‘Küratörlük krizi’ Venedik’e sıçradı

İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın (İKSV) 18. İstanbul Bienali Danışma Kurulu’nca önerilen küratör Defne Ayas ve kendisi yerine “nihai kararla” İKSV tarafından seçilen meslektaşı Iwona Blazwick özelinde bir süredir kaygı ve tepki ile izlenen “Küratör tartışması”, önceki akşam yine alanında kıdemli ve bağımsız bir küratörün verdiği kişisel kararla, farklı bir yön kazandı. 

Bir süre önce İKSV tarafından, sanatçı Gülsün Karamustafa’nın gelecek 60’ıncı Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nda yer alacağının açıklanmış olmasının ardından proje küratörlüğüne Karamustafa’nın tercihi ile seçilmiş ve bu görevi kabul etmiş BüroSarıgedik Kurucu Direktörü Esra Sarıgedik, yaşanan son gelişmeler üzerine üstlendiği bu sorumluluktan çekildiğini Instagram hesabı üzerinden kamuoyu ile paylaştı. Öktem’in kararı, kültür sanat çevresinde kendisini izleyenler tarafından “haklı ve onurlu” olarak tarif ve tebrik edilirken detaylı açıklamasında verdiği karara ilişkin olarak özetle şu ifadeler yer aldı:  “...meslektaşım Defne Ayas’ın etrafında gelişen tartışmalar, beni olağanüstü üzdü; daha şeffaf bir seçim sürecine duyulan ihtiyacı ve karşılıklı iletişimin eksikliğini de gözler önüne serdi. Sadece bir profesyonel olarak değil, gelecek kuşaklara, çocuğuna ne bıraktığının farkında olması gereken sorumlu bir birey olarak alınan tüm kararları yeniden değerlendirmemi elzem kıldı. Her ne kadar BüroSarıgedik’in yönetim ve çalışma şeklini değiştirmiş olsak da şu anda öngöremediğim şekillerde doğabilecek çatışmalardan kaçınmak doğrultusunda daha da hassas olmam gerektiğine karar verdim. Bu nedenle senelerdir bu alanda ahlaklı ve dirayetli çalışmamın ödülünü aldığım düşüncesiyle başlamak ve Gülsün Karamustafa ile keyifle tamamlamak için heyecanla yanıp tutuştuğum, serginin açılışını bu haberi duyar duymaz beni arayan, mesaj atan, tebrik eden tüm dostlarım ve meslektaşlarımla kutlamak için hayal kurduğum bu görevden üzülerek çekiliyorum.”  

Karamustafa ile Öktem, uzun yıllardır irili ufaklı pek çok projede yan yana geliyordu. 2010’da Esra Sarıgedik Öktem’in British Council için yürüttüğü kamusal alanda gerçekleşen “Benim Kentim” projesi ve 2009’da National Museum of Women in the Arts DC.’de küratörlüğünü yaptığı “A Dream... but not Yours” bunlar arasında öne çıkıyordu. Venedik Bienali 60. Uluslararası Sanat Sergisi, Adriano Pedrosa küratörlüğünde 20 Nisan-24 Kasım 2024 arasında (17, 18 ve 19 Nisan’da ön izleme) gerçekleştirilecek. Venedik Bienali 60. Uluslararası Sanat Sergisi’nin teması “Yabancılar Her Yerde” olarak açıklanmıştı. 

İKSV: Son karar Karamustafa’nın olacak

Yaşanan gelişmeler üzerine İKSV dün öğleden sonra da bir açıklama daha yapma ihtiyacı duydu. Sosyal medyada paylaşılan metinde, şunlar ifade edildi: “Venedik Bienali Uluslararası Sanat Sergisi Türkiye Pavyonu’nun küratörü, pavyonda yer almak üzere İKSV’nin davet ettiği sanatçı tarafından seçiliyor. 2024 yılında Türkiye Pavyonu’nda yer alacak olan sanatçı Gülsün Karamustafa, Venedik Bienali için hazırlayacağı sergide, uzun yıllar işbirliği yaptığı küratör Esra Sarıgedik Öktem’le birlikte çalışmayı tercih etmişti. 14 Ağustos 2023 tarihinde Esra Sarıgedik Öktem’in Türkiye Pavyonu küratörlüğü görevinden çekilmesinin ardından, sanatçı Gülsün Karamustafa’nın sergi hazırlığında çalışacağı ekip önümüzdeki günlerde yine sanatçının tercihi doğrultusunda belirlenecek.” Gülsün Karamustafa ise konuyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı.