Aslan balığını temizlerken dikkat

CEYDA ULUKAYA- Hint ve Pasifik Okyanusları’nın ılık sularına özgü küçük bir yırtıcı balık türü olan aslan balığı son yirmi yılda Akdeniz’de de yayıldı, artık Türkiye’nin kıyılarındaki yerli türleri ve sucul biyoçeşitliliği tehdit ediyor. Zehirli iğnelere sahip bu istilacı tür, sarıgöz, mercan balığı gibi yerli türleri tüketiyor. Bu istila ile etkili mücadele içinse aslan balığının restoranların menülerine, hatta mutfağımıza girmesi gündemde. Son olarak Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), aslan balığının avlanmasını ve yenilmesini desteklemek üzere geçtiğimiz hafta bir aslan balığı avı yarışması ve mutfak etkinliği düzenledi. Etkinlikte, aslan balığının zehirli iğnelerinden ayıklandığında besin değeri yüksek ve lezzetli bir balık olduğu, hazırlanan beş farklı yemekle misafirlere tanıtıldı.

Türkiye sularında tespit edilen yüzlerce yabancı türden 105’inin istilacı tür olduğu ve yerli balık nüfusuna tehdit oluşturduğu kabul ediliyor. Bunların başında, tüketilmesi halinde ciddi boyutta zehirlenmelere yol açan zehirli balon balığı geliyor. Ancak aslan balığında durum farklı. Dikenleri battığında ağrı, şişlik, bulantı, kusma benzeri problemlere yol açmakla birlikte, dikenlerinden arındırıldığında etinin tüketiminde herhangi bir sorun bulunmuyor.

Peki aslan balığını zehirli iğnelerinden temizlerken nelere dikkat etmek gerekiyor? Aslan balığını doğru şekilde temizlediğimizden, dolayısıyla sağlığımızı tehdit etmediğinden nasıl emin oluruz? “Kılçıksız Balık” kitabının yazarı Süleyman Dilsiz şöyle anlatıyor: “Aslan balığının toplam 18 dikeni bulunuyor. Bunların zehirli 13 tanesi sırt yüzgeçlerinde omurga boyunca uzanıyor, pelvik yüzgeçlerinin her birinin ön kenarlarında birer kısa diken ve karın yüzgecinin ön kenarında 3 kısa zehirli diken bulunuyor. Bu dikenleri iyi temizlemek için keskin mutfak makası ile esnek bir fileto bıçağı gerekiyor. Balığı tutmak için bir ızgara maşası ya da eldiven kullanmakta fayda var. Dikenleri temizledikten sonra ise derisini soymak da gerekiyor. Böylece pişirme için ön hazırlık tamamlanmış sayılır.”

Peru usulü seviche tarifi

Aslan balığının az yağlı bir balık olduğuna dikkat çeken Dilsiz, “Sert etli olduğu için daha çok soteleme, şiş veya ısı uygulamadan limon, domates vb suyuyla seviche olarak pişirmek ideal. Biraz marine ettiğinizde levreğe uyguladığınız her tarifi uygulayabilirsiniz” diyor ve Peru usulü seviche tarifi paylaşıyor:

Aslan balığı filetolarını (200 gr civarı) kuşbaşı doğrayın. Orta boy bir kaseye koyun. Balığın üzerine 4-5 adet limonu sıkın ve ince küp doğradığınız 1 ortaboy soğan ile 2-3 çay kaşığı tuzu ilave edin. İyice karıştırın. Balığı en az 2-3 saat olmak üzere marine edin. Sonrasında balıktaki fazla limon suyunu süzün. Bir domates, bir soğan ve bir acı biberi incecik doğrayıp karıştırın. Sebzelere bir avuç doğranmış maydanoz ve 1-2 yemek kaşığı zeytinyağı ekleyin. 1 çay kaşığı beyaz biber ya da karabiber de serpebilirsiniz.