‘Korunmanın en iyi yolu aşı yaptırmak’

Halk arasında ‘domuz gribi’ olarak anılan A(H1N1) virüsünün ölümlere neden olması gözleri yeniden bu virüse çevirdi.

İlk olarak 2009 yılında ortaya çıkan, uzmanlar tarafından geçtiğimiz senelerde ise mevsimsel grip virüslerinden biri haline geldiği söylenen A(H1N1) virüsünün neden tekrar öldürücü hale geldiğini Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölgesi Bulaşıcı Hastalıklar ve Sağlık Güvenliği Direktörü Dr. Nedret Emiroğlu’na sorduk.

Emiroğlu, virüsün aynı virüs olduğunu vurgulayarak son iki kıştır virüsün Avrupa’yı dolaşması nedeniyle etkisinin yoğun hissedildiğini söyledi.

‘Fazla değişmedi’

- Türkiye’de son günlerde halk arasında ‘domuz gribi’ olarak bilinen A(H1N1) virüsü yeniden ölümlerle gündeme geldi. Ne var ki geçtiğimiz yıllarda yaptığımız röportajlarda, A(H1N1) virüsünün mevsimsel gribe dönüştüğünü bu nedenle mevsimsel grip için alınan önlemlerin yeterli olacağını; sadece mevsimsel gribe duyarlı kişilerde hayati tehlikeye neden olabileceğini konuşmuştuk. Bu bağlamda bugün Türkiye’de yeniden ‘hortladı’ gibi görünen A(H1N1) virüsü aslında mevsimsel grip midir? Yoksa virüs yeni bir evrim mi geçirmiştir? Virüsün öldürücülük riski artmış mıdır?

- 2009’da bir grip salgınına neden olan A(H1N1)pdm09 virüsü, şimdi mevsimsel bir grip virüsüdür. 2009’da yeni bir virüs olduğu için tüm dünyada buna karşı bağışıklık çok düşüktü. Bu nedenle de küresel bir salgına neden oldu ve sadece ilk sene 100 bin ila 400 bin kişinin ölümüne neden oldu. 2014-2015’te olduğu gibi bu sene de A(H1N1) virüsü, A(H3N2) virüsü ve yeni B virüsleri ile birlikte Avrupa bölgesinde dolaşıyor. Virüsler analiz edildiğinde de mevsimsel A(H1N1) virüsünün 2009’daki haline göre çok değişmediğini görüyoruz. Diğer yandan A(H1N1) virüsünün daha tehlikeli olduğuna dair de bir kanıt yok.

‘Şu anda yükselişte’

2009’da ortaya çıkışından beri sağlıklı ve genç insanlarda da ciddi hastalığa neden olduğunu biliyoruz. A(H3N2) ise yaşlılarda etkili oluyor. Türkiye’de ise grip şu anda orta yoğunlukta ve yükselişte. Türkiye’de bu yıl A virüsleri etkili olduğu için 65 yaş üstündekilerde, gençlerde ve yetişkin hamile kadınlarda ağır hastalık ve hatta ölümler görülebilir.

‘İletişime geçilmeli’

-Gribe yakalanan kişiler hangi durumlarda doktora gitmeli?

- Grip genellikle orta şiddettedir ve birçok insan hızla iyileşir. Öksürme, burun akıntısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı, hafif ateş gibi semptomlarda kişi evde dinlenip eczacıların önereceği ağrı kesici ve dekonjestan kullanarak atlatabilirler. Mutlaka bir doktorun görülmesi gereken sadece belli durumlar var.

Semptomların ağır seyrettiği ya da beklenmedik durumlar olduğunda doktora gidilmeli. Aynı zamanda eğer bir hasta risk grubundaysa mesela 5 yaş altı çocuklar, 65 yaş üstü insanlar ya da daha önceden var olan bir rahatsızlığı bulunanlar; bu kişiler doktorlarıyla iletişime geçmeli ve hangi tedavinin uygulanacağı konusunda onlara danışmalılar.

‘Aşı ve gripte eşleşme var’

- Korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?

- Ortada mevsimsel bir grip virüsü bulunduğu için mevsimsel grip aşısı bu gribe karşı koruma sağlayacaktır. Mevsimsel grip vurduğunda, biz Dünya Sağlık Örgütü’nde belli gruplar için gribe karşı aşılanmanın ne kadar önemli olduğunu Türkiye’de yeteri kadar vurgulayamıyoruz. Aynısı Avrupa’nın geri kalanı için de geçerli... Yaşlılar, yaşlılar ile engellilerin yaşadıkları kurumlar, hamile kadınlar, kalp, akciğer ya da nörolojik kronik rahatsızlığı olanlar ile 5 yaş altındaki çocuklar mutlaka aşı olmalılar. Şüphesi olanlar doktorlarına danışabilirler. Çünkü bazı insanlar için grip çok ciddi olabiliyor. Ve aşı korunmanın en iyi yolu. Bu sene de grip aşısı için seçilen virüslerle, görülen grip arasında ‘iyi bir eşleşme’ var.