Mucize ararken canınızdan olmayın

Zayıflamak isterken komaya girenlerin ve canını kaybedenlerin sayısı sürekli artıyor. Daha güzel görünmek isteyen birçok kişi zayıflama hapları, zayıflama operasyonları gibi sık başvurulan yöntemler sonucunda ağır bedeller ödemek zorunda kalıyor. Tamamen bitkisel ve doğal diye internette satılan bir ürün, daha geçtiğimiz hafta 16 yaşındaki bir kızı komaya soktu. Oysa bundan birkaç sene önce o üründe sibutramin adlı kimyasal, ölümcül etkili ve kullanımı yasak bir madde olduğu tespit edilmişti.

Konuyla ilgili görüştüğümüz Prof. Dr. Erdem Yeşilada “İnternette ve aktarlarda satılan ürünlerde akıl almaz bir denetimsizlik var” diyor. Prof. Dr. Alihan Gürkan’ın çok riskli bir yöntem dediği mide kelepçesi ile zayıflatma yöntemine de hâlâ başvuruluyor. “İnsan sağlığını tehdit eden ürünler nasıl bu kadar rahat satılabiliyor!” diye hayret etmemek mümkün değil.

“Obez olmayanların ameliyat edilmesi ciddi bir hata”

Prof. Dr. Alihan Gürkan (Memorial Sağlık Grubu Antalya Genel Cerrahi Bölüm Başkanı)

-İnsanlar istediğimiz kadar yiyelim, nasılsa sonra bir operasyonla bütün kilolarımızdan kurtuluruz diye düşünüyorlarsa bu çok yanlış. Operasyon sadece şişmanlığı hayati risk yaratacak düzeyde olan, özel hastalarda tercih edilen bir yöntem. Obezite cerrahisi diye bilinen bu yöntem; tıbbi sınırlamalar gereği sadece, vücut kitle indeksi (VKİ) 35 olup yandaş bir hastalığı olanlar ile VKİ 40 olanlara yapılabiliyor.

-VKİ 35’in altında olan bir kişi sırf sevgilim beğenmedi, plaja nasıl gideceğim, biraz kilo aldım diye kesinlikle ameliyat talep etmemeli. Doktorların da kilo sorunu hastalık düzeyinde olmayan kişileri ameliyat etmesi hem mesleki hem de ahlaki açıdan ciddi bir hata. Sağlıklı insanın operasyonla riski artırılmamalı. Bu kişilere diyet, egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri önermek en doğru seçenek.

-VKİ 40’ın üzerinde olan morbid obezlerde şişmanlık ve ona bağlı hastalıklardan kaynaklanan ölüm oranı yüzde 30-40 civarındadır. Ameliyatta ise ölüm oranı yüzde 1-2 olduğundan, ameliyat bu kişiler için zorunlu bir tercih haline gelir. Ameliyatla bu kişiler ciddi kilolar verir ve hareket edemezken hareket etmeye başlar. Ancak ameliyattan sonra diyetine devam etmezlerse tekrar o kiloları geri alırlar.

“Kelepçe yerine mide bypass’ı tercih edilmeli”

-Kilo verdirmeye yönelik operasyonların ciddi merkezlerde ve iyi ekipler tarafından yapılması gerekir. Ekipte endokrinolog, diyetisyen, psikiyatr ve cerrah bulunmalı. Çünkü hem ameliyatta hem de takipte başarılı olmak gerekir ki bu kişiler tekrar eski kilolarına dönmesin.

-Sağlık açısından yine önemli bir nokta, eski ve çok riskli bir yöntem olan mide kelepçesi yerine tüp mide ve mide bypass cerrahisinin tercih edilmesi gerekliliği. Kelepçe midenin dışına takılan mekanik bir alettir. Mideyi dışarıdan sıkarak hacmini düşürür. Ama bu alet kayarak diğer organların içine girebilir, mideyi kesebilir ve sızıntıya sebep olabilir. Etkinliği de çok yüksek olmadığı için bu yöntem tercih edilmemeli.

“İçinde kullanımı yasak madde var”

Prof. Dr. Erdem Yeşilada (Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Fitoterapi ve Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanı)

-İnsanlar bir hap alıp zayıflayalım, hayatımız değişsin diye düşünüyor. Ama diyet ve egzersiz yapmadan insanları zayıflatabilecek bir ilaç yok. Kilo vermeyi destekleyen; yağ yakıcı, şişkinlik sağlayarak acıkmayı önleyici ve ödem atıcı ürünler var. Bunlar da mucize yaratmıyor, sadece zayıflama sürecinde kişiyi destekliyor,
kilo verme süresini kısaltıyor ama mutlaka doktor, eczacı kontrolünde kullanılmalı.

-Birçok kişi zayıflama ürünlerini internetten veya aktarlardan alarak hayatını ciddi şekilde tehlikeye atıyor. İnternette hiçbir denetim mekanizması yok. “Zayıflama ilacı komaya soktu” haberlerinde bahsedilen ürün “tamamen bitkisel” diye satılıyor internette. Biz yaptığımız analizle o ürünün içinde kimyasal, kullanımı yasaklı ve ölüme varan sonuçları olan sibutramin maddesini tespit ettik. Yine de bu ürünler satılıyor.

“Kalp ve tansiyon ilacı kullananlar için daha riskli”

-Zayıflama ürünleri vücuttan ödemi attırmak için bağırsakları boşaltıyor ve idrarı da fazlaca attırıyor. Bu vücuttaki sodyum, potasyum tuzlarının dengesini bozuyor. Kalbi hassas olanlar bu durumda kalp krizi geçiriyor. Kalp ve tansiyon ilaçlarının etkilerini değiştirdiği için, bu kişilerde zayıflama ilaçları ölüme neden olabiliyor. Ölümlerin en çok gençlerde olmasını buna bağlıyorum. Gençler bilmiyor ki tansiyon veya kalp sorunu var mı? İlacı alınca oluşan yan etkiler konusunda internette danışabileceği uzman da yok!

VKİ nasıl hesaplanır?

Vücut kitle indeksi (VKİ) bir kişinin kilosunun, metre cinsinden boyunun karesine bölünmesi ile hesaplanır.
Örneğin 80 kilo ağırlığında, 1.75 metre boyundaki bir kişi için VKİ=(80/1.75x1.75)=26.122...