Pendik’te en riskli yer merkez bölgesi
07.04.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
HABER ARARŞTIRMA
Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili Milliyet’e bilgi veren Pendik Belediye Başkanı Ahmet Cin, “En riskli alanımız eski çarşı olarak adlandırılan merkez bölgesi. Uykularımızı kaçıran Pendik merkezinde, 1999 sonrasında çıkartılan deprem yönetmeliğine göre yapılan bina sayısının oranı sadece yüzde 6” dedi.
Deprem gerçegiyle yüzleşen İstanbul’un doğusundaki ilçelerden Pendik’te kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor. Pendik Belediye Başkanı Ahmet Cin, Roma İmparatorluğu’ndan itibaren beş tarafı duvarla çevrili anlamına gelen “Pantichion” ismiyle tarihe geçen ilçede, binaların yarısının 1999 depreminden önce yapıldığını söyledi.
Kentsel dönüşüm çalışmalarıyla ilgili Milliyet’e bilgi veren Cin, “Öncelik sırasına göre hareket ediyoruz. 337 bin bağımsız bölümün yarısının yıkımı mümkün değil. Riskleri derecelendiriyoruz. En riskli alanımız eski çarşı olarak adlandırılan merkez bölgesi. Uykularımızı kaçıran Pendik merkezinde, 1999 sonrasında çıkartılan deprem yönetmeliğine göre yapılan bina sayısının oranı sadece yüzde 6 ne yazık ki. Zeminde kötü olduğu için bizi en çok düşündüren bölge merkez” dedi.
İlçenizde en sorunlu mahalle neresi? Hangi zorlukları yaşıyorsunuz?
Ertuğrulgazi Mahallesi diyebilirim. Mahalle gecekonduların yoğun olduğu 2 milyon 350 bin metrekarelik bir alan. 1994 yılından itibaren mera alanlarına ve Hazine’ye ait yerlere yapılan gecekondulardan oluşuyor ve 4 bin 500 gecekonduda 18 bin insan yaşıyor. Plan çalışmasına dönüşüm ve inşaatların tamamlanmasından sonra 65-70 bin insanın yaşayacağını düşünüyoruz. Bu alanı rezerv ve riskli alan ilan ettik. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın izniyle 1,5 emsal verdik. Anadolu’nun her yerinden gelen insanlarının bulunduğu Ertuğrulgazi Mahallesi için özel çalışmalarımız sürüyor. Orta ve Dumlupınar mahallelerinde ise gecekondu vasfında olmayan tapusu olan binalar var. Siyasi sebeplerden dolayı TOKİ çekilmek zorunda kalmış. Vatandaşın sorunlarını çözülmesi için 1 milyon 50 bin metrekarelik alanda kentsel dönüşüm başlattık. İlk etapta 142 bin metrekarelik alanı kentsel döşünüme alarak yıktık. Planları bitti, ihaleyi tamamlamak üzereyken deprem oldu ve durduk. Yakında hız vererek, 2 bin 81 bağımsız bölümü kentsel dönüşümle tamamlayacağız. Yüzde 99 oranında anlaşma sağladığımız bu projede devletten de destek aldık.
Şehir içinde ada bazında parsel parsel dönüşüm olacak mı?
Bu, kısıtlama getirmediğimiz bir konudur. Parsel bazlı dönüşümde bir katı alamıyor. Ada bazlı olursa, bloklar bir araya gelirse kazanım yüksek olur. 1994 yılında 12 bin 862 gecekondu vardı 2023 yılında gecekondu sayısı bin 712’ye düştü.
Pendik merkezin tarihi bir özelliği var, burada dönüşüm sıkıntılı mı?
Pendik çarşı bölgesi, Osmanlı’nın ilk planlı yerleşim yeridir. 1899 yılında 2. Abdülhamit zamanında bin 200 ev ve işyerini yok eden bir yangın çıkıyor. Yangının ardından 2. Abdülhamit, Mimar Mihran Azaryan’a görev vererek kentin yeniden imarının yapılmasını istiyor. Mimar Azaryan (1876-1952) hemen heyet topluyor ve bir plan hazırlıyor. Hazırlanan plan Osmanlı’nın ilk şehir planı oluyor. Azaryan da şehre imzasını atmak için yukarıdan bakıldığında görülecek şekilde A harfini çarşı merkeze koyuyor. Mimarlık tarihçisi Pendikli Neval Halaçoğlu, Fransa’daki bir müzeden planın orjinalini alarak bana getirdi. En sıkıntı yaşadığımız yer de bu bölge. Şu anda vatandaşlarımız sunduğumuz imkanlarla dönüşüm yapabilir. Önümüzdeki aylarda merkezde bir adayı ‘örnek proje’ ilan edip projeyi başlatmak istiyoruz. Hemen yakınındaki Batı Mahallesi’nde ise 507 bin metrekarelik alanda 475 tane dönüşüme ihtiyaç duyan eski bina var. Bu mahalle için planları hızlı şekilde bakanlıktan geçirerek dönüşüme başladık. Bu mahallenin en önemli özelliği zeminde sorun olmaması. Pendik Çarşı bölgesinde çok işyeri bulunması işimizi zorlaştırıyor.
Pendik merkez olarak adlandırılan bölgede kaç bina bulunuyor? İnsan yoğunluğunun olduğu çarşı bölgesiyle ilgili uykularınızı kaçıran gerçekleri anlatır mısınız?
Eski Pendik olarak adlandırılan merkez bölgesinde 260 bin metrekare alana kurulu 685 konut var. Sadece yüzde 6’sı yeni bina olan bölgenin yüzde 93’ü eski binalardan oluşuyor. 642 binanın risk içerdiği bir alan. İnsanlarımız para harcamadan hatta üzerine para alarak dönüşüm istiyor. Biz de teşvik etmek ve orta yolu bulmak için ada bazlı dönüşümü uygulamaya soktuk. Plan çalışması yaptık. Vatandaşlar bin 500 metrekareyi bulursa ve ada bazlı dönüşüm olursa bir kat veriyoruz. Vatandaşın duyarlı olmasına ihtiyacımız var.
Depreme karşı ne tür hazırlıklar yapıyorsunuz? Elinizdeki avantajlar nelerdir?
AFAD ile yoğun çalışıyoruz ve akredite olan ilk arama kurtarma ekibi Pendik Belediyesi. Orman yangınlarında, İzmir depreminde, Kastamonu sel baskında ve son depremde ciddi çalışmalar yaptık. Depremde 07.30’da ekibimiz Sabiha Gökçen Havalimanı’nda hazır bulundu. Pendik’ten dakika dakika takip edilen ekiplerimiz aynı gün 14.00 civarında Hatay’da kurtarma çalışmalarına başladı. 40 kişilik kurtarma görevlimiz ve üç tane K-9 kurtarma köpeğimiz bulunuyor. Eğitim veren ekibimiz 4 bin kişiye eğitim verdi. Bu yıl rakamı 10 bine çıkartacağız. Depremin ardından hemen toplantı yaptık, yol haritası ve eylem planı yaptık. Üç sorumlu atadık. İlçemizde, ihtiyaç malzemelerini yenilediğimiz 30 civarında konteynerimiz var. Ayrıca deprem bölgesinden gelen ve ilçemizde kalan yaklaşık 9 bin depremzedeye yardım ediyoruz.
İlçenizin en büyük dezavantajı nedir?
Tüm İstanbul’da olduğu gibi ilçemizde de çarpık yapılaşma var. Birbirine giren binalar bizi düşündürüyor. Çarpık yapılaşmada dönüşüm çok zordur. Keskin kararlar almak gerekir. Riskli binada, müteahhitle de anlaşılmış ama bir hak sahibi çıkıyor her şeyi bozabiliyor. Yüzlerce insan mağdur oluyor. Bu yaşadığımız depremden sonrada projeyi durduran vatandaşlar bizden yardım istiyor. Depremin birinci günü yani 6 Şubat’ta riskli bir binaya tebligat çıkartmıştık. O binada yaşayan bir hak sahibi depremin ilk günü evini boşaltamayacağını söyleyen mesaj gönderdi. Ülkemiz depremle yıkılmıştı ama bu gerçekle yüzleşemiyorlar. Kentsel dönüşümü siyaset üstü değerlendirmek gerekli.
Keskin kararlardan bahsettiniz? Nedir keskin kararlar?
1999 yılı öncesi binalar riskli binadır, bunu tartışmaya gerek yok. Bu binaların yenilenmesi gerektiğine yönelik karar alınması keskin karardır. Bu sadece yerel yönetimlerin eliyle değil, yasal düzenlemelerle yapılmalı. 20 milyon metrekare rezerv alanı ilan ettik ama İBB’nin açtığı davalarla uğraşıyoruz. Harmandere mahallesindeki 178 gecekondu sahibine evlerini teslim ettik. İlçemizde bin 712 gecekondu kaldı.
PLANLARIMIZ SÜRÜYOR
Başkan Cin ilçedeki toplanma alanlarıyla ilgili de şu bilgileri verdi: “258 toplanma alanımız var. Otoparklarımızla birlikte ek olarak yeşil alanlarda da planlarımız sürüyor. Altyapısını hazır hale getireceğiz ve ihtiyaçların giderilmesi için olanaklar sağlayacağız.”
SAYILARLA PENDİK
Yüzölçümü: 278 kilometrekare
Nüfusu: 700 bin
Bağımsız bölüm: 337 bin
Gecekondu sayısı: 1.712
GERÇEK BİR BEKA MESELESİ
Başkan Cin, deprem gerçeğini ise şöyle değerlendirdi: “Bence gerçek bir beka meselesidir. Depremin pazarlığı yapılmamalıdır. Deprem, siyasi malzeme yapılacak bir konu değildir. Belirlenecek yol haritasına herkesin sahip çıkması gerekli.”
ULAŞIMIN KESİŞME NOKTASI
İlçe sınırları Sabiha Gökçen Havalimanı’nın bulunduğunu belirten Başkan Cin, “Yllık 34 milyon yolcu kapasitesine sahip havalimanı bizim sınırlarımızda. İkinci pist yapılıyor ve yakında hizmete girecek. 45-50 milyon insanın Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan uçacağını düşünüyoruz. Metronun son durağı ilçemizde. Hızlı tren hattı ve banliyo hattı da bulunuyor” dedi.
BELEDİYE BİNASI HASAR GÖRDÜ
“Belediye hizmetleri neden kent merkezinden uzak bir yerde hizmet veriyor? Yapımı süren belediye binanızın durumu nedir?” sorusuna da Cin, şu yanıtı verdi:“2018 yılındaki Silivri depreminin ardından merkezdeki belediye binamızın kolonları patladı. Büyük risk aldığımızı fark ettik. Yurt binası olan bu binaya biraz düzenleme ile iki ay içinde taşındık. Yeni binamızın inşaatına zaten başlamıştık. Binaya deprem izalötörü koyarak güvenliğini artırdık. Belediye binasının kriz yönetim merkezi olarak kullanılacağını değerlendiriyoruz.”
İSTANBUL'UN EN YÜKSEK DAĞI AYDOS
Marmara Denizi’ne kıyı çizgisiyle Tuzla’ya komşu olan Pendik’te, Lozan Antlaşması’nın ardından Yunanistan’ın Preveze, Drama ve Yanya gibi kentlerinden gelen vatandaşlar da yaşıyor. 278 kilometrekarelik alanda yaklaşık 700 bin kişinin yaşadığı ilçede İstanbul’un en yüksek dağı Aydos bulunuyor. İstanbul’un önemli su kaynaklarından Ömerli Barajı’da Pendik sınırlarında yer alıyor. İlçede 337 bin bağımsız bölüm bulunuyor.
YARIN: Tuzla
