Teknolojik kopya pazarı

OZAN ÖMER KADÜKER- Kulak içine yerleştirilen kablosuz mikro kulaklıklar, gömlek düğmesi görünümlü kameralar, casus kalemler, kameralı gözlükler ve kol saatine entegre edilen ekranlar, kopya çekmek isteyenlere yönelik satılıyor. Öyle ki bazı alışveriş sitelerinde, “Metne odaklanan full HD kamera + casus kulaklık” içeren ekipmanlar, doğrudan “Öğrenci Seti” adı altında pazarlanıyor. Bu tür ekipmanların fiyatları 2.900 TL’den başlıyor 10.000 TL’ye kadar çıkıyor. Ekipmanlar, ehliyet sınavlarının dışında üniversite ve liselerdeki sınavlarda da kullanılıyor. Bu ekipmanlar yalnızca internetten değil, İstanbul’da Fatih, Ümraniye, Esenler gibi ilçelerdeki mağazalardan da temin edilebiliyor.

Bir satıcı “Kamera hem görüntü hem ses alıyor ama kişiyle konuşmak için gizli kulaklık da almanız lazım. İkisi de toplam 5.600 TL yapıyor. Sınav için bu yöntemi kullanabilirsiniz. Gelip yerimizde deneyip karar verin” dedi. Öte yandan ikinci el satışların yapıldığı sitelerde de “Sınav kopya sistemi” başlığıyla ilanlar bulunuyor. Örneğin “Detaylar telefonda konuşulur” açıklamasıyla ilan paylaşan kişi, bu sistem için 8.200 TL istiyor.

‘Gömlek de diktirdim’

İkinci el sitelerindeki bazı satıcılarla da iletişime geçtik. Bir satıcı, “Ben de üniversite vize-finallerde kullandım. Hiçbir şekilde sorun yaşamadım. Kamera, gömlek düğmesi şeklinde zaten anlaşılmıyor. Hatta bunun için özel gömlek diktirdim, içinden bakınca bile anlaşılmıyordu. Onu da verebilirim. Ayrıca gizli kulaklık da var. Bu kulaklık sayesinde dışarıdaki arkadaş da bana soruların cevaplarını söylüyordu. Siz de rahat şekilde sınavlarda kullanırsınız. Fiyat 7.000 TL düşünüyorum ama indirim yaparım çünkü artık işime yaramıyor” dedi.

Hapis cezası var

Kopya girişimleri genellikle ehliyet sınavlarında yaşanıyor. Ancak üniversite ve liselerdeki sınavlar için de bu sistemleri kullananlar var. ÖSYM’nin düzenlediği sınavlara polislerin kontrolünden sonra girildiği için ekipmanlarla katılmak zor olsa da bu yöntemleri deneyenler de oluyor. Örneğin geçen yılki YKS’de bir aday, kamera düzeneğiyle gönderdiği soruları yapay zekâya çözdürerek kopya çektiği tespit edildiği için tutuklanmıştı.

ÖSYM Kılavuzu’na göre sınavlarda ses veya görüntü nakleden cihaz kullanmak suretiyle kopya çeken veya bu suretle kopya çekilmesine aracılık eden kişi bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyor. Üniversitelerdeki sınavlara giriş esnasında herhangi bir kontrol olmuyor ancak sınav esnasında gözetmen kopya tespit ederse öğrenci disiplin cezası alıyor. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği’ne göre kopyaya teşebbüse kınama; kopya çeken veya çektirene bir yarıyıl için uzaklaştırma; sınavlarda tehditle kopya çekenlere ise iki yarıyıl uzaklaştırma cezası veriliyor.