Prostat tedavisinde güncel teknoloji: Thulium Lazer

DİDEM SEYMEN- Erkeklerin en önemli sağlık sorunlarından biri olan iyi huylu prostat büyümesi (BPH), lazer ameliyatı Thulium lazer ile tedavi edilebiliyor. Thulium lazer ile gerçekleştirilen prostat ameliyatında, az doku ve hücre hasarı oluşuyor. Prostat dokusu prostat kapsülünden tamamen çıkarıldığı için genellikle uzun yıllar boyunca prostat büyümesi şikayetleri tekrarlamıyor. Medicana Çamlıca Hastanesi’nden Üroloji Uzmanı Op. Dr. Furkan Şendoğan, prostat tedavisindeki son teknoloji tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirdi…

Prostat bezi genellikle vücudumuzda mesane dediğimiz idrar torbasının altında, üretra dediğimiz idrar kanalını çepeçevre saran  ceviz büyüklüğündeki erkek üreme sisteminin parçası olan bir organdır. Yaşla birlikte prostat bezi hacimsel olarak artar ve idrar kanalına baskı yaparak zor idrar yapma, idrar kuvvetinde azalma, kesik kesik idrar yapma, idrar torbasını tam boşaltamama, idrar kaçırma ve gece uykudan uyandırarak sık idrara çıkma gibi şikayetlere neden olmaktadır.

Her iki yöntemde de amaç ve sistem aynı

Holmium ve Thulium lazer teknolojileri ile yapılan ameliyatlar farklı isimlendirilse de aslında her iki yöntemde de amaç prostatın kapsülünden ayrılması (enükleasyon) ve mesane içine atılan prostat dokusunun özel bir endoskopik bıçakla (morselasyon) dışarı alınması işlemidir.

Hastalarımıza bu ameliyatı anlatırken genellikle portakal örneği vermekteyiz. Portakalın kabuğunu ‘kapsül’ ve meyvesini de ‘prostat dokusu’ olarak farz edersek Thulep ameliyatı Thulium lazer kullanılarak meyvenin kabuktan ayrılması olarak da tarif edilebilir.

HoLEP ameliyatı sırasında Holmium lazer, ThuLEP ameliyatında ise Thulium lazer kullanılır. Thulium lazerin doku penetrasyon (lazerin alt dokulara ulaşım derinliği) derinliğinin düşük olması  ve sağladığı sürekli enerji ile ani ısı artışına sebep olmaması nedeniyle güncel literatürde doku ve hücre hasarının daha az olduğu açıkça belirtilmektedir. Bunun dışında ThuLEP yöntemi; sürekli olarak düşük enerjili suda emilen enerji yayar. Bu sayede ameliyat sırasında oluşabilecek kanamalar kolaylıkla durdurulabilir ve yine bu sayede daha öncesinde prostat iltihabı öyküsü olan zorlu vakalarda dokuyu kesebilme olanağı sağlayabilir.

Kan sulandırıcı kullananlar için güvenli bir yöntem

Günümüzde her prostat büyüklüğünde ve ameliyata engel olmayan her yaş aralığında Thulep cerrahisi uygulanabilmektedir. Kanama riski azdır. Kalp damar hastalığı nedeniyle stent veya bypass cerrahisi geçiren hastalar veya çeşitli nedenlerden dolayı kan sulandırıcı kullanan hastalarda Thulep cerrahisi güvenli bir yöntemdir.

Bir diğer önemli konu ise idrar kanalında idrar tutmamızı sağlayan sfinkter kas dokusunun cerrahi sırasında yaralanma ihtimali ve ameliyat sonrası idrara kaçırma problemidir. Thulep cerrahisi uygulanırken idrar tutma kasları tespiti yapılır ve bu kaslara travma uygulanmadan işlem gerçekleştirilir.

Prostat bezinin cinsel fonksiyonlar üzerinde aktif bir görevi olmasa da vücutta bulunduğu konum cinsel fonksiyonların etkilenmesi açısından önem arz etmektedir. Prostat bezinin etrafından geçen ve sertleşmeyi sağlayan sinir ve damarsal yapılar özellikle prostat kanseri ameliyatı nedeniyle yapılan radikal cerrahi (prostatın kapsülü ve seminal veziküller ile tamamen çıkarılması) sonrası olumsuz etkilenebilir.

İyi huylu büyümede sinirler zarar görmez

Ancak iyi huylu prostat büyümesi nedeniyle yapılan cerrahilerden thulium lazer enerjisinin prostat kapsülüne yalnızca 0.25 mm derinliğe etki ettiği gösterilmiştir. Yani prostat dokusunu ayırmak için kullanılan enerji sertleşmeyi sağlayan sinirlere zarar vermemektedir. Bu penetrasyon derinliği TURP ameliyatında kullanılan elektrik enerjisinde 4mm, Holep ameliyatında ise bu değer 0.4mm’dir.

Bunun dışında Thulep-Holep gibi lazer prostat ameliyatları ve diğer TURP-açık prostat ameliyat tekniklerinin ortak dezavantajı geri boşalmaya (retrograd ejakülasyon) veya boşalamamaya sebep olmalarıdır. Bunun nedeni orgazm anında meninin geriye doğru gitmesini engelleyen ve fiziki bir bariyer gören prostatın tamamen çıkarılmasıdır. Bundan dolayı meni ileri doğru değil geriye yani idrar torbasına doğru gider ve daha sonra idrarla atılır. Meninin idrar torbasına doğru gelmesinin ve idrarla atılmasının herhangi bir zararı yoktur ve bir hastalığa neden olmaz.

Genellikle ameliyat sonrası hastanın prostat ilaçları kesilir

Thulep cerrahisinde dış idrar deliğinden (meatus) idrar kanalı boyunca ilerlenerek prostata ulaşılmaktadır. Prostatın idrar kanalını ne kadar kapattığı değerlendirildikten sonra idrar torbasına da ilerlenerek kamera ile kontrol edilmektedir. İdrar tutma kası olan sfinkter işlem esnasında korunur ve prostat dokusu kapsülünden ayrılarak (enükleasyon) mesane içine bazen tek, bazen birkaç parça şeklinde atılır. Mesane içerisindeki dokular özel bir endoskopik bıçak yardımı ile küçük parçalara ayrılarak vücut dışına alınır. Kanama kontrolü yapıldıktan sonra hastaya sonda yerleştirilir. Hastalar üroloji servisinde genellikle 2 gün takip edilir. Servis takibi sonrası hastanın sondası alınır ve hastalar birkaç gün evde nekahet dönemi sonrası günlük rutin hayatına dönüş yapabilir. Ameliyatta çıkarılan prostat dokuları patolojik inceleme için patoloji laboratuvarına gönderilir. Genellikle ameliyat sonrası hastanın tüm prostat ilaçları kesilir.