Şirketler için enflasyon döneminde 2 önemli gösterge

ZEYNEP AKTAŞ/ Milliyet Gazetesi Yazarı/ zeynep.aktas@gmail.com-  Ekonomide fiyatların artış hızının yükselmesi her kesimde olduğu gibi yatırımcıları da zorluyor. Enflasyonun yüksek seyri korunma mekanizmalarını daha fazla önemli hale getiriyor. Enflasyonun aşındırma özelliğinden korunmak isteyen birikim sahipleri, alternatifleri gözden geçirmek zorunda kalıyor. Borsa da enflasyonun etkilerini ciddi şekilde hisseden alanlardan biri. Enflasyon dönemlerinde şirketlerin kârlılığını daha net görebilmek adına Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr (FAVÖK) marjı ve özvarlık kârlılığı daha fazla önemli hale geliyor. Peki, enflasyonist dönemlerde neden FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı önemlidir? Bu sorunun cevabı, enflasyondan kaynaklı fiyat artışları ve maliyet baskılarına karşı şirketlerin direncini ve kârlılığını değerlendirmekten geçiyor.

Maliyet ve kâr marjı

Enflasyon, genel fiyat seviyesinin sürekli artışını ifade ediyor. Bu artış, şirketlerin maliyetlerini etkiler ve kâr marjlarını daraltmaya sebep olabiliyor. İşte bu noktada FAVÖK marjı devreye girer. FAVÖK marjı, şirketin faaliyetlerinden elde ettiği kârın satış gelirlerine oranını gösterir. Yani, şirketin faaliyetlerinden ne kadar verimli şekilde kâr elde ettiğini gösterir. Yüksek FAVÖK marjı, şirketin gelirlerinin maliyetlerini karşılamakta daha başarılı olduğunu gösterir ve enflasyonist dönemlerde kârlılığını sürdürebilmesine yardımcı olur. Bununla birlikte, özvarlık kârlılığı da enflasyonist dönemlerde önem kazanır. Özvarlık kârlılığı, şirketin özsermayesiyle elde ettiği kârın oranını ifade eder. Özsermaye ise şirketin sahiplerine ait olan kaynakları temsil eder. Enflasyon dönemlerinde fiyatlar genel olarak yükseldiği için şirketin sahip olduğu varlıkların değeri de artar. Bu durumda, özvarlık kârlılığı yüksek olan şirketler, sahip oldukları varlıkların değer artışından daha fazla yararlanabilir ve yatırımcılarına daha iyi getiri sağlayabilir. Enflasyonist dönemlerde FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığına odaklanmak, yatırımcılar için birkaç avantaj sağlar. Öncelikle, bu göstergeler, şirketlerin finansal durumunu ve performansını daha iyi anlamamıza yardımcı olur.

 FAVÖK ve özvarlık kârlılığı

Genel fiyat seviyelerinin artması aynı zamanda şirketlerin maliyetlerini de artıran bir unsurdur. Mal ve hizmet fiyatlarındaki artış, üretim maliyetlerini yükseltirken kâr marjlarını da sıkıştırır. Bu durumda da FAVÖK marjı başvurulacak bir gösterge olarak öne çıkar. Yüksek FAVÖK marjı, şirketin maliyetleri kontrol altında tuttuğunu ve faaliyetlerinden daha fazla kâr elde ettiğini gösterir. Daha açık bir ifadeyle FAVÖK marjı yüksek şirketler, enflasyonist dönemlerde de kârlılıklarını sürdürebilir ve yatırımcılara daha fazla güven veren yatırım olarak tercih edilebilmekteler. Öte yandan yatırımcı özvarlık kârlılığı oranına bakarak takip ettiği şirketin sahip olduğu varlıkların değer artışından nasıl faydalandığını görür. Enflasyon dönemlerinde varlık fiyatları genel olarak yükseldiğini söyledik. Bu aynı zamanda şirketlerin sahip olduğu varlıkların değerinin artması anlamına geliyor. Böylesi bir durumda, yüksek özvarlık kârlılığına sahip şirketler, varlıklarının değer artışından daha fazla kâr elde ederken yatırımcılara daha iyi getiri sağlamasına olanak tanır.

Özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı neden önemli?

Özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı, şirketlerin finansal performansını değerlendirmek için önemli ölçütlerdir. İşte özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjının neden önemli olduğunu belirten 5 madde:

1.Yüksek özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı, şirketin rekabet gücünü artırır.

2.Özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı, şirketin işletme sürekliliğini sağlamak ve gelecekteki yatırımlarını finanse etmek için önemli bir kaynaktır.

3.Yüksek özvarlık kârlılığı, şirketin maliyetleri düşük tutma ve etkin bir şekilde yönetme becerisini yansıtır. FAVÖK marjı, şirketin temel operasyonel faaliyetlerinden elde ettiği kârı yansıtır ve şirketin işletme performansını gösterir.

4.Yüksek özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı olan şirketler sektöründe diğer şirketlere kıyasla daha iyi performans gösterebilir.

5.Yüksek özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjı, şirketin finansal risklerini azaltır ve yatırımcıların güvenini artırır.

Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığına odaklanmanın diğer bir avantajı şirketlerin mali disiplini ve verimliliği hakkında bilgi vermesidir. Yüksek FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığına sahip şirketler genellikle etkili mali yönetim ve verimli operasyonlar sergiler. Bu da şirketin krizlere ve ekonomik zorluklara karşı daha dirençli olmasını sağlar. Hisse senedi piyasası, yatırımcısına farklı alternatifler sunan dinamik bir piyasadır. Yatırımcılar, hisse senedi aracılığıyla şirketlere ortak olur ve şirketlerin kârlılığından pay alabilirler. Ancak, doğru yatırımı yapmak için şirketlerin finansal performansını ve kârlılık göstergelerini değerlendirmek önemlidir. Bu noktada, FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı gibi önemli göstergeler yatırımcılar için kritik rol üstlenir. Borsa 100 Endeksi, Türkiye'nin en büyük ve en likit şirketlerini içerir. Son verilere göre, Borsa 100 şirketleri arasında FAVÖK marjı yüzde 10'un üzerinde olan ve özvarlık kârlılığı yüzde 50'nin üzerindeki şirketler dikkat çekiyor. Bu şirketler, güçlü mali performansları ve kârlılık oranlarıyla öne çıkıyor.  

Enerji sektöründe yükselenler:

 Enerji sektöründe faaliyet gösteren Galata Wind Enerji (GWIND), Alfa Solar Enerji (ALFAS), Çan2 Termik (CANTE), Biotrend Çevre ve Enerji (BIOEN), Odaş Elektrik (ODAS) FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı açısından başarılı şirketler arasında yer alıyor. Bu şirketler, enerji sektöründeki yatırımları ile öne çıkıyor. Yüksek FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı, bu şirketlerin enerji sektöründeki rekabet gücünü ve kârlılığını artırıyor.  

Gıda ve giyim sektöründe parlayanlar:

Gıda sektöründe faaliyet yürüten Tukaş (TUKAS) FAVÖK marjı yüksek ve özvarlık kârlılığına sahip bir şirket. Tukaş, gıda ve içecek sektöründe önemli bir konumda ve geniş ürün yelpazesiyle müşterilerine farklı seçenekler sunabilmekte. Giyim sektöründe faaliyet gösteren Mavi Giyim (MAVI) de FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı açısından dikkat çeken şirketler arasında bulunuyor. Mavi Giyim, tekstil ürünleri ve giyim eşyaları konusunda başarılı bir marka ve uluslararası alanda tanınmış bir şirket.  

Kimya ve metal eşyada öne çıkanlar:

Kimya sektöründe faaliyet gösteren Sasa Polyester (SASA) ve Aksa (AKSA) FAVÖK marjı yüksek ve özvarlık kârlılığına sahip şirketler arasında yer alıyor. Bu şirketler, kimya endüstrisinde faaliyet göstermekte ve yüksek kaliteli kimyasal ürünler üretmekte. Metal ana sektöründe faaliyet gösteren CEMTS (Çemtaş), FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı açısından öne çıkan bir diğer firma. Öte yandan Metal Eşya, Makine ve Gereç Yapımı, otomotiv ve Otomotiv Yan Sanayi ve Sanayi sektörlerinde faaliyet gösteren Ege Endüstri (EGEEN), Türk Traktör (TTRAK), Ford Otosan (FROTO), Tofaş Oto. Fab. (TOASO), Doğuş Otomotiv (DOAS) gibi şirketleri de hatırlatmakta yarar var. Bu firmalar da Borsa 100 listesinde FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı yüksek önemli şirketler arasında yer alıyor. Yüksek FAVÖK ve özvarlık kârlılığı

 Türkiye'nin ekonomisinde önemli bir konuma sahip olan Koç Holding (KCHOL) ve Sabancı Holding (SAHOL), yüksek FAVÖK (faiz, vergi, amortisman öncesi kâr) ve özvarlık karlılığıyla dikkat çeken iki holding olarak öne çıkıyor. Bu holdingler, sahip oldukları güçlü finansal yapıları ve stratejik yönetim anlayışlarıyla başarılı bir performans sergiliyorlar. Yüksek FAVÖK marjı ve özvarlık kârlılığı, hem Koç Holding hem de Sabancı Holding'in finansal sürdürülebilirliklerini artırırken, yatırımcılar için güven verici bir unsurdur olmakta.

FAVÖK marjında gayrimenkuldeki isimler:

Son olarak, gayrimenkul sektöründe faaliyet gösteren Pasifik GYO (PSGYO) ve İş GMYO (ISGYO) özvarlık kârlılığı yüksek şirketler arasında yer alıyor. Bu şirketler, gayrimenkul yatırımları ve projeleriyle öne çıkıyor.  

Farklı sektörlerden öncü şirketler:

Girişim Elektrik Sanayi (GESAN), QUA Granite Hayal Yapı (QUAGR), Oyak Çimento (OYAKC), Çimsa (CIMSA), Akçansa (AKCNS), Pegasus (PGSUS), Tüpraş (TUPRS), Bagfaş (BAGFS), İzmir Demir Çelik (IZMDC) farklı sektörlerden özvarlık kârlılığı ve FAVÖK marjında öne çıkan diğer şirketler.