Tarihi çeşmede restorasyon sonrası 'su' zararı

Fatih Eminönü'nde Mısır Çarşısı yanında bulunan Hatice Sultan Çeşmesi, Osmanlı Padişahı III. Mustafa'nın kızı ve III. Selim'in kız kardeşi olan Hatice Sultan tarafından 1806 yılında yaptırdı. 216 yıllık tarihi çeşme zaman zaman restore edilerek günümüze kadar geldi. Tamamen mermer kaplı olan, yaldızlı ve kabartma motifleri ile dikkat çeken çeşme, yakın zamanda tekrar restore edilerek yeniden ziyaretçilerine açıldı. Yaklaşık 1 ay önce tamamlanan restorasyon çalışmalarının ardından çeşme üzerine biriken yağmur ve klima suları nedeniyle duvarı yosunlaşma başladı. Tarihi yapı zarar görürken, yine çeşme üzerinde ve çevresinden bulunan kablolar ile hemen yanında bulunan MOBESE direği de çeşmenin estetik yapısını bozuyor.

"ESTETİK AĞIRLIĞI YÜKSEK OLAN BİR ÇEŞME"

Çeşmenin tarihini ve özelliğini anlatan tarihçi Zafer Bilgi,"Çeşme Hatice Sultan Çeşmesi diye geçiyor. Bu çeşme Hatice Sultan'ın yad-ı cemil'i. Aslında kıyamete kadar onun amel defteri kapanmasın diye hediye. Halka, topluma büyük bir hediyesi. Hatice Sultan meşhur üçüncü Selim'in kardeşi, üçüncü Mustafa'nın da kızı. Yani böyle biraz daha devlet erkanına, üst düzey biriyseniz kıyamete kadar sizi hayırla yad edecek eserler bırakırsınız. Hatice Sultan da bu amaçla muhteşem dış yapısı, böyle bir hanım sultanın estetik değerleriyle süslenmiş böyle estetik ağırlığı yüksek olan bir çeşme. 3. Selim döneminde olduğu için Hatice Sultan 3. Selim dönemiyle ilgili güzel sembollerle de beziyor. İşte o süslemelerden bir tanesi de mesela ay yıldız motifi. 3. Selim döneminde ay yıldız motifi baskın olarak kullanılıyor.  Şu anda nadir görebileceğimiz yerlerden biri de orası. Aşağıdan tepe kısmına kadar her yeri ince böyle el emeği göz nuru böyle mermer işçiliği olarak yapılmış.  Arka tarafı ise almaşık yapı dediğimiz böyle birazcık taş birazcık tuğla ile bezenmiş bir yapı" dedi. 

"ORANIN AŞINMASI DEMEK ÇEŞMENİN UZUN SOLUKLU YAŞAYAMAMASI ANLAMINA GELECEK"

Bilgi, "Restorasyon geçirmiş, restorasyon sırasında aslında birazcık bilinçsiz bir restore edilmesi söz konusu olmuş. Üst taraftaki o kısım suyun birikmemesi gereken ve akarlarla aşağı verilmesi gereken bir kısım. Fakat o üst kısımdaki o böyle bilinçsizce onarımdan dolayı ölçülü su birikimi olmuş. O su birikimi maalesef gittikçe artmış ve yosunlaşmalar başlamış üstünde çeşmenin üstünde. Ve oralara yine kesinlikle hiç olmaması gereken kablolar konulmuş. O kablolar da Hatice Sultan Çeşmesi'nin hem estetik yapısını bozmuş, hem de tehlikeli bir sürece doğru olayı götürmüş. Oranın aşınması demek çeşmenin bir şekilde uzun soluklu yaşayamaması anlamına gelecek. Normalde MOBESE direklerinin işte bu tarihi yapıların yakınlarına görüntüsünü akıtacak şekilde hiç eklenmemesi gerekirken, biz üzerine bile eklendiğini tanık oluyoruz. Burada böyle bir toplumsal bir tarihe bakış hassasiyetini oluşturmamız gerekiyor. Bunlar 250 yıllık bazıları 300 yıllık bazıları daha da fazla olan çeşmeler.  Gerçekten açık hava müzesi yapıları dediğimiz malzemeler. Hani biz bazen müze malzemelerini açıkta görebiliyoruz. Osmanlı böyle bir medeniyet. Gerçekten işte o yansımaları bunlar. Kesinlikle bu eserleri hani bir müzenin içerisindeki esermiş gibi korumalı. Açık havada insanların bir şekilde yararına sunmalı o çeşme" diye konuştu. 

"AKAN SULAR BU KÖTÜ MANZARAYI OLUŞTURUYOR"

Duruma tepki gösteren esnaf Hakan Daipler restorasyonun kısa bir süre öne tamamlandığını söyleyerek, "Bir ay olmadı. Etrafındaki demirler kalktı. Belki de iki sene üç senedir tadilattaydı. Gördüğünüz gibi sular akıyor. Duvar çok kötü vaziyet almış. Alt tarafta bir plastik boru var üstte bir demir boru var. Herhalde bir su kanalına güzel yapılmaması. Yeşil su akıyor. Yeşil suyun da nereden geldiği belli değil. Yağmur suyu mudur, nedir? Büyük bir ihtimal herhalde üstü su dolmuş. Oradan akan sular bu kötü manzarayı oluşturuyor.  Kabloları da tabi ki çeşmeyi yapan arkadaşlar biraz daha böyle bir kaplasa tarihe dokuya uygun vaziyette. Daha güzel görüntü olacaktı" diye konuştu.