Telif haklarına 'Tasdix' çözümü

Eczacıbaşı Bilişim ve E-Güven Elektronik Bilgi Güvenliği A.Ş’nin alt yapısını hazırladığı sistem, İstanbul Modern’de düzenlenen basın toplantısıyla tanıtıldı.

Toplantıda konuşan E-Güven’in kurucusu Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı Faruk Eczacıbaşı, bu sistemin yaratıcı sanatçılar ve fikir üretenler için önemli bir değer ifade ettiğini belirterek, "Bundan sonra eserinizi yarattığınız zamanı kanıtlayabileceksiniz. Böylece eserlerin özgün olarak belgelenmesi sağlanıyor" diye konuştu.

Bir süre önce, bir şarkının kime ait olduğu konusunda çıkan ve basına da yansıyan tartışmaları hatırlatan Eczacıbaşı, bu sistemle benzer sorunların mahkemeye bile gidilmeden doğrudan doğruya çözülmesi imkanının doğduğunu kaydetti.

Bu sistemin geçerliliğine yönelik yasal alt yapının da 5070 sayılı elektronik imza yasasıyla hazır hale geldiğini belirten Eczacıbaşı, "Bu çözüm, hukuki olarak da geçerli, kolay ve başarılı bir çözümdür" dedi.

Sistem nasıl işleyecek?

E-Güven Genel Müdürü Can Orhun da sistemin işleyişinin nasıl olacağına yönelik sunumunda, "www.tasdix.com" adlı siteye üye girişi yapılarak sisteme dahil olunacağını, üretilen eserin, yazılı, görsel ya da sesli hangi dosya formatında olursa olsun sisteme girildiği anda sistemin bu esere bir tarih attığını kaydetti.

Sistemin daha güvenli olması için kayıt işlemi yapıldıktan sonra dosyaya e-imza da eklenmesinin uygun olacağını belirten Orhun, sistemi şöyle anlattı:

"Sistemin yaptığı ilk iş, bilgisayarınıza kaydettiğiniz eserinizin bir özet değerini oluşturmak. Bu şifreli özet bilgi E-Güven’e gönderiliyor.

Bu eser, sizin dışınızda ne E-Güven, ne Ezcacıbaşı ya da başka bir kimse tarafından görülemiyor. Bu özet değere bir zaman bilgisi atılıyor ve eseriniz artık Tasdix’lenmiş bir doküman haline geliyor. E-Güven, dokümanı tarihledikten sonra sizin bilgisayarınıza geri gönderiyor. Bu işlemlerin tümü birkaç saniye içinde gerçekleşiyor." Müzik Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği (MSG) Başkanı besteci Garo Mafyan ise bir eser üretildiğinde gidip noter bulma, onaylama işlemini yaptırma gibi süreçlerin kendileri açısından zaman kaybı olabildiğini vurguladı. Mafyan, "Geçen günlerde maalesef yaşamış olduğumuz ve bizi çok üzen, ’Bu şarkı senindir, benimdir’ tartışmalarının bitmesi lazım.

Bu sistemin mümkün olduğu kadar yaygınlaşması bir sürü sorunu ortadan kaldıracaktır" diye konuştu.

Sistemin hukuki alt yapısını anlatan Türkekul Hukuk Bürosu sahibi avukat Erdem Türkekul da Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun uygulanmasında en önemli sorunun eser sahipliğinin kanıtlanması olduğuna vurgu yaparak, halihazırdaki uygulamada bunun için noterlerden yararlanıldığını, Tasdix sisteminde ise 5070 sayılı yasa ile tanımlanan ve yasal geçerliliği bulunan "zaman damgasının" kullanıldığını anlattı.

Toplantıda, daha sonra caz piyanisti Kerem Görsev, bilgisayar görüntüsünün dev ekrana yansıtılmasıyla salonda bulunanların da izlediği ilk eser tescil işlemini yaptı.

Sanatçı Erol Evgin ise kendisinin de Görsev gibi "teknofobisi olduğunu", ancak oldukça kolay olan bu sistemin faydalı olacağını söyledi.

Tasdix sistemini kullanmak için "www.tasdix.com"a üye olanların masaüstü yazılımını bilgisayarlarına indirmeleri ve her biri 5 YTL olan tasdix kontörü satın almaları gerekiyor. Her bir eser bir kontörle tescil edilebilecek.

Sistemin alt yapısını sağlayan E-Güven’in Telekomünikasyon Kurumu tarafından da yetkilendirilmesi nedeniyle 5070 sayılı kanuna dayanarak tasdix sistemiyle zaman damgası alınmış bir doküman, adli mercilerde de delil olarak kullanılabilecek.