‘Oynadığı oyundan haberdar olun’

Bütün dünyada çocukları etkisi altına alarak intihara sürükleyen “Blue Whale (Mavi Balina)” oyunu, Türkiye’de son olarak Van’da gerçekleşen toplu intihar girişimi olayıyla gündeme geldi. Van’da 5 çocuk son anda kurtarılırken, Sevda E. isimli çocuk ise ihtihar etmişti. Toplu intihar olayının ardından gözler yeniden “Mavi Balina” oyununa çevrildi. Oyun hakkında harekete geçen Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, oyunun tarayıcı tabanlı bir oyun olmayıp, çocuklara, sosyal medya ve benzeri ortamlarda, “oyun yöneticisi” tarafından gizlice gönderilen linklerle ulaşıldığı için ailelerin bu konuda çok dikkatli olmaları gerektiğini söyledi. Mavi Balina oyununun engellenmesine yönelik standart bir adresi olmadığını, oyunun kullanıcılar arasında özel linklerle paylaşılarak oynatıldığını belirten yetkililer, çocukların internette ve sosyal medyada oynadığı oyunlardan ve yaptıklarından ailelerin mutlaka haberdar olması gerektiğini açıkladı.

Algısını değiştiriyor

Bahçeşehir Üniversitesi öğretim görevlisi-Markefront CEO’su Bilişim Uzmanı Aytaç Mestçi, oyunda takılan gözlüğün, çocuğun gerçek hayatı sanal, sanal hayatı gerçekmiş gibi algılamasına neden olduğunu belirtti. Aileleri uyaran Mestçi, şöyle devam etti: “Öncelikle ailelere özel olarak ilgili merciler tarafından bilinçlendirme yapılması gerekiyor. IP’den özellikle çocuk güvenliği korunması uygulanmalı. Çocuğunun hangi alana girdiğine, ne zaman girdiğine, neler oynadığına bakılmalı. Mavi Balina oyunu genellikle içine kapanık, sosyal hayatla ilişkisini kesme seviyesine gelmiş çocuklarda oluyor. Aile, çocuğun internet girişine belirli saat aralıklarında izin vermeli. Çocuklar aileyle, arkadaşlarıyla ve çevreleriyle yakınlık ilişkisini istedikleri ölçüde bulamadıklarında arayışı oyunlarda buluyor. Mavi Balina gibi oyunları oynayan çocuklarımız bir gözlük takıyor. Bu gözlük gerçek hayatı sanal, sanal hayatı gerçek hayatmış gibi algılamasına sebep oluyor.”

‘Bu oyun değil’

Aile ilişkisinin sürekli geliştirilmesi gerektiğini belirten Türkiye Psikiyatri Derneği Yöneticisi Şahut Duran, “Bu bir oyun değil iletişim şeklidir. Sadece çocukların, ergenlerin değil, yetişkinlerin de iletişim şeklidir. Sosyal medya, internet ortaya çıkmaya başladıkça belirli ergen ve çocukların çevrelerinde kurduğu ilişki değişmeye başladı. Bu tür oyunlar çocukların eve kapanmasıyla internet üzerinden ilişki kurma teşebbüsüdür. Hayatta iyi ve kötü hep vardı. Aileler, şu yolları izleyebilir; çocukların kötüden ve bu tür oyunlardan kurtulması için sosyal iletişim mutlaka yaygınlaştırılmalı. Sosyal aktiviteler artırılmalı. Aile, çocukla yakın ilişkisini sürekli geliştirmeli. Çocuğun davranış değişikliği takip edilmeli. Çocuğun, arkadaş ilişkilerini daha yüz yüze, toplum içinde geliştirmesi sağlanmalı” diye konuştu.

‘Sosyal aktivitelere yönlendirilmeli’

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Mavi Balina’nın çocuklar için oyun görünümünde bir tuzak olduğuna dikkati çekti. Aileler uyarılırken alınması gereken önlemler de şöyle sıralandı:

- Oyunu oynayan kişiler üzerinde yanlış değer yargıları ve değersizlik hissi uyandırılıyor, son görev olarak intihara yönlendirme sağlanıyor. Çocukların zihinleri bu tarz bilinçaltı mesajlara daha açık olduğundan ebeveynler bu konuya gereken hassasiyeti göstermeli.

- Bu tuzaklara gerçek hayattan kopuk, yalnızlaşmış, sağlıklı bir iletişim ortamından uzak, özgüven problemi yaşayan çocuklar daha fazla düşebilir.

- Huzursuz bir aile ortamı bireyleri yalnızlık hissine iter ve bu yalnızlık hissiyle çocuklar internet ortamında yaklaşan tehlikelerin farkına varamaz, varsa da önemsemez.

- Çocukların sosyal medya ve internet ortamında bu tarz tuzaklara düşüp, üzücü olayların yaşanmaması için aileler, çocukların internet kullanma alışkanlıklarını mutlaka takip etmeli.

- Oynadıkları oyunları mutlaka birlikte belirlemeliler. Oyun başında ve internette geçirilen sürenin sınırlandırılması ve oyunun çocukların yaşına uygun olması gerekir.

- Aileler, çocuklarıyla sağlıklı bir iletişim kurmalılar ve çocukların aile içinde kendilerini daha rahat ifade etmelerine olanak tanımalı.

- Aileler, sorumlu ebeveyn yaklaşımları sergilemeli, internet ve oyun bağımlısı çocuklar için gerekirse bir uzmandan destek alınmalı ve çocukları sosyal aktivitelere yönlendirmeli.

- Sosyal paylaşım ağlarında çocuklarının arkadaşı olup, onların internet dünyasındaki; video izleme, müzik indirme, anlık mesajlaşma ve oyun oynama gibi çevrimiçi alışkanlıklarını düzenli olarak takip etmeli.