Varisi olan fazla kilolarından kurtulmalı

Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Hayati Deniz- Çoğu zaman önemsemediğimiz ancak ileri aşamaya gelindiğinde ‘Neler oluyor?’ dediğimiz kozmetik rahatsızlıklar bizi doktora götürüyor. Bunlardan daha ön planda olanı ise varis hastalığı. Nedenine baktığımız zaman birçok sebep sayabiliriz; bazen meslek hastalığı, bazen genetik yatkınlıkla görülebilen bir hastalık. Önlenebilir, dikkat edildiğinde ciddi gerileme görülebilir veya hastalığın ilerlemesi engellenebilir.

Özellikle en rahat olduğumuz yaz aylarında daha ince, kısa kıyafetler tercih ettiğimiz, denize gidip güneşlenmek isteyebileceğimiz zamanlarda ısı artışı damar genişlemesine ve şikayetlerin artmasına neden olur.

Basınç artışı olur

*Varis hastalığı nedir?

Bacaklarda görülen varis hastalığında; normalde kalp ve akciğerler yönüne olan toplardamar kan akımı damar genişlemesi veya kapakçık yetmezliğine bağlı ters yöne hareket eder ve toplardamar içinde geri kaçağa bağlı bir basınç artışı olur. Bu basınç artışı; bacaklarda kılcal damarlanma artışı, bacaklarda yüzeyden kabaran damar oluşumu, özellikle akşama doğru artan bacak ağrısı ve gece krampları ile seyreden huzursuz bacak sendromuna neden olur. Çoğu zaman yazın gerek semptomların artması, gerekse kozmetik nedenler dolayısıyla daha fazla rahatsızlık duyulan varis için kişiler tedavi uygulanabileceğini bilmemektedir.

Aslında yaz aylarında şikayetlerin artması, kozmetik rahatsızlık duyulması hastaya varis tanısı konulabilmesi için şanslı bir dönemdir. Özellikle yaz aylarında varis nedeniyle başvuran ve tedavi olan hasta sayısında ciddi bir artış var. Tabii sıcak havaların etkisiyle toplardamarlarda genişleme ve artan damar içi basıncının da katkısını unutmamak gerek.

*Kişiye özel tedavi yöntemi

Varis için tedavi zamanlaması ise oldukça önemli. Tabii ki tedavi, her hasta için özel ve farklı planlanmalı. Tedavi seçiminde hastanın yaşı, şikayetleri, eşlik eden diğer hastalıkları en az varis kadar etkili. Varis yaraları, bacakta renk değişikliği mevcut ise girişimsel yöntem veya ameliyat gerekli olabilir. Yalnızca ağrı-şişlik gibi şikayetleri olanlar ile orta veya ileri evre toplardamar yetmezliği olan, damar çapları 5 mm’nin üzerine çıkmış hastalarda tedavi seçimine doğru karar verilmeli.

Nihayetinde varis hastalığının tedavisinde hangi hastada hangi tedavi yöntemini kullanmak gerekiyor? Öncelikle ilaç kullanımı ve varis çorabı tüm hasta gruplarında önemle belirtilirken, özellikle kasık düzeyi ve diz arkası bileşkede yetmezlik önemli. 2 saniye üzeri geri akım veya orta düzey yetersizlik, daha alt düzeyde toplardamar içi basınç artışı ve buna bağlı damar çap artışı mutlaka ameliyat veya girişimsel endovenöz yöntemler ile düzeltilmeli. Uyluk düzeyi ve diz arkası toplardamar çapları 5 mm’ye ulaşmışsa tek başına ilaç ve çorap tedavisi pek de yeterli olamayacağı için de yine endovenöz yöntemler tercih edilmeli.

*Endovenöz yöntemler nelerdir?

Endovenöz yöntemler, kapalı varis işlemi olarak da bilinir. Genelde hafif bir anestezi ile uygulanabilen günübirlik, yatış gerektirmeden yapılabilen işlemlerdir. Hiç bir cerrahi kesi gerektirmediği gibi cerrahiye bağlı kanama ve enfeksiyon gibi yan etkilerde neredeyse yok denecek kadar azdır. Bu yöntemler radyofrekanslazer veya yapıştırıcı (glue) ablasyon yöntemleridir. Bunlar arasında lazer ve glue ablasyon yöntemlerini kombine ederek kullanılıyor ki; tekrarlama riski daha da azaltılabilsin. Son yıllarda tüm bu girişimsel yöntemlerin varis tedavisinde daha geniş yer almasında; günübirlik tedavi edilmesi, ciddi anestezi gerektirmemesi ve işlemden hemen sonra hastanın yürüyerek evine gidebilmesi de oldukça etkili oluyor.

Aşırı sıcaklardan kaçının!

Varis hastalığının tek bir doğru tedavisi yoktur. Her hasta tek başına detaylı biçimde değerlendirilmeli ve kişiye özel bir tedavi planlanmalıdır. Varis sorunu yaşamak istemeyenlere 7 öneri vermek istiyorum:

1- Bol lifli, posalı gıdalar ile beslenmeyi öne çıkartın.

2- Düzenli egzersiz yapın (ağırlık kaldırma hariç).

3- Dinlenirken özellikle uyurken ayaklarınızı düz pozisyona getirin ve ayaklarınızı bir yastık kadar yükseltin.

4- Fazla kilolarınızdan kurtulun.

5- Belli aralıklar ile ayaklarınıza soğuk su uygulayın.

6- Gün içinde uzun süre ayakta kalmanız gerektiğinde mutlaka varis çorabı kullanın.

7- Aşırı sıcaklardan kaçının.

Hepinize sağlıklı ve mutlu bir hafta dilerim.