Modern Japonya'nın entelektüel yüzü Yukichi Fukuzawa

VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) yayımladığı “Modern Japonya’nın Doğuşunda Bir Aydın: Yukichi Fukuzawa”, Japonya'nın en büyük düşünürlerinden ve reformist aydınlarından Yukichi Fukuzawa’nın hayatını ve yaşadığı dönemin sosyal, politik ve kültürel iklimini anlatıyor. Japonya’nın Batılılaşmasını isteyen entelektüel ve politik hareketin liderliğini üstlenen Yukichi, kaleme aldığı biyografisinde aile bireylerini ve onlarla kurduğu ilişkiyi, arkadaş sohbetlerini, gençlik hatıralarını, üst samuray grubundan gelen Toki Kin ile evliliğini, çocuklarıyla yaşadığı mutlu anları ve Japon toplumunun ilerlemesiyle ilgili hayallerini okuyucularla paylaşıyor. 

Japonya’nın önde gelen eğitimcisi 

Japonya’nın çok yönlü ve köklü değişikliklerden geçtiği bir dönemine tekabül eden kitapta, eşitlik ve özgürlük ilkelerini benimseyen Fukuzawa’nın yaşamı 1835-1901 yılları arasındaki dönemi kapsıyor. Gençlik yıllarından itibaren kendini öğrenmeye ve eğitime adayan ve yeni Japonya’nın önde gelen eğitimcisi olarak anılan yazar, 1864 yılında Keio Üniversitesi’ni kurarak gençlerin dil eğitimi almaları ve güncel araştırmaları takip edebilmelerine imkân tanıyor. Fukuzawa, “Öğrenme Cesareti” isimli kitabının açılış cümlesinde “İnsanların dış görünümleri ve yaşam koşulları farklı olabilir, fakat hakları konusunda; yaşam, mülk edinme ve insanlık onuru taleplerinde hepsi eşittir” sözüyle dönemin geleneksel siyasi felsefesini de eleştirerek yaşadığı topluluktaki katı hiyerarşik düzeni sorguluyor. 

Kamuoyunu aydınlatmak için gazete kurdu

Geleneksel Japon düşünüş tarzında iki önemli unsur olan bilim ve bağımsızlık ruhunun eksik olduğuna dikkat çeken Yukichi Fukuzawa, 1882 yılında kurduğu “Jiji-shinpo” (Güncel Olaylar) isimli gazete ile Japon halkının aydınlanmasının ve gazetenin entelektüeller için toplanma ve tartışma merkezi haline gelmesinin önemini şu sözlerle ifade ediyor:

“Ülkeyi fazlasıyla karıştıran politik isyandan sonraki yıldı ve büyük sınıflardaki öğrencilerimin çoğu gazete çıkarmam için ısrar ediyordu. Toplumumuzun hızla değiştiğini görebiliyorum. Hızla artan yarış zorlu bir rekabeti de beraberinde getiriyordu. Son dönemde hükümet kendi içinde çok kışkırtıcı bir kavga yaşamıştı. Birbirini izleyen ekonomik ve endüstriyel rekabete benzer tepkileri beklemek mantıklıydı. Böyle bir zamanda en büyük ihtiyaç herhangi bir partiye bağlı olmayan tarafsız bir kuruluştu.”

Esra Üstündağ Selamoğlu’nun çevirmenliğini yaptığı kitap, Japonya’nın modern dünyanın ulusları arasında güven ve onurla yerini alabilmesi için çaba harcayan Yukichi Fukuzawa’nın 60 yılı kapsayan yaşam hikayesi üzerinden, yeni dünya düzeninde, yazarın kendi yerini ve yolunu bulma mücadelesini anlatıyor.

Yukichi Fukuzawa kimdir? 

10 Ocak 1835’te Samuray sınıfından bir babanın oğlu olarak Kyushu’da doğan Fukuzawa, Japon modernleşmesinin en önemli karakterlerinden biridir. Japonya’nın tarihinde fevkalâde ve çok önemli değişikliklerin yaşandığı bir devir olan Meiji Dönemi’nde yaşamıştır. Yaşamı boyunca ulusal bağımsızlığın bireysel bağımsızlığa bağlı olduğunu ve bilimsel çalışmanın ilerlemek için en önemli anahtar olduğunu savunmuştur. Birçok makale ve kitap yazmış, Japonya’nın ilerlemesinde önemli katkılarda bulunacak pek çok öğrenci yetiştirmiş, halkı aydınlatmak üzere gazete çıkarmış ve her fırsatta halka hitaben konuşmalar yapmıştır. Ömrünü eğitime adayan Fukuzawa, yerleşik geleneklere karşı çıkan, doğruya erişmek için uğraşmaktan yüksünmeyen karakteri ile Japonya’da birçok yeniliğe imza atmış ve 25 Ocak 1901’de vefat etmiştir