Türkiye, Google ile anlaşacak mı?

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Google'nın telif ödemesi konusuna ilişkin "Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve biz de kanuni düzenlemeler üzerinde çalışmaları yapıyoruz. Bu anlamda da içerik üretmenin çok daha kazanç sağlayacağını söyleyebilirim. Yakında olumlu sonuç çıkar" dedi.

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç şunları söyledi;

Hakan Çelik: Çok önemsediğimiz bir konu. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüyesin Yayman bu konuyu çok yakından takip ediyor. Bugün Milliyet Gazetesi'nin de manşetinde "Google ile Telif Virajı" diye kullanmışlar. Telif hakkı yayın kuruluşlarımız bakımından haber üreten kurumlar bakımından da çok önemli. Son durum nedir?

Ali Taha Koç: Kültür ve bakanlığımızda fikri ve sanat eserleri kanununda bir düzenleme dğeişikliğine ihtiyacımız var. Özellikle en son avrupa Birliği'nden çıkan tasarıyla beraber arama motorları, haber üreticisi veya fikri haber üretenlere bir telif verme zorunluluğu getirdi. Bu teknolojinin özellikle çok büyük bir haber üreticisi veya içerik üreticilerine sağlamış olduğu çok büyük bir destek esasında. Çünkü artık içerik üreticilerinin bu işlerden daha yüksek miktarlarda bir kazanç sağlamasına sebep olacak. Güzel bir gelişme olduğunu düşünüyoruz.

Hakan Çelik: Bizim lehimize sonuçlanacak gibi görüyor musunuz?

Ali Taha Koç: Tabi. Kültür ve Turizm Bakanlığımız da bizle kanuni düzenlemeler üzerine çalışmaları yapıyoruz. Bu anlamda da bütün içerik sağlayıcılarının özellikle arama motorlarında bu içeriklerin sadece şu anda arama motorları onu tarayıp paylaşıyorlardı. Şimdi paylaşırken o içerikle ilgili telif verme zorunluluğuna doğru bir gidiş var. Bu bağlamda baktığınız zaman da içerik üretmenin çok daha kazanç sağlayacağını söyleyebilirim.

Hakan Çelik: Yakında olumlu sonuç çıkar mı?

Ali Taha Koç: Çıkar inşallah.

Hakan Çelik: Google dediğimizde büyük bir teknoloji şirketi ama bir arama motoru yönüyle de bildiğimiz için alternatif arama motorları... Ben gençliğimde gazeteciliğe ilk başladığımda Alta Vista ile başlamıştım. Sonra başkaları da geldi. Başlayan ve kaybolanlar var. Rusların Yandex'leri var. Nedir durum? Burada ağır bir Google hakimiyeti var.

Ali Taha Koç: Biz dijital dünyada ifade özgürlüğünden bahsederken hep bundan bahsediyoruz. Vatandaşlarımızın alternatiflerini kullanmalarını istiyoruz. Sadece bir tane arama motorlarına bağlı kalmamalarını bilgiye erişirken birden fazla arama motorlarını kullanmalarını. Bir aramayı farklı arama motorlarında hangi farklı sonuçların çıkacağına bakıyorum ki çünkü o arama motorlarının arkasında da bir yapay zeka algoritması var.

Hakan Çelik: Hangilerini kullanıyorsunuz?

Ali Taha Koç: Genelde Google'ınkini Bing'i, Yanii... Bunların hepsi arasında bir harmanlama yapıyorum. Ve şunu da söylemem gerekiyor; Sadece arama motorunda değil anlık mesajlaşma uygulamalarında da, sosyal medya platformlarında da alternatiflerin olması gerektiğini düşünüyoruz. Hakim platformalar var. Mesela Twitter, Instagram var. Bir operatörümüzün yapmış olduğu Yaay platformu var. Türkiye'nin verisi Türkiye'de kalacak diye bir mottomuz var. Çünkü verinin değere dönüşmesi ancak ve ancak yerli ve milli uygulamalarla olabilir.

GOOGLE İLE TELİF VİRAJI

Önder Yılmaz - Türkiye, Avrupa’da 300 medya kuruluşuna “telif hakkı” ekseninde ödeme yapmayı kabul eden dünyanın en büyük arama motorlarından Google ile ön görüşmeyi gerçekleştirdi. TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman ve bazı komisyon üyeleri “dezenformasyon teklifi” için Meclis’e gelen Google temsilcisi ile gayri resmi konuşma gerçekleştirerek “telif hakkı anlaşmasına” yönelik bir adım daha attı. Görüşmede Yayman “Türkiye ile de benzer anlaşmanın olmasını istiyoruz” talebini iletirken, Google Türkiye Hükümet İlişkiler ve Kamu Politikaları Müdürü Pelin Kuzey Karaman “konunun müzakeresine pozitif yaklaşıyoruz” karşılığını verdi.  

‘AYNI ANLAŞMAYI İSTİYORUZ’ 

Milliyet’in edindiği bilgilere göre, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda görüşülerek kabul edilen “dezenformasyon teklifi” için Meclis’e gelen Google Türkiye Hükümet İlişkiler ve Kamu Politikaları Müdürü Pelin Kuzey Karaman ile “telif anlaşması” konusunda yeni bir temas gerçekleşti. Bazı komisyon üyelerinin de olduğu gayri resmi görüşmede Yayman, Google temsilcisine, Almanya, Fransa, İngiltere, Avusturalya ve Kanada’da gerçekleştirilen “telif anlaşmalarını” hatırlatarak “Türkiye ile de benzer bir anlaşmanın olmasını istiyoruz” talebini iletti. Bu anlamda Google yönetimine görüşme çağrısını ilettiklerini dile getiren Yayman, en kısa sürede bu konuyu netliğe kavuşturmak istediklerini bildirdi. Google temsilcisi Karaman ise Google’ın diğer başka ülkelerde telif hakkı konusunda değişik anlaşma ve uygulamaları benimsediğini belirtirken, konunun müzakeresi için “pozitif bakıyoruz” değerlendirmesini yaptı. Karaman, gerekli çalışmaları yapıp Türkiye ile TBMM’de müzakereye oturacakları mesajını verdi. 

‘MASAYA YATIRACAĞIZ’ 

Avrupa’da dijital telif hakkı konusunda bazı ülkelerle masaya oturan Google temsilcilerini Türkiye’ye davet ettiklerini hatırlatan Yayman, Milliyet’e yaptığı açıklamada, Google yetkililerinin önümüzdeki günlerde Meclis’e gelerek görüşeceklerini kaydetti. Telif konusunun bir çok dünya ülkesinde tartışıldığını dile getiren Yayman, “Biz bu konuda dijital bir diplomasi yürüttük. Yaşanan gelişmeler ve gelinen noktaya bakıldığında bizim ne kadar doğru bir iş yaptığımızı ortaya çıktı. Doğru bir yol haritası izledik” dedi. Google temsilcisi ile görüşülürken yüz yüze fikir alışverişinde bulunma fırsatı yakaladıklarını dile getiren Yayman, telif tartışmasının bir emek tartışması olduğunu kaydetti. Google temsilcilerinin ilk gelişlerinde milletvekillerinin telif hakkı konusunda sorularına yanıt verdiklerini anımsatan Yayman, sıcak yaklaşımlarına yönelik yanıtlarının halen tutanaklarda yer aldığına dikkat çekti. Google’ın Avustralya başta olmak üzere Avrupa’da 300’e yakın medya kuruluşuyla telif anlaşması imzaladığına işaret eden Yayman, “Biz Paris’te ne yapılmışsa, Ankara’da da onun gerçekleşmesini arzuluyoruz. Kanada, Almanya, İngiltere bir çok ülkede telif meselesi üzerinde anlaşma gerçekleşti. Bizim de talebimiz ortada ve net. Oralarla nasıl bir telif anlaşması yapmışsa Google, Türkiye’de de benzer bir anlaşmaya imza atılmasını arzuluyoruz. Müzakere anlayışı içerisinde bu konuyu masaya yatıracağız” diye konuştu. 

Yayman, Google temsilcisine bu konuda TBMM’ye davet konusunu ilettiklerini dile getirirken, “TBMM’ye gelip müzakere etme konusunda Google’ın pozitif bir tavrının olduğunu görüyoruz” değerlendirmesini yaptı. Google yetkililerinin Türkiye’nin talepleri ve mevzuata uyum konusunda gerekli hassasiyeti gösterdikleri görüşünü dile getirdiğini aktaran Yayman, bu konuda da ilerleme sağlanmasını ümit ettiklerini vurguladı. Yayman, “Google yetkilileri ‘Türkiye’nin dijital yolculuğunun yanındayız’ ifadesini kullandılar” dedi. 

Yayman, Google ile müzakerelerin nasıl olacağı, anlaşmanın yasal çerçevesinin ne olacağı konusunda Kültür Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kamu birimleriyle de iletişim halinde olduklarını bildirdi. 

PARTİLERDEN DESTEK 

Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Yayman’ın öncülüğünü yaptığı “telif anlaşması” konusuna partilerden de destek geldi. Milliyet’e konuşan partilerin konuya ilişkin görüşleri şöyle: 

TUNCAY ÖZKAN (CHP): Google uluslararası zeminde bir çok ülkeyle telif anlaşmasını hayata geçirdi. Türkiye’de de böyle bir düzenlemeye gitmeli. Fikir ve sanat eserleri konusunda Google’ın gerekli ödemeleri yasal kriterler çerçevesinde yapmasından yanayız. 

ONURSAL ADIGÜZEL (CHP): Telif meselesi bir emek konusudur ve önemlidir. Dünya’daki örnekleri inceleyip, bu yönde çalışmaları ortaya koyduktan sonra belli sonuca ulaşmakta fayda vardır. Sadece Google ile telif kazancı paylaşımı üzerine değil, diğer sosyal ağlarla da müzakere edilmeli, onları da dinlemek gerekiyor. 

AYHAN ALTINTAŞ (İYİ PARTİ): Telif konusu uluslararası camiada tüm yönleriyle çok konuşuluyor. Avustralya’da zorunlu hale getirildi telif. Başka ülkelerle de masaya oturdular. Maden böyle bir uygulama var ve Türkiye’nin de böyle bir talebi var bunlar Google ile oturulup müzakere edilmelidir. Olumlu karşılıyoruz. 

MAĞDUR ETMEYECEK FORMÜL 

SELMAN ÖZBOYACI (AK PARTİ): Bizim Google ile telif konusunda duruşumuz ve bakışımız ilkeseldir. Global platformlar diğer ülkelerde ABD, Avustralya’da hangi kriterlere ve kurallara tabi ise Türkiye’de de uygulanması elbette olsun. 

RAVZA KAVAKÇI KAN (AK PARTİ): Google’ın telif konusunda Türkiye ile muhatap olması önemli. Uluslararası hukuk açısından bütün gelişmiş ülkelerde olan anlaşmanın Google tarafından Türkiye’de de imzalanması gerekir. Bu sadece Google değil, dijital mecralarda faaliyet gösteren diğer sosyal medya şirketleri ve ağları için de geçerlidir.