Şişecam’da işçi kaderine terk edildi...

“Ey Şişecam öküz öldü ortaklık bitti mi?”... Yeni yıla Topkapı’daki kapatılan Şişecam fabrikasında giren işçilerin mağduriyetini, açıklamaya yetmese de özetleyen bu cümle, şimdi artık eylem alanına dönmüş fabrika bahçesinin girişinde asılı afişten. Fabrika alanının İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin “sanayi bölgesinden çıkarılarak ticaret+hizmet+konut bölgesine dönüştürülmesi” kararıyla Eskişehir’e taşınan Şişecam’ın işsiz kalan çalışanları, kendi deyişleriyle “27 Aralık’tan beri direnişte.”
21 Aralık’ta İş Kuleleri önünde yaptıkları ilk eylemle seslerini duyuran ve yılın son gününü işsiz karşılayan Şişecam işçileri, mağdur edilmenin şaşkınlığını yaşıyor. Şişecam tarafından yapılan açıklamada fabrikanın kapatılacağı “uzunca süredir bilinen bir gerçek” olsa da, 31 Aralık’ta evlere ulaşan tebligatlardan beri öfkeden çok, hayal kırıklığı var.

‘Böyle olacağını düşünmezdik’
Fabrikanın girişinde “En değerli varlığını öldürdün” yazılı temsili bir tabut. Yan tarafta ise yazıya açıklık getiren bir afiş: “Hani en değerli varlığınız çalışanlardı?” Az ileride, kartondan bir şişe figürü üzerindeki “Atanın askerleri” kelimelerini okuduğumu fark eden bir işçi, yanıma yaklaşıyor: “Atatürk’ün şirketi burası!” Atatürk’ün talimatıyla 1935’te Türkiye İş Bankası tarafından kurulan Şişecam’ın Eskişehir’e taşınma süreci hakkında Kristal-İş Sendikası Temsilcisi Sinan Uçar’dan bilgi alıyoruz. Fabrikanın kapatılacağı Şişecam Genel Müdürü Ahmet Kırman tarafından iki sene önce açıklandığında tek bir işçi mağdur edileceğini düşünmemiş. Sendika temsilcileri ile zamanı gelince oturulup konuşulacağı söylenmiş. Eylem alanında, “Böyle olacağını düşünmezdik” cümlesi sıklıkla telaffuz ediliyor. İşçiler, talepleri yerine getirildiği takdirde İstanbul’daki düzenlerini bozmayı göze alarak Eskişehir’e gitmeye razı ancak sorun da burada yatıyor zaten.

‘Vicdanları varsa...’
Kamil Karataş, 16 yıllık Şişecam işçisi. Eşi ve 8 yaşındaki oğlu bir haftadır evde hasta yatıyormuş. Oğlunun her telefonunda ağlıyormuş Kamil Bey: “Oğlum, ‘Baba özledim ne zaman geleceksin? Doğalgaz yanmıyor. Üşüyoruz’ diye arıyor. Ben burada sabahlıyorum. Ekmeğimin peşindeyim. Biz bunları hak etmedik. Vicdanları varsa çocuklarımızla yüzleşsinler.”
Kamil Bey, 21 Aralık’taki eyleme eşi ve çocuklarıyla katılmış. 12 yaşındaki kızının, “Baba üşüdüm, gidelim” diyen kardeşine söyledikleri hala kulaklarında çınlıyor: “Biz şimdi üşüyoruz ama babam işsiz kalırsa hep üşüyeceğiz. Dayan.” Gözleri dolan Kamil bey, işine dönene kadar direniş çadırında sabahlamaya kararlı: “Polis değil tazyikli su, biber gazı, mermi sıksa çocuklarım için canımı vermeye razıyım.”

Burcu Pınar (17), annesi Firuze Hanım ile babası Bülent Pınar’a destek için okul çıkışı gelmiş. Burcu, eylem alanındaki sırt çantalı öğrencilerden sadece biri: “Eyleme okulu, sınavı bırakıp geliyoruz. Kimi zaman uykumuzu yarıda bırakıp geliyoruz. Haklar alınır, dava biter. Ailece psikolojimiz bozuldu. Kendilerini bizim yerimize koysunlar. Nasıl bakıyorlar çocuklarının yüzlerine?”

‘Memur-işçi ayrımı var’
İşçilerin ‘ekstra’ hak talepleri yok. 31 Aralık itibarıyla işine son verilen 420 işçi, Eskişehir’e gönderilmemeleri halinde Şişecam’ın diğer fabrikalarında çalışmayı talep ediyor. Şimdiye kadar Kristal-İş Sendikası ile Şişecam yetkilileri dört görüşme yapmış. İşçilere ne istedikleri sorulunca Eskişehir’e gitmek istediklerini söylemişler ancak ilk görüşmede aldıkları cevap, “Eskişehir’deki kadroyu oluşturduk” olmuş. Bir de İstanbul’daki işçilerin şehir değiştirme taleplerine karşılık “uyum sorunu yaşayabilme ihtimali” gösterilmiş. Fabrikada çalışan memurlar, mevcut ücret ve haklarıyla Eskişehir’e gönderilmiş. Şehir değişikliğini kabul eden memurların 3 ay konaklama için otelleri bile ayarlanmış. Bu nedenle memur-işçi ayrımına isyan var. Son görüşmede asgari ücret artı 150 lira kira ödenmesi teklif edilmiş ancak kabul edilmemiş.