 14 yaş Avrupa ikinciliği takip etti.
2023 FIDE DÜNYA KUPASI'NDA YARIŞTI
2-14 Mart 2023 tarihlerinde gerçekleştirilen Avrupa Bireysel Şampiyonası’nda Uluslararası Usta Ediz, yine harika bir performans sergiledi ve ikinci Büyük Usta (GM) normunun ardından son turda aldığı galibiyetle de şampiyonayı 14. sırada tamamladı. Genç yıldız bu sonuçla şampiyonada 23 sporculuk kontenjanı bulunan 2023 FIDE Dünya Kupası’nda yarışmaya hakkını elde etti. 8 turun ardından Büyük Usta normu almayı garantileyen Ediz, son turda Büyük usta (GM) Velimir Ivic karşısında önce vezir kanadında sürdüğü piyonlarla oyunu karıştırdı ve rakip şahın konumunu zayıflatarak inisiyatif aldı.
BÜYÜK USTA VELİMİR IVİC’İ NASIL YENDİ?
Oldukça ustaca bir şekilde yaptığı taş manevralarıyla da adeta kusursuz bir oyun sergileyen IM Gürel, rakibini mağlup ederek şampiyonayı 14. sırada tamamladı ve 2023 FIDE Dünya Kupası’na katılmaya hak kazandı. Büyük Usta (GM) Velimir Ivic’i ilk turda yenerek GM normunu alan Ediz, hem Türkiye’nin hem de Dünya Kupası’nın en genç sporcusu oldu. Peki Ediz, yarışmaya nasıl hazırlandı ve yarışmada neler yaşandı? Heyecanlı mıydı?
“Turnuvaya gitmeden önce günlük çalışma rutinimin üzerine çıktım. Antrenörüm ile kamp çalışması yaptık. Ben tüm katıldığım tüm turnuvalarda rakibim kim olursa olsun hep aynı heyecan ile maça giriyorum. O gün de yapmam gereken tüm hazırlıkları tamamladıktan sonra yine aynı heyecan ile maça girdim. Bu heyecan maçın ilk hamlesi itibarıyla yerini düşünmeye bırakıyor. Dünya Kupası’na katılma hakkı kazanan ve turnuvadaki en genç sporcu olmak elbette benim için büyük mutluluk. Ancak mutluluktan daha çok büyük bir sorumluluk diyebiliriz. Başka bir ülkede hatta dünyanın en önemli satranç sporcularının katıldığı bir turnuvada ülkemi ve bayrağımı en iyi şekilde temsil etmek için elimden gelen gayreti göstermeye çalıştım.”
Satrancın matematiksel zekayı geliştirme konusundaki faydalarının bilimsel bir gerçek olduğunu söyleyen Ediz, “Ancak en büyük faydası zaman ve stres yönetiminin yanı sıra kısa sürede stratejik karar alma” diyebiliriz. Bildiğiniz üzere LGS sınavı ve tüm sınavlarda ne kadar donanımlı olursanız olun, zamanı doğru yönetemediğiniz takdirde başarılı olmak imkansız. Ben satranç sayesinde bu konuda oldukça iyi olduğumu ve zamanımı doğru yönettiğimi düşünüyorum” diye konuştu.
HEDEFİ ‘BÜYÜK USTA’ OLMAK
Temmuz ayında Süper Lig Türk Hava Yolları Şampiyonluğu ve 4. Masa ikinciliği kazanan Ediz bu ay ise Hollanda U16 Olimpiyatlar ikinciliği elde etti. Ediz’in bundan sonrası için öncelikli hedefi son normumu tamamlayıp, satrançta en büyük unvan olan GM unvanını (Büyük Usta) almak. Sonrasında ise yine çok çalışarak dünyada sadece başarısıyla değil, duruşu ve centilmenliği ile de tanınan güçlü bir Türk sporcu olmak. Derslerinde gösterdiği başarıyla bu yıl fen lisesinde eğitim görecek olan Ediz, üniversitede hangi dalda eğitim alacağına ise henüz kesin bir karar vermedi.
'BAŞARIDA YETENEK YETERLİ DEĞİL'
Profesyonel arenada olmasa bile herkesin satranç sporu ile ilgilenmesini öneren Ediz, sözlerine şöyle devam etti:
"Eğer bu spora profesyonel arenada devam etmek istenirse, tüm sporlarda olduğu gibi yaşam disiplini şart. Düzenli çalışma, düzenli uyku, düzenli beslenme çok önemli. Satranç sadece yetenekle başarılı olunabilecek bir spor branşı değil. Antrenör ile yaptığınız çalışmaların dışında bol soru çözümü, taktik çalışmaları, oyun ortası ve oyun sonu çalışmaları, doğru turnuva seçimleri ilk aklıma gelenler arasında."
