Si̇l baştan!

MURAT YEŞİLDERE/ Egon Zehnder Kıdemli Ortak murat.yesildere@egonzehnder.com - Muhteşem söz ve müziği ile Şebnem Ferah’ın efsane yorumu ile Sil Baştan parçasını yirmi yıldan fazladır dinlemeye ve kendimizce söylemeye çalışıyoruz (Perdeler albümü; Ekim 2001). Son bir yıldır, dünya ise belki bilmediği için “Sil Baştan”ı değil, ama sıfırlamayı (“Reset”), öğrendiklerini unutmayı (“Unlearn”) konuşuyor. Belki de, ilk kez “Sil Baştan” gönüllerde, zihinlerde, bu kadar büyük anlam buldu. Ya da en azından benim gönlüme bu kadar çok dokundu! Kovid salgınının ardından iş dünyası yeni çalışma modelini bulmaya çalışıyor. Gözüken o ki, hepimiz için en kolay olan, Mart 2020 öncesindeki alışkanlıklarımızı devam ettirerek, karşımızdaki ekranın içine “ite kaka” da olsa yerleştirmeye çalıştırmak; biz de bunu yapıyoruz aylardır, hatta yıllardır. Salgın ve kapatmalar sırasında arka arkaya en fazla kaç toplantı alabileceğimizi kendimize kanıtlamaya çalıştık; bayram, seyran, hafta sonu demeden, çevirim içi toplantılara katılmaya devam ettik. Son 6 aydır, biraz daha “normal”leşme (artık normal ne demekse!) yoluna girdiysek de, esnek çalışmanın anlamını, yeni iş modelinin neye benzediğini tam olarak anladığımızı söylemek mümkün değil. 1970’li yılların ortasında ilk bilgisayar iş hayatına girdiğinde, tesadüf bu ya, “tükenmişlik” kavramı da hayatımıza ilk kez girmişti. Yaklaşık 20 yıl sonra, 1990’lı yıllarda tükenmişlik bir kez daha zirve yaparken, bu kez iş hayatı mobil telefonlarla tanışıyordu.

DENEYEREK, YANILARAK...

Muhtemelen birkaç yıl içinde yapılacak kapsamlı araştırmalar, bize 2020’li yıllarda tükenmişliğin bir kez daha zirve yaptığını kanıtlayacak. Ama o araştırmaları beklemeye, görünen köye hâlâ kılavuz aramaya gerek var mı? ABD’de 2021 sonunda yapılan bir araştırma, çalışan annelerin üçte birinin tükenmişlik tuzağından kaçmak için kariyerlerini bırakma kararı verdiğini gösteriyor. ABD’den dalga dalga dünyaya yayılan “Büyük İstifa” çığını başlatan kartopunu tetikleyen unsurların başında da çalışanların tükenmişlik hissi var. “O çığ, o dalga bize ulaşmaz” diyenler, haklılar; Büyük İstifa Türkiye benzeri ülkeleri ABD’yi etkilediği biçimde etkilemeyecek! Ama bu sosyal dokumuzun, çalışma hayatının “çatırdamasına” engel değil. İşte bu yüzden bireysel olarak da, kurumsal olarak da, toplumsal olarak da, bir “Sil Baştan” demek lazım; mümkünse her şeyi, ya da olabildiğince fazlasını unutmak ve “Sil Baştan” yeniden başlamak... Gücünüz varsa, yeniden başlamaya, yeni çalışma modelini, eski varsayımlarla, alışkanlıklarla değil, yeni doğruları bulmaya çalışarak, deneyerek, yanılarak bulacağız. Şebnem Ferah’a da selam olsun...