TTK ve TDK’ya 10 yılda 1.5 milyar TL aktarıldı

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün vasiyeti doğrultusunda gelirleri TTK ve TDK’ya aktarılmak üzere CHP tarafından temsil edilen yüzde 28.09 oranındaki İş Bankası hisselerinin Hazine’ye devri siyasetin gündem maddelerinden biri olmaya devam ederken, son iki yılda TTK ve TDK’ya herhangi bir temettü dağıtımı yapılmadığı açıklandı.

İYİ Parti Adana Milletvekili İsmail Koncuk, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na verdiği soru önergesinde İş Bankası hisselerinin temettü gelirlerinin Atatürk’ün vasiyeti gereği Türk Tarih Kurumu (TTK) ve Türk Dil Kurumu’na (TDK) aktarıldığını hatırlatarak bu kurumlara son 10 yılda aktarılan gelirlerin miktarını sordu.

Bakan Ersoy, yanıtında şunları kaydetti:

TTK’ya 2010-2017 yılları arasında aktarılan temettü geliri 767 milyon 107 bin 176 TL’dir. BDDK’nın tavsiye niteliğindeki görüşü doğrultusunda Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu’nun almış olduğu karar gereği 2018 ve 2019 yılları karından temettü dağıtımı yapılmamıştır. Vasiyet kapsamında TTK’ya aktarılan toplam temettü geliri 1 milyar 54 milyon 516 bin 853 TL olup, bugün itibarıyla (Temmuz 2020) nakit mevcudu 1 milyar 706 milyon 32 bin 928 TL’dir.

‘İhtiyaç duyulan hizmetler için’

TDK’ya 2010-2017 yılları arasında aktarılan temettü geliri 766 milyon 996 bin 393 TL’dir. Vasiyet kapsamında TDK’ya aktarılan toplam temettü geliri (anapara + faiz vb. gelirler) bugün itibarıyla (Temmuz 2020) toplam temettü geliri 1 milyar 54 milyon 516 bin 85 TL olmuştur. Faiz/temettü geliri 01.04.2020 tarihi itibarıyla toplam miktar, 1 milyar 980 milyon 965 bin 653 TL’dir.

TTK’ya vasiyet gereği aktarılan temettü gelirleri, TTK’nın kuruluş amaç ve görevleri doğrultusunda düzenlemiş olduğu ulusal ve uluslararası bilimsel toplantılar, yeni araştırma eserleri, tıpkıbasımlar ve süreli yayınların basımları ile bunların telif ücretleri, Kurum’un yürütmekte olduğu projelerin giderleri, arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarına destek giderleri, Kurum’un görev alanında eğitim yapan öğrencilere verilen burs harcamaları ile ihtiyaç duyulan mal ve hizmet alımları için kullanılmaktadır.

TDK’ya, Türkiye İş Bankası’ndan vasiyet gereği aktarılan temettü gelirlerinin kurum ihtiyaçları dışında kullanılamayacağı açıktır.

‘Hazine’ye aktarılmıyor’

Bakan Ersoy, Koncuk’un “TTK ve TDK kurum başkanlıklarına, Maliye Bakanlığı’nca, kurum gelirlerinin tek hazine hesabına aktarılması için bir talep var mıdır?” sorusuna şu yanıtı verdi:

“Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca, kurum mali kaynaklarının tek hazine kurumlar hesabına aktarılması hususunda herhangi bir baskı olmamıştır. Tek Hazine Kurumlar Hesabı Uygulaması, kamu kurumlarının idari ve mali özerklikleri ihlal edilmeden, kamu kaynağının herhangi ‘bir mülkiyet devri olmaksızın’ bütüncül bir şekilde yönetilmesine imkan sağlayan kamu tek hesap sistemidir. Halihazırda bütçe dışı fonlar, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, genel bütçeli idarelerin özel hesapları ile özel bütçeli idareler olmak üzere aralarında TTK ve TDK’nın da bulunduğu 60’ı aşkın kamu idaresi dahil edilmiştir. THKH Uygulaması, kamu idarelerinin kendi mevzuatları gereği yerine getirmesi gereken işlemler konusunda hiçbir kısıtlama getirmemekle birlikte anılan mali kaynakların Hazine’ye gelir olarak aktarılması söz konusu olmamaktadır.”