Sınavda yorumlama becerisi ölçülecek

Aysel Bozan Yılmaz - Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında 4 Haziran’da düzenlenecek merkezi sınava 2 aydan kısa bir süre kaldı. Bu yıl LGS’de adaylar ikinci dönem konularından muaf tutuldu. Konuların azalmasıyla birlikte bir üniteden çıkacak soru sayısı artacak o nedenle adayların ilk dönem konularına detaylı olarak hâkim olmaları gerekiyor. Sınavda önceki yıllarda olduğu gibi kavram bilgisi ve düşünme becerisinin yanı sıra öğrencilerin okuduğunu anlama, çıkarım yapma, yorumlama gücünü ölçen sorular ağırlıklı olacak. Düzenli ders tekrarı yapan, soru çözme alışkanlığı olan, örnek soruları dikkate alan, bol bol kitap okuyan öğrencilerin başarı şansı çok yüksek. FMV Işık Ortaokulları Bölüm Başkanları, MEB’in yayınladığı örnek soruları dikkate alarak çıkabilecek soru tipleriyle ilgili şu bilgileri verdiler:

Günlük hayattan sorular

Türkçe: Örnek sorularda artık uzun metinlerden çok, kısa metinler üzerinden metni doğru yorumlama, cümleler arasındaki neden sonuç ilişkilerini kurma, çıkarım yapma becerilerini ölçen sorular görmekteyiz. Türkçe’deki kısa metinli sorular çeldiricileri yüksek olan sorulardan oluşmakta. MEB 2023 LGS’de kısa metinli sorulara sıkça yer verilebilir.

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: 

Birinci yarıyıl kapsamlı konu dağılımı düşünüldüğünde kazanım olarak daha önce sorulmamış olan kazanımlar sorulabilir. Geçtiğimiz yıllara göre sorular daha uzun paragraflardan oluşabilir.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Önceki yıllardan farklı olarak, doğa olaylarına, sosyal olaylara ve görsellere daha fazla yer verilmekte. Soruların kapsamı incelendiğinde; fen bilimleri, tarih, sosyal bilgiler, sosyal sorumluluk projeleri gibi alanlar göze çarpmakta.

İngilizce: Örnek soruların kazanımlara paralel, dikkat ve muhakeme becerisi gerektiren ve okuduğunu anlamaya yönelik uzun diyaloglardan oluşan orta zorluk düzeyinde sorular olduğu göze çarpıyor. Bir önceki senelerdeki sınavlara benzer sorulardan oluşması beklenmekte.

Matematik: Örnek sorularda yeni yaklaşımlardan biri de hikâyeleştirme. Sorunun cevabına etki edecek terimlere de yer verilmiş. Tam sayı mı, doğal sayı mı gibi kavramlara dikkat edilmeli. Günlük hayattan alıntı yapılmış sorular da çıkabilir.

Fen Bilimleri: Metin ağırlıklı ve çeldiricileri yüksek olan 6 – 7 soru çıkabilir. Ayrıca “kesinlikle” içeren olumlu / olumsuz soru köklerine sıkça yer verildiğini görmekteyiz. 2020 LGS ile benzerlik göstereceğini tahmin ediyoruz. Özellikle yeni nesil sorularda grafik, tablo yorumlama gibi becerilerin ölçüldüğü, öğrencilerin günlük hayatla ilişkilendirebilecekleri sorular olabileceğini düşünüyoruz.

Konular azaldı

MEB’in aldığı karar doğrultusunda öğrenciler sınavda ikinci dönem konularından muaflar. Peki, bu durum adayları nasıl etkileyecek? FMV Işık Ortaokulları Bölüm Başkanları’nın yorumları şöyle:

Türkçe: Çok büyük bir değişiklik yaratmayacak. Çünkü çıkarılan “Eylemde Çatı, Cümle Türleri ve Anlatım Bozuklukları” konularından her yıl soru gelmemekte. Önemli bir bölümünü anlam bilgisi konularının oluşturduğu Türkçe’de öğrenciler “Sözcükte Anlam, Cümlede Anlam, Paragrafta Anlam, Fiilimsi, Cümlenin Ögeleri, Yazım Kuralları, Noktalama İşaretleri, Metin Türleri” başlıklarından sorumlu olacaklar. Bu konulardan birer soru beklenmekte.

T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük: Birinci dönem konuları sınavda en fazla sorunun geldiği kısmı oluşturmakta. Öğrenciler bu testte, Bir Kahraman Doğuyor, Millî Uyanış: Bağımsızlık Yolunda Atılan Adımlar, Millî Bir Destan; Ya İstiklal Ya Ölüm ünitelerinden sorumlu olacaklar.

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi: Öğrenciler “Kader İnancı, Zekât ve Sadaka, Din ve Hayat” ünitelerinden; Din ve Hayat ünitesinden de sadece “Din, birey ve toplum arasındaki ilişkiyi yorumlar; İslam dininin can, nesil, akıl, mal ve din emniyetiyle ilgili ortaya koyduğu ilke ve hedefleri analiz eder” kazanımlarından sorumlu olacaklar.

İngilizce: Konuların azalması soruların daha kolay ya da daha az çeldirici olacağı anlamına gelmemekte. İngilizce’de konu kapsamı ilk 5 ünitedir. Bu ünitelere dair detay gerektiren soruların gelebileceğini düşünmekteyiz.

Matematik: Öğrenciler, Çarpanlar ve Katlar, Üslü ifadeler, Kareköklü İfadeler, Veri Analizi, Olasılık ile Cebirsel İfadeler ve Özdeşlikler konularından sorumlu olacaklar. Konuların azalmasıyla bir üniteden çıkacak soru sayısı artar. Bu da soruların daha ayrıntılı ve nitelikli geleceğini gösterir. Bu sebeple adayların ilk dönem konularına detaylı olarak hâkim olması gerekmekte.

Fen Bilimleri: Öğrenciler İklim ve Mevsimler, DNA ve Genetik Kod, Basınç, Madde ve Endüstri üniteleri ile Madde ve Endüstri ünitesinden asit ve bazların sonuna kadar sorumlu olacaklar. Sadece birinci dönem konularından sınavın olması hem yeni nesil sorular üzerinde yoğunlaşılmasına hem de çeşitli kaynaklardan farklı sorular çözülmesine daha çok fırsat sağlayacaktır. Soruların daha detaylı olacağını söyleyebiliriz. Bu sebeple öğrencilerin konuyla ilgili tüm detaylara hâkim olması gerekecek.

YARIN: Sınava kalan süre için nasıl bir çalışma planı yapılmalı?