Trabzon’da her yol sanata çıkar

Seray Şahinler - Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Beyoğlu ile başladığı Kültür Yolu Festivali, Türkiye’ye yayılmaya devam ediyor. Kapadokya’nın ardından Trabzon’da bu yıl ilki düzenlenen Sümela Kültür Yolu Festivali başladı. 25 mekâna yayılan festivalde sergi, konser, film ve tiyatro gösterimleri ile söyleşiler yer alıyor. Festival kapsamında şehrin tarihî ve turistik yerleri Sümela Kültür Yolu rotasına eklenmiş. Bu kapsamda Ganita Sahili, Trabzon Meydanı, Kızlar Manastırı ve Ayasofya’nın etkileyici atmosferinde görülebilecek sergiler var.

40 milyon yıllık öykü

Restorasyon çalışmalarının ardından 2021 yılında ziyarete açılan tarihi Kızlar Manastırı’nda iki sergi var. Letonya Büyükelçiliği’nin desteğiyle Andris Zegners tarafından hazırlanan “Amberin Sırları” sergisi manastırın ikinci katında. Zegners, Letonya’nın kültürel mirasından ve hikâyelerinden yola çıkarak 40 milyon yıl önce oluşmuş kehribar taşını mercek altına aldığı kareleri manastırın duvarlarına yansıyor. 19 adet büyük ölçekli taş kareleri manastırın tarihî atmosferiyle bütünleşerek geçmişten gelen bir evren oluşturmuş. Kızlar Manastırı’nın alt katı ise “Akkase Ebru” sergisine ayrılmış.

Sümela efsanesi

Trabzon’un en önemli noktalarından olan Maçka’daki Sümela Manastırı efsanesi ise sanatçı Ebru Ceylan’ın yerleştirmesiyle yeniden yorumlanmış. Ganita Sahili’nde yer alan “Kutsal Damlalar” enstalasyonu tarihi M.S 4. YY’a uzanan manastırın ortasındaki ayazmadan sarkan su tanelerine referans veriyor. Efsaneye göre kutsal havuzdan çeşitli zamanlarda düşen iri su damlaları Trabzon’un bolluk ve bereket dolu kaynaklarıyla birleşiyor. Ceylan bu mitten yola çıkarak, kentin çıkmaz kayalarında saklanmayı başarmış suyu, Karadeniz’e akıtarak Sümela mitini bugünle buluşturuyor. İlk enstalasyon doğal su taşlarına eşlik eden damla şeklindeki cam döküm heykeller. Sahil şeridinde yer alan heykel parçacıkları Trabzon’un güçlü su yollarını temsil ediyor ve her biri bir sonraki su taşına ışık verip yol gösteriyor. Yolun sonundaki heykel ise Sümela Manastırı’na işaret ederek ziyaretçileri suyun kaynağına çıkarıyor. İkinci enstalasyon ise projeye adını veren kutsal damlalar. Suyun gücünü ve iyileştirici özelliğini işaret eden damlalar, efsanenin gizemli atmosferini bugünle birleştirmiş. Sümela Kültür Yolu’nun en ilgi çeken işlerinden biri…

Aynı hayalin izinde

Trabzon’un kent meydanında ise Cumhuriyet’in 100. yılı için tasarlanmış dijital bir proje var. “Bir Hayalin İnşası”, Mustafa Kemal Atatürk’e ait fotoğraf karelerini yapay zekâ teknolojisiyle bir araya getiriyor. Cumhuriyet Müzesi’nden alınan binin üzerindeki karenin dijitale aktarılması sonucu üretilen görseller, Atatürk’ün 1937 yılında son Trabzon ziyaretinde yürüdüğü yollarda onun ruhuna ve anısına saygı duruşu niteliğinde.

Trabzon bir yazar, şair ve ressam kenti. Osmanlı döneminde eşsiz mirasa sahip, Cumhuriyet ile birlikte çağdaşlaşma yolundaki süreçte pek çok sanatçı çıkarmış. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Oktay Rifat, Orhan Peker, Muzaffer Akyol, Tayfun Pirselimoğlu gibi pek çok değere sahip bir kent burası… Trabzon’un Kültür Yolu Festivali’nden beklentisi ise şehrin değerlerine referans verecek, onların hatıralarını yaşatacak ve tarihteki yerini bugüne taşıyacak, bugün hayatta olanları ise şehirle buluşturacak sanatçıların bu yola dahil edilmesi.

Sümela Kültür Yolu Festivali 27 Ağustos’a kadar izlenebilir.

Letonyalı sanatçı Andris Zegners’in “Amberin Sırları” sergisine Kızlar Manastırı’nda düzenlenen dinletiler eşlik etti. 

35 şehre yayılacak

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Kültür Yolu Festivali’nin 2028’e kadar Türkiye’nin 35 ile yayılacağını söyledi. Geçen yıl beş şehirde 30 binden fazla sanatçının katılımıyla gerçekleştirilen festivallerin 33 milyon kişiye ulaştığını kaydeden Bakan Ersoy, mevcut şehirlerdeki festivallerin bundan sonra her yıl aynı tarihlerde yapılacağını sözlerine ekledi.