Mucize meleği sabırsızlıkla beklemek…

Prof. Dr. Gökalp Öner - Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı / Her bebek bir mucizedir. Ama tüp bebek serüveni ile gelen melekler mucize meleklerdir. Çünkü her anne baba adayı bebeğine doğal süreçle sahip olamamanın vermiş olduğu kaygı, korku, umutsuzluk ile çalar doktorların kapısını. Uzun süreli takipler, ilaçlar... Ve o sancılı ama umut dolu, sabır dolu, güven dolu sürecin sonunda mucize melek haberi verilir çiftlere. Ve yeni bir başlangıca kapı açılır artık çiftler için: Bu mucize meleği sabırsızlıkla beklemek… Bu haftaki yazımızda gebelik öncesi hazırlıklarla ilgili bilgiler vereceğim.

Rahim filmi

Rahim filmi çocuk istemi tedavi sürecindeki, ilk istenilen işlemdir. Bu işlemde rahim ve tüplere bakılarak tüplerde tıkanıklık olup olmadığı, şişlik olup olmadığı, rahimde herhangi bir şekil bozukluğu, miyom ya da poliplerin olup olmadığı, düşük öyküsü varsa kürtaja bağlı yapışıklıklar, yine geçirilen enfeksiyona bağlı tüplerde olabilecek yapışıklıklar tespit edilebilir. Tespit edilen duruma göre de gerekli planlama yapılır.

Laparoskopi

Tüplerde rahim filmi ile herhangi bir durum (hidrosalpenks yani tüplerdeki şişlik) tespit edildiyse; laparoskopi denilen kapalı cerrahi işlem ile tüplere müdahale edilerek tüp kapatılır. Şiş tüp içerisinde bulunan sıvı rahim içine akar ve maalesef ki embriyonun tutunmasına engel olur. Bu sebeple tüplere bu anlamda cerrahi işlem önem arz eder. Zaman zaman bu tüp alınabilir. Fakat genelde kapatılması tercih edilir. Bunun sebebi, tüpten de yumurta kanlanması olduğu için, bunun önüne geçip yumurta kanlanmasının bozulması istenmez. Ama anne adayında şişlikle birlikte ağrılı bir durum da var ise tüp alınmak durumunda kalınabilir.

Laparoskopik işlemler ayrıca yumurtalıklarda görülen çikolata kistleri için de yapılabilir. Bu kistler ağrılı ve 4 cm’den daha büyük kistler ise çıkarılır ve tabanı da yakılır. Her ne kadar yapılabilir demiş olsam da çikolata kistleri ameliyatları çok sevilen ameliyatlar değildir. Kistin çıkarıldığı alanda yapılacak yakma işlemi yumurtalık dokusuna zarar verebilir. Bu da istenen bir durum değildir.

Kapalı tüpler açılır mı?

Biz hekimlere çok fazla mesajlar gelir: “Hocam tüplerim kapalı, açar mısınız?” şeklinde. Tüpleri açma işlemini kısaca açıklayacak olursak; kapalı, yapışıklık görülen ya da bağlı olan tüplerin kesilerek alınması ve tekrar uç uca getirilerek dikilmesi işlemidir. Çoğunlukla uç uca gelen kısımda yara yeri iyileşirken tüpün tekrar kapanabilmesi ya da yapışıklıkların olabilmesi olasıdır. Bu yüzden tüp açma ameliyatlarını daha sonra yine rahim filmi ile değerlendirmek gerekir. Hekimlerin bu operasyon sonrası asıl görmek istemediği durum ise dış gebeliktir. Çünkü tüp açma işlemleri dış gebelik şanssızlığını da artırabilmektedir. Bunun sebebi ise tüpün fonksiyonunu ve boyutunu bu işlemle değiştirmiş, yapısını bozmuş olmaktır. Bunun yerine tüplere dokunmadan yumurta toplama ve transfer ile yani tüp bebek işlemi gerçekleştirerek gebelik yakalanabilir. Genel anlamda laparoskopik işlemler, kapalı cerrahi işlemlerdir. Gün içerisinde kısa sürede gerçekleşen operasyonda anne adayı gün sonunda genellikle taburcu olabilir.

Histereskopi

Tüp bebek tedavi sürecinde bu işlem vajinal şekilde kameralı bir aletle gerçekleştirilir. Yine rahim filmi ile rahmi değerlendirdiğinde:

* Rahimde herhangi bir şekil bozukluğu; rahimde perde, çift rahim, tek boynuzlu rahim, T rahim gibi durumlarda ileride anne adaylarının düşükle karşılaşmaması için, transfer öncesi rahmin şekli düzeltilir. Tüp bebek işlemi yapılacaksa da embriyo transferinde transfer alanının geniş olması ve kolaylıkla tutunması, gebeliğin devamının sağlanması, düşük riskinin rahim kaynaklı ortadan kalkması amaçlı bu işlem gerçekleştirilir.

* Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında rahim içerisine çizikler de atılabilmektedir. Bu çizikler aslında rahim içine cep çeklinde yapılan küçük kesidir ve embriyonun buraya yerleşmesi sağlanır. Böylelikle tutunma ve gebelik elde etme oranı da artmış olur.

*Ayrıca filmde görülen miyomlar ve polipler tutunmayı engellediği gibi, düşük riskini de ciddi ölçüde artırabilir. Bu oluşumlar alınarak rahim temizlenir ve transfer için hazır konuma getirilir.