Maymun Çiçeği (Mpox) aşısı var ama ilacı yok
17.08.2024 - 07:01 | Son Güncellenme:
Afrika’da ölümlere yol açan, İsveç’ten sonra Pakistan’da tespit edilen ve “maymun çiçeği” olarak bilinen bulaşıcı mpox virüsüne karşı aşı olduğu ama ilaç olmadığı ortaya çıktı.
Didem Seymen - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Afrika’da 500’den fazla kişinin ölümüne neden olan ve maymun çiçeği diye bilinen mpox virüsü nedeniyle küresel halk sağlığı acil durumu ilan etti. Bulaşıcı mpox virüsü Afrika ülkelerinden sonra önceki gün Avrupa ülkesi İsveç ve dün de Asya ülkesi Pakistan’da tespit edildi. Mpox virüsünün salgın haline gelmesi ve DSÖ’nün ‘acil durum’ ilan etmesinin ardından gözler bu hastalığa karşı aşı olup olmadığına çevrildi. Hastalık için 2019 yılında ABD Sağlık Bakanlığı’na bağlı ilaç dairesi FDA’dan onaylanan bir aşı var. Ancak bu aşı Türkiye’de bulunmuyor. Vakalar tespit edilir ve artarsa aşının Türkiye’de de bulunması ve uygulanması gerekebilir. İşte uzmanların aşı hakkındaki görüşleri…
‘YAKIN TEMAS HALİNDE YAPILIYOR’
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, mpox aşısı ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Mpox’un aşısı var. Dünya Sağlık Örgütü tarafından ‘Acil durum’ ilan edilmesinin sebebi de bu. DSÖ, parası olmayan yerlere aşı ve ilaç gönderiyor. Bu aşının bir an önce ülkemize de gelmesi lazım. Çünkü artık kapalı grupları değil, geniş grupları da etkilemeye başladı. 2022’de başlayan salgındaki vakalarda da bu aşı kullanıldı. Bir ay arayla 2 doz yapılıyor. Bazen tek doz bile etkili oluyor. Bunun içinde çiçek aşısında da kullanılan bir virüs var. ABD’de mpox hastalığı için kullanılmak üzere 2019 yılında FDA tarafından onaylanmış aşı bulunmaktadır. Bu zayıflatılmış (atenüe) aşı, çiçek ve mpox’a karşı etkili bir aşı. Pox aşısının koruyuculuğu gayet iyi. Canlılığı son derece az, tam virüs aşısı. Şimdi aşı karşıtları yine çıkacaktır ancak aşı karşıtlığı bilim dışıdır. Hepsi güvenli ve faydalıdır. Yararı, zararından çoksa kullanılmalıdır. Mpox aşısı sadece risk altındakiler veya enfekte bir kişiyle yakın temasta bulunanlara yapılıyor. Hastalara ise ilaç tedavisi uygulanıyor, kesinleşmiş ilaç tedavisi yok. Ancak ilaç geliştirmek için çalışmalar devam ediyor.”
‘HASTA, ÇEVRESİNE BULAŞTIRABİLİR’
Koç Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Önder Ergönül, maymun çiçeği salgınına karşı paniğe yol açılmaması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
”2022’de dünyada mpox ile ilgili büyük bir vaka artışı oldu. 12 vaka olarak söyleniyor. Biz o dönemde tek tük vakalar gördük. Bu yeni vakalardan meslektaşlarımızdan başka ilden bir kişiyi söyleyen oldu. Var demiyorum, bildirilmiş vaka yok. Ama olmaması zor zaten. Dün İsveç’te çıktı. Avrupa ülkelerinde çıkacak. Oradan gelenler olacak. Bu Kovid gibi değil, solunumla geçmiyor. Çok çok yakın temasla geçiyor. O yüzden karantinaya almak da ne kadar doğru onu da bilmiyorum. 1975’ten önce doğanlar çiçek aşılı, onların koruyuculuğu yüzde 80 civarında. Ama bu da test edilmedi. ABD’de üretilen bir aşı var ama ‘Herkes illa bu aşıdan olsun’ demek de çok doğru gelmiyor bana. Afrika’da yapılsın istendi ama Türkiye’de şu aşamada yapılması çok mantıklı gelmiyor. Koruyuculuğu yüzde 90’ın üzerinde. Hayatta bir kez yapılıyor. Kovid ya da grip aşısı gibi her sene tekrarlayan bir aşı değil. Enfekte olan kişinin havlusu ya da çarşafıyla temas edenlere geçebilir. Bu durum aile bireyleri ile sınırlı olabilir. Toplumda, sinemada, uçakta bulaşması çok çok zor. Ellerde biriken sıvıların patlamış olması ve bunlarla temas gerekir. Bu virüsü Kovid gibi bir anda yüzlerce kişiye bulaştırma söz konusu olamaz, rakam yakın temasta olduğumuz onlarca kişiyle sınırlı kalır.”
SAKARYA’DA GÖRÜLDÜĞÜ İDDİASINA YALANLAMA
Vücudunda oluşan lekeler sebebiyle Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvuran Senegal uyruklu bir kadın paniğe yol açtı. Tedbir amaçlı özel bir odaya alınan kadının uzun bir süredir Kelebek Hastalığı (Lupus) taşıdığı öğrenildi. Yaşananların ardından Sakarya İl Sağlık Müdürlüğü “Habere konu olan Senegal uyruklu hastanın, iki yıldır devam eden ve halk arasında Kelebek Hastalığı olarak da bilinen Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) hastası olduğu belirlenmiştir, hastanın SLE tedavisi devam etmektedir. Hastanın iddialarda belirtilerin M çiçeği (mpox) olarak bilinen hastalıkla uyumlu olmadığı anlaşılmıştır” açıklaması yaptı. ● İHA
