‘Ayna, ayna söyle bana...’

Gizem Çetimen - Henüz gökyüzüne değmemiş binalar, sokaklarında top peşinde koşturan çocuklar, dükkânının önüne tabure çekip oturmuş esnaf... Büyük ihtimalle çoğu kişinin aklına ‘dönüştürülmeyen’ ve bazı kültürleri ‘yok edilmeyen’ o eski İstanbul gelmiştir. Tarlabaşı kendine has özellikleriyle uzun süredir bu kültürü sürdüren bir semt. Ancak ne yazık ki etrafında yeni binaların yükselmesiyle bu tarihi mahalle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. İtalyan sanatçı Maria Tosatti de İstanbul’un bu son 20 yıldaki değişimini göstermek adına Tarlabaşı’ndaki Art Nouveau binanın içinde “Kalbim Ayna Gibi Boş-İstanbul Bölümü” isimli enstalasyon sergisini sanatseverlerle buluşturdu.

Art Review tarafından kendi jenarasyonunun en ilginç 30 sanatçısı arasında gösterilen Tosatti’nin odağında demokrasi krizi ve bunu takiben Perikles döneminde Atina’da doğan Batı Medeniyeti’nin giderek silinmeye başlaması yer alıyor. Sanatçı, 2018’de başladığı yolculuğunda, çağın karmaşıklığını sergilemek için pek çok şehri ve ülkeyi dolaştı. Sonrasında ise ürettiği yapıtlarla bir hikâye yazarak Katanya, Riga, Cape Town, Odessa ve şimdi de İstanbul’da bir sergi açtı.

Kapitalizmin gürültüsü

Sergiye gelen ziyaretçiler, camları kırılmış ve duvarları dökülmüş bir evle karşılaşıyorlar. Dört katlı binanın içinde yaşan tek kişi sağır bir kadın. İzleyiciler, içeri girdiklerinde bütün dünyasını, evini kuşatan kapitalizmin gürültüsünü duymaksızın kendi başının çaresine bakmayı öğrenmiş birinin basit yaşantısıyla karşılaşıyor. Bu kadın gürültüyü duymuyor olmasına rağmen dışarıdaki tehdidi, etrafındaki camların titremesiyle hissediyor. Pencerenin yanındaki eski bir gramofon odaya giren herkesin dikkatini çekiyor. Kadın, gramofonu çalıştırarak sesindeki uyumlu titreşimlere, dışarıdaki matkap ve kazı aletlerinin öfkesini dindiriyor.