Beyin tümörlerinde hedefe yönelik tedavi

Didem Seymen - Beyin tümörü her ne kadar kulağa ürkütücü gelse de özellikle nöro-onkoloji alanında son yıllardaki gelişmeler sayesinde bu tümörlerin önemli bir kısmının tedavisi mümkün hâle geldi. Medicana International İstanbul Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümünden Op. Dr. Fatih Han Bölükbaşı, beyin tümörleri hakkında bilgiler verdi... 

Baş ağrıları ve nöbetler, beyin tümörünün sık görülen belirtilerindendir. Bununla birlikte, bu durumlara ek olarak, şiddetli baş ağrıları, bulantı, kusma, sara nöbeti, kol ve bacaklarda güç kaybı, görme bozuklukları, baş dönmesi, işitme kaybı ve hızlı gelişen psikolojik bozukluklar (aşırı sinirlilik hâli, uyku hâli, kişinin davranış değişiklikleri) gibi belirtilerin görüldüğü durumlarda doktora başvurulmalıdır. 

Stereotaktik biyopsiyle risk minimuma iniyor 

Görüntüleme tekniklerindeki ilerlemeler sayesinde pek çok beyin tümörü erken dönemde teşhis edilebiliyor. MR, beyin tümörü tanısında en önemli tanı aracıdır. Beyin tümörleri kabaca benign (iyi huylu) ve malign (kötü huylu) olarak ikiye ayrılabilir. Tümörlerin tipi MR ile kabaca anlaşılabilir ancak kesin tanı ameliyat ile çıkarılan parçanın laboratuvarda incelenmesi ile olur. Beyin tümörünün çıkarılmasına yönelik gerçekleştirilen bir operasyon esnasında, biyopsi alınabilir ya da iğne aracılığıyla biyopsi işlemi uygulanabilir. Stereotaktik iğne biyopsisi, beynin ulaşılması güç ya da son derece hassas bölgelerinde yer alan ve daha geniş çaplı bir operasyonla zarar görebilecek beyin tümörleri için uygulanabilir. Biyopsi ile alınan tümörden bir örnek o anda ameliyathanede patolog tarafından incelenir ve yeterli doku alındığının anlaşılması ile işlem sonlandırılır. Biyopsi örneği, daha sonra mikroskobik inceleme ile benign  (iyi huylu) ve malign (kötü huylu) olduğunun tespiti için değerlendirilmektedir. Gelişmiş laboratuvar testleri ile patolojinin detaylandırılması  hekiminize prognozunuz (hastalığın seyri) ve tedavi alternatifleriniz hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. 

Her beyin tümörü kanser değildir 

Her beyin tümörü, kanser değildir. İyi huylu, yavaş seyirli olduğu bilinen beyin tümörleri ameliyatsız takip edilebilmektedir. Ameliyat gerektiren beyin tümörlerinde ise ameliyatta ultrason, nöronavigasyon, nöromonitörizasyon gibi teknolojik altyapılar kullanılmaktadır. Tümörün tipine göre bazı hastalarda ameliyat sonrası kemoterapi (ilaç tedavisi) veya ışın tedavisi (radyoterapi) gerekebilmektedir. Işın tedavisi ve kemoterapinin son yıllarda  gelişme göstermiş olması sebebiyle, beyin kanserli hastalarda hem sağ kalım süresini uzatmakta, hem de yan etkileri geçmiş yıllara göre çok daha azaltmaktadır. Mikrocerrahi, mikroskop eşliğinde tümörün, uygun enstrümanlarla çıkartılması işlemidir. Bütün beyin tümörleri mikrocerrahi yöntemle ameliyat edilir” şeklinde konuştu. 

Tümör boyama teknikleri başarı oranını artırıyor 

Beyin tümörleri tedavisinde uzun yıllardır mikrocerrahi yöntemleri kullanılır. Mikrocerrahi yöntemde cerrahların artan tecrübeleri yanı sıra, uygulamayı kolaylaştıran gelişmiş mikroskoplar ve bu mikroskopların özel floresan ışıkları ile tümörü normal dokudan ayırt eden tümör boyama teknikleri başarıyı artıran teknolojik yöntemlerdir.

Radyocerrahinin yani bölgesel radyoterapi yöntemlerinin gelişmesi bazı beyin tümörlerinde hiç ameliyata gerek kalmadan tedaviye imkan verirken, bazı beyin tümörlerinde de tümörün ameliyat sonrası kalan kısmını kontrol etmede etkilidir. Bu sayede tümörün tamamını çıkartmak yerine kalan kısmına radyocerrahi uygulanarak komplikasyon riski azaltılmıştır. 

Uçak navigasyonuna benzer sistem ile tedavi 

Uçaklardakine benzer navigasyon sistemi hastanın tümörüne ameliyat sırasında en güvenli ve en kısa yoldan ulaşma imkanı verir. Tümöre ulaşırken beynin hassas bölgelerini ve damar yapılarını göstererek güvenli rotayı belirler. Ameliyat öncesinde MR ve tomografi taramaları ile tümörün konumu belirlenir. Bu filmler, nöronavigasyon cihazının bilgisayarına entegre edilir. Bu görüntüler, hastanın kafasında veya omurgasında belirlenen referans noktalarıyla ilişkilendirilir. Bu eşleştirmelerin gerçekleştirilmesinin ardından, beyin veya omurilikteki tümörün konumu, nöronavigasyon cihazının el aletinin rehberliğinde ameliyat süresince belirlenmektedir. Ayrıca ameliyat bittiğinde tümör dokusu kalıp kalmadığını anlamak için değerlidir.