Tükenmişlik sendromuyla nasıl başa çıkılabilir?

ÇAĞDAŞ ERTUNA- Liderler her zaman baskı altında, ancak en başarılı olanlar bunu nasıl yöneteceklerini biliyor.

‘The Leader’s Guide to Resilience’ da dahil olmak üzere birçok kitabın yazarı psikolog Dr. Audrey Tang, yöneticilerin işlerinin baskısına nasıl daha iyi direnebileceklerini açıklıyor.

Dr. Tang, patronların sağlıklı davranışlara model oluşturmasının önemini, becerilerin (güçlü yönlerin aksine) neden çalışanları mutsuz edebileceğini ve bir meslektaşın tükenmişlik sendromuna yakalanmak üzere olduğunu nasıl bileceğini anlatıyor.

Tükenmişlik sendromu, genellikle duygusal, fiziksel ve sosyal olarak çok yorgun olduğumuz, genellikle işe atfedilen, ister arkadaşlarımızla ister işyerinde olsun, işlev göremediğimiz bir durum. İstemesek de günlük yaşamımızı olumsuz etkiliyor.

“Bu sadece biraz stresten ibaret bir durum değil. Elastik bant gibi düşünmek lazım, bandı hiç durmadan uzatırsanız, o direnç çok fazla olur, ya bant kopar ya da tamamen gevşer ve onunla hiçbir şey yapamazsınız. Artık işlev görmez, bu tükenmişliktir. İlk yapılması gereken destek ve yardım istemek” diyor Dr. Tang.

“Ancak eğer ailenizden yardım isterseniz, sıklıkla aldığınız cevap, ‘Bırak gitsin, artık bunu yapma’ olur. Ama siz bunu istemezsiniz. Bu nedenle en iyisi bazen bir akıl hocasından veya sizi sizin seviyenizde anlayan birinden destek veya yardım istemek” diye ekliyor.

ERİŞİLEBİLİR DESTEK

Olumlu psikolojiye göre ruh halinizi yükselten şeyler geliştirirseniz, bu aslında strese karşı bir tampon oluşturabilir.

Bunlar aynı zamanda stresle karşı karşıya kaldığınızda kortizolü de azaltabilir, bu da stresten çok daha kolay kurtulabileceğiniz anlamına gelir. Kendi direncinizi ya da koruma kalkanınızı oluşturmak, bireyler için büyük bir fark yaratabilir.

Bir de psikososyal güvenlik durumu var, psikolojik iyiliğe iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımını benimsemekle ilgili. Soruna sistemik ve yapısal sorunların da neden olabileceğini anlamak gerekiyor. Stres ve tükenmişlik hissi söz konusu olduğunda hepimizin düşündüğü en yaygın şeylerden biri, tükenmiş kişinin karakterine aykırı davranması.

Ancak birçok işyeri psikoloğuyla, özellikle de erkek çalışanlarla konuşulduğunda içine kapanmak, sessiz kalmak, kimseyle konuşmamak da çok rastlananlar arasında. Dolayısıyla desteğin mevcut olması ve herkesin desteğin orada olduğunu, erişilebilir olduğunu bilmesini sağlamak lazım.

“Sadece başarısızlıklardan değil, başarılardan da ders almayı öğrenmeliyiz. Başarısız olduğunuzda gider yaralarınızı sarar ve sonra geri gelip bundan ders alırsınız. Harika. Bunu herkes anlıyor. Ama başarılı olduğunuzda bunu düşünmüyoruz” diyor Dr. Tang.

Başarı ekibe de şansa da bağlı olabilir sonuçta. Ve tabii burada asıl önemli olan başarının ne kadarının tekrarlanabilir olduğu. Zirvede uzun süre kalan liderlerin yapması gereken de bu. Genellikle becerilerden çok güçlü yönlere odaklananlar oluyor. Oysa hem güçlü yönlerimiz hem de becerilerimiz var. İşte tükenmişlik sendromuyla başa çıkabilmek için de önemli olan, nasıl hissettiğimiz ve bu konuda neler yapabileceklerimiz konusunda daha fazla bilinçlenmeyi sağlamak. Tabii günümüzün hızlı iş dünyasında buna kaç şirket, kaç lider, kaç çalışan zaman ayırabilir ki...