Kentsel Dönüşüm Böyle Olacak!

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Van depreminin ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘seçim kaybetme pahasına’ uygulamaya koyacağını söylediği Türkiye’yi kapsayacak kentsel dönüşümün ayrıntılarını anlattı.

Amaç, afetten korunmak

Sadece İstanbul’da oturulamayacak durumda 14 bin bina olduğunu söyleyen Bayraktar, kentsel dönüşümün toplam maliyetinin 400 milyar doları bulabileceğini ifade etti.

Dönüşümü vatandaşlarla anlaşarak gerçekleştireceklerinin altını çizen Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, “Ali amcayı incitmeyeceğiz. Bu işi yasalara, bilime dayalı olarak belediyelerle birlikte yürüteceğiz. Belediyelerimize sonuna kadar yardımcı olacağız. Esas gayemiz, depremde ya da bir heyelanda binaları bu afetlerden kurtarmaktır. Ama bunu yaparken de vatandaşlarımızı incitmemek bizim görevimizdir” dedi.

Bakan Bayraktar, kentsel dönüşümün ayaklarını şöyle özetledi: “Mesela, diyeceğiz ki vatandaşa dairenizin değeri 70 bin lira. Biz, 120 bin liralık daire vereceğiz. Aradaki farkı 20 sene vadeli tahsil edeceğiz. Faiz almayacağız, sadece enflasyon farkını alacağız. Eğer yerinde yapma imkânımız varsa yerinde yapacağız. Bu arada da kira yardımı yapacağız. Eğer yerinden veremiyorsak ‘Biz sana başka yerden konut vereceğiz’ diyeceğiz. Hangisini beğeniyorsan... Eğer onu da beğenmezse ve anlaşma yoluna gitmezse kamulaştırma yoluna gideceğiz. Mahkeme, bilirkişi ne takdir ediyorsa o bedeli alacak. Ondan sonra biz de yolumuza devam edeceğiz. Diyelim ki, hiç iskânı, imarı yok ama üstünde binası var. O zaman vatandaşa enkaz bedeli verilecek. Eğer arsa kendisininse arsa bedeli artı enkaz bedeli verilecek. Öyle devletin kendi insanını iterek kakarak bir iş yapması doğru değil. Böyle bir şey yapmayız. Ama haksızlık da yapmayız. Vatandaşımız çok kârlı çıkacak. Yani Allah göstermesin bir deprem durumunda yıkılma riski olan bir binadan kurtulacak. Daha modern bir ortamda yaşama imkânı bulacak. Devlet de bundan kazanacak.”

Kentsel dönüşüm projeleri sayesinde işsizliğin azalacağını anlatan Bayraktar, “Müteahhitlik sistemi gelişecek. Ara teknik elemanlar gelişecek. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde çok ciddi müşavirlik katkısı olacak. İnşaat malzemesindeki üretim artacak. Kalite gelecek” diye konuştu.

İstanbul’da yıkılacak 14 bin bina bulunuyor

Mahkeme yolunun açık olduğunu hatırlatan Bayraktar, İstanbul’la ilgili de şu çarpıcı bilgileri verdi: “Sadece İstanbul’da ilk etapta yıkılması gereken oturulamayacak durumda 14 bina var. Bunların zaten mevcut yasalara göre de yıkılması gerekiyor. Onun dışında kaçak binalar var zabıt tutulmuş. Ruhsata aykırı yapılar var. Bunların yıkılması lazım, yıkılamıyor. Ama bunlarla ilgili biz yine de vatandaşı incitmeyeceğiz. Vatandaş yaparken haksız bir iş yapmıştır. Ama devlet de bunların bunu yapmasına mani olamamıştır. Yani burada bu dengeyi gözeterek devletin devlet olma şefkatli olma mecburiyeti doğrultusunda hareket edeceğiz.”

VATANDAŞ NASIL İKNA EDİLECEK?

* Örneğin; vatandaşın dairesi 70 bin lira. 120 bin liralık daire vereceğiz. Aradaki farkı 20 sene

vadeli faiz ödeyecek. Sadece enflasyon farkı alınacak.

* Yerinde yapma imkânımız varsa yerinde bina yapacağız. Bitene kadar kira yardımı vereceğiz. Yerinden yapamıyorsak, “Biz sana başka yerden konut vereceğiz” diyeceğiz.

* Eğer hiçbir alternatifi kabul etmezse kamulaştırmaya gideceğiz. Mahkeme, bilirkişi ne takdir ediyorsa o bedeli alacak, ondan sonra biz de yolumuza devam edeceğiz.

* Vatandaşın hiç iskânı, imarı yok ama üstünde binası varsa vatandaşa enkaz bedeli verilecek. Eğer arsa kendisininse arsa bedeli artı enkaz bedeli verilecek.

Maliyeti 400 milyar dolar

Kentsel dönüşümün Türkiye’ye maliyetini kaba hesapla 400 milyar dolar olarak veren Bayraktar şöyle konuştu:

“Kentsel dönüşümle ilgili bir yasa tasarısı hazırlıyoruz. Yapı Denetim Kanunu değişecek. Basitleştirme, pratikleştirme, kolaylaştırma ve işlerin önünü açma yolunda çalışmalarımız olacak. Bir sözümüz daha var; Sivil toplum kuruluşları, tüm siyasi partiler, bu işle ilgili meslek disiplinleri, jeoloji mühendislerinden tutun inşaat mühendislerine kadar, mimarlardan şehir plancılarına varıncaya kadar, bu işle ilgili olan sorumlu olan tüm kuruluşların bu işe yardım etmesi lazım. Bu iş dünyanın en zor işidir. Almanya başarmıştır bu işi. Berlin de ki kentsel dönüşüm bir şehrin yenilenmesidir. Bunu yaparken çok ciddi paralar harcamıştır ve zorlanmıştır. Amerika da Philadelphia’nın köhnemiş eski çöküntü alanlarını yenilemek için zorlanmaktadır. Brezilya kentsel dönüşüme 400 milyar dolar para ayırdı.”