‘Ucube’ hakaret sayıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakan olduğu dönemde Kars’a yaptığı bir ziyarette gördüğü İnsanlık Anıtı heykeline “Ucube” demesinin ardından heykel belediye tarafından kaldırılmıştı. Heykelin kaldırılmasının ardından eser sahibi olan Mehmet Aksoy dönemin Başbakanı Erdoğan’a “Eserine hakaret ettiği gerekçesiyle” 100 bin TL’lik tazminat davası açtı.
İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen davanın dünkü duruşmasında Aksoy’un avukatı Turgut Kazan, “Müvekkilim Uluslararası değerde bir heykel sanatçısıdır. Kars’ta yaptığı inanılmaz güzellikte bir heykel için miting meydanında ‘ucube’ diye söz edilmesi kabul edilebilir değildir” dedi.
‘Özgürlük Anıtı da bizim’
Erdoğan’ın kamuoyuna yönelik beyanlarınd Amerika’daki ‘Özgürlük Anıtı’nı örnek vermesini de eleştiren Kazan, “‘New York’taki Özgürlük anıtı olsa neyse’ deniyor. Özgürlük Anıtı aslında bizimdir. Özgürlük anıtı Süveyş kanalına dikilmek üzere dönemin Osmanlı padişahı tarafından sipariş edilmiş ve peşinatı ödenmiştir. Sonra kanala dikilirse uğursuzluk getireceği düşüncesi ile alımından vazgeçilmiş ve parçalar halinde Paris’te bir depoda muhafaza edilmiş, ardından Amerika’da bir heykel düşünülünce götürüp yerine dikilmiştir. Benim müvekkilimin ise davaya konu heykeli santim santim kesilmiştir” dedi.
Duruşmada Erdoğan’ın avukatı Ferah Yıldız ise “ucube” kelimesini söylediklerini kabul ettiklerini ancak hakaret kastı değil eleştiri kastı olduğunu belirterek, “Başbakan öyle dedi, heykel kaldırıldı diye bir durum söz konusu değil” dedi. Alınan savunmaların ardından kararını açıklayan mahkeme Erdoğan’ın heykeltıraş Aksoy’a 10 bin TL tazminat ödemesine, fazlaya ilişkin isteğin reddine hükmetti. Kararın Erdoğan’ın avukatı tarafından temyize götürüleceği öğrenildi.

Heykel 6 ay içinde yıkıldı

Kars Belediye Meclisi’nin kararıyla Sukapı Mahallesi’nde ‘İnsanlık Anıtı’ yaptırılması için dönemin Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu ile heykeltıraş Mehmet Aksoy arasında 2006 yılında sözleşme imzalandı ve Aksoy 24,5 metre uzunluğundaki heykelin yapımına başladı. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Erzurum Bölge Kurulu da anıta onay verdi. Sarıkamış Şehitleri’ni anma törenleri için 2011 yılında Kars’a giden Erdoğan, anıtı “ucube” olarak nitelendirdi ve yıkılacağını söyledi. Yaklaşık 1 ay sonra Kars Belediye Meclisi, anıtın kaldırılmasını kararlaştırdı. Heykeltıraş Mehmet Aksoy’un vekili olarak avukat Turgut Kazan, İdare Mahkemesi’ne başvurdu ve yürütmeyi durdurma kararı çıktı ancak beledeyinin itirazıya bu karar kaldırıldı. Yıkım ihalesinden bir hafta sonra sanatçılar Kars’a giderek anıtın yıkılmasını protesto etse de, 14 Haziran 2011 tarihinde anıt tamamen ortadan kaldırıldı.

AİHM kararıyla yine dikeceğim

Heykeltraş Mahmet Aksoy, mahkeme kararı ile ilgili olarak Milliyet’e şu açıklamada bulundu:
“Bu karar şu anlama geliyor, bir cumhurbaşkanı ya da bir başbakan ya da bir bakan, kim olursa olsun bulunduğu koltuğun arkasına sığınarak, bir sanatçıya kişisel fikrini söyleyemez. Beğenmeyebilir. Ama bu karar, böyle bir durumda bir başbakanın ya da cumhbaşkanının sanata ve sanatçının onurunu zedeleyici bir hakarette bulunamayacağına örnek oldu.
Bu kararla kişisel özgürlüklerin korunması ve kişisel özgürlüklerimizin arkasında durmamız gerektiği, özgürlük alanımıza kimsenin dokunmaması gerekiği söyleniyor.
Bu karar aynı zamanda birçok insana da örnek olacaktır. Özgürlük alanlarımıza kimse hakaret edemez, kimse küçümseyemez. Ancak heykel yıkılmıştır. Bu karar aynı zamanda heykelin yıkılmasının da yanlış olduğuna dair bir karardır. Erdoğan’ın iki dudağının arasından çıkan sözle bu heykel yıkılmıştır. Heykelin yeniden yerine konabilmesi için AHİM’den çıkacak kararı bekliyorum.