Yüzde 20'lik değer artışı

İstanbul'da kentsel dönüşümün başladığı konutlarda dairelerin metrekareleri genelde düşse de değeri artıyor. Kent genelinde dönüşüm bölgelerinde dairelerin değer artış oranı yüzde 20'den başlıyor.

Türkiye'de iki farklı dönüşüm

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilgili kanundan sonra kentsel dönüşümün Türkiye'de iki farklı şekilde yapılmaya başlandığını belirterek, bunlardan ilkinin "Riskli alan ilan edilerek bölgesel ölçekte yapılması planlanan dönüşüm projeleri" olduğunu söyledi.

İkinci olarak parsel bazında yapılan yık-yap şeklindeki dönüşümü görmenin mümkün olduğunu dile getiren Maya, "Kentsel dönüşümün asıl konusu ilk maddedir ama uygulamada ikinci şekli daha ağırlıkla görüyoruz. Bunu aslında kentsel dönüşüm olarak adlandırmak doğru değil ama iki yöntemin de ortak çıkmazı hak sahipleri ile yatırımcı arasındaki uzlaşmalar" diye konuştu.

Maya, bu uzlaşmalarda tarafların beklentilerini karşılayacak orta noktayı bulan rakamlara zor ulaşıldığını kaydederek, bu nedenle anlaşma sağlayan hak sahipleri ile müteahhidin şanslı olduğunu aktardı.

Kentsel dönüşüm konusunda bu iki seçenekte de geçen zaman içinde ciddi ilerleme yaşanmadığını dile getiren Maya, bu noktadaki en temel iki konunun "hak sahiplerinin durumu" ve "finansman kaynağı" olduğunu bildirdi.

Maya, İstanbul'da riskli alan ilan edilen bölgeler içinde 100 hektarın üzerinde alana sahip ilçelerin Gaziosmanpaşa, Kadıköy, Pendik ve Sarıyer olduğunu belirterek, Gaziosmanpaşa'da 392, Kadıköy'de 134, Pendik'te 146, Sarıyer'de 168 hektar alanın riski alan ilan edildiği bilgisini verdi.

'Daireler küçülüyor'

Kentsel dönüşümün ilerleme evrelerini anlatan Maya, İstanbul'da bölge bazında devam eden dönüşüme değindi.

Kadıköy'de kentsel dönüşümün fikirtepe, Bağdat Caddesi ve çevresinde yoğunlaştığını dile getiren Maya, buradaki dönüşüm hakkında bazı bilgiler verdi.

Maya, şöyle devam etti: "Kentsel dönüşüm sonra daire metrekareleri İstanbul'da genelde mevcut halinden daha düşük hale geliyor. Metrekarenin düşeceği veya aynı kalacağı tamamen parsel imar hakları ile mevcut binanın geçmişte yapılırken bu imar hakkının ne kadarının kullanıldığı ile alakalı bir durum. Ancak daire metrekaresi her zaman düşmüyor. Aynı metrekareyi ya da hak sahibinin daha büyük daireye sahip olduğu dairelerin de teslim edilebildiği projeler oluyor. Genel olarak imar hakkının elvermediği; taban alanında bir büyüme elde edilemediği ya da kat sınırlaması olduğu durumda hak sahibinin daire alanını küçültmek sureti ile müteahhit kendisi açısından yapılabilecek karlı bir proje yakalayabiliyor."

'Değer artışı yüzde 50'

Maya, hak sahibinin dairesinin yüzde 15 civarında küçülse de değer artışının yüzde 50'ler seviyesinde olduğunu belirterek, bu yüzden ilk etapta cazip geldiğini söyledi. Ancak bu durumun orta vadede bölgenin alışkanlıklarını değiştirecek köklü bir değişim olduğunu dile getiren Maya, mevcut binanın ilave imar hakkının olması halinde genelde aynı, hatta daha büyük metrekarelerin hak sahibine teslim edilebildiğini aktardı.