Genç Gazete - Tasarruf etmek harçlıkla başlar

Sosyal hayatımız başladığında bizim de harçlık ihtiyacımız başlıyor. Harçlık meselesi muhtemelen bizim gibi tüm gençlerin merak ettiği konuların başında geliyor. Ne zaman harçlık almaya başlayacağız, harçlığımız ne kadar olacak, bittiğinde takviye yapılacak mı? Bu konudaki soru işaretlerini gidermek için TEB Kurumsal Krediler Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Özdil’in kapısını çaldık. Kendisi de aynı zamanda Bilfen velisi olan Özdil’den harçlık ekonomisini yönetmenin formülünü öğrenelim istedik.
Aileler çocuklarına kaç yaşından itibaren harçlık vermeye başlamalı?
Para edinme, harcama ve tasarruf deneyimi harçlık kavramı ile başlar. Sizler için harçlık verilmesi ihtiyacı doğduğunda ve para kavramını öğrendiğiniz aşamada harçlık başlamalı.
Harçlık haftalık mı, aylık mı şeklinde olmalı?
Çocuğun para taşıma ihtiyacı ve harcama bilincinin gelişmişliğine bağlı olarak aileler karar verecektir buna. Ben aylık öneriyorum. Çocuklar bir aylık süre içerisinde harcamalarını planlamayı, tasarruf ederek birikim yapmayı, birikimlerini değerlendirmeyi yani bütçe yapmayı öğrenecektir.
Haftalık harçlık metodunda ise aile daha kontrollü ve makul tutarda, çocuğuyla birlikte harçlık yönetimini gerçekleştirebilir. Günümüz koşullarında dışsal çeldiricilerden çocuklarımızı korumak ve makul tutar ilkesini gözden kaçırmamamız gerekiyor.
Harçlıkları idareli kullanma konusunda bizlere önerileriniz neler?
Harçlık yönetimini planlayabilmeyi kısa bir deneyimden sonra kolaylıkla yapabilirsiniz. Elbette burada, gençlerimizin istek ve arzularını yönetebilme becerileri de önem kazanıyor.
Tasarrufun genç yaşta öğrenilen bir alışkanlık olduğunu söylüyorsunuz. Bize neler öneriyorsunuz?
Ekonominin büyümesinin temel unsurlarından biri kişilerin mal ve hizmetlere olan talebi. Ancak ekonomilerin gelişmesinin ve başarısının sırrı ülkenin tasarruf edebilme gücünde saklıdır.
Bu sebeple sizler harçlıklarınızı harcamayı yönetebilmek kadar, tasarruf yapmak suretiyle birikimlerinizi oluşturma becerilerini de kazanmalısınız.
Bankalar gençler için kredi kartı veriyor. Siz bir bankacısınız. Öğlunuza kredi kartı çıkardınız mı?
Harcama yapmanın çeşitli araçları var. Günümüzde fiziki para kullanımı gittikçe azaldı. Yakın bir zamanda sanal ödeme biçimleri yeni nesiller için para kavramını ortadan kaldıracaktır. Ben de şu anda 10. sınıfta olan oğluma bu yıl kendi kartımdan ek kart çıkardım.
Kredi kartı isteyen gençler ile ailelerine ne tavsiye edersiniz?
Ebeveynin kredi kartına ek kart ile harçlık belirlemesinin daha kolay ve günümüz gençliğine de uygun olduğunu düşünüyorum. Çünkü tutara limit belirlenir. Sizlere ve bizlere, aylık olarak harcamalarınızı takip etme ve analiz etme imkanı verir. Kaybetme, çaldırma riskiniz düşüktür, olursa iptal ettirilebilir. Ayrıca gençlere; ekonominin işleyişinde kan dolaşım sistemi olarak veya motorun çalışmasında kolaylaştırıcı yağ sistemi olarak tanımlayabileceğimiz “Bankacılık” ile zamanında tanışma ve birikimlerini yönetme fırsatı verecektir.

Kumbara devri bitti mi?
Bittiğini düşünüyorum. Birikimlerin kumbarada beklemesi yerine değerlenmesi de gerekiyor.
Harçlık ekonomisini yönetmenin altın kuralları nedir?
Harçlığı yönetmeyi öğrenmenin temel kuralı harcamayı planlama becerisinden geçer. Harcama planlaması iyi yapılmadığında kartın limiti ay sonu gelmeden dolacak ve ay içerisindeki diğer aktiviteler için imkan kalmayacaktır. Limiti kullanma becerisi, ebeveynler limit gerektiğinde artırmadığında, sizler tarafından daha kısa sürede kavranacaktır. Harçlık ilk geliriniz. Bu geliri yönetme becerisinin gelişmesi, mesleki hayata başladığında ev ekonomisini yönetmesinin temellerini ve alışkanlıklarını oluşturacaktır.

Tasarrufun formülü
Gençlerin birikimlerini yatırıma veya harcamaya dönüştürme eğilimleri kendi ihtiyaçları, arzu ve isteklerinin ağır bastığı yönde oluşacaktır. Gençlerimiz için harçlıklarını yönetmek, okullarda öğrendikleri kompleks denklem çözümlerinden daha kolay; denklemin 2 tarafı var. Bir tarafta gelir diğer tarafında ise gider ve birikim yer alıyor.
H=AG+AB
YB=(H2-AG)+(H2-AG2)+…..(H12-AG12)
Harçlık (H) gelirinizi, aylık giderleriniz (AG) ve aylık birikimleriniz (AB) için kullanırsınız. Yıllık birikimleriniz (YB) her ay aldığınız harçlıktan yaptığınız harcamadan artırdığınız kısımların toplamından oluşur. Gençlerimiz harcadıkları temel kalemler için aylık bir bütçe yaptıklarında, örneğin; otobüs, dolmuş, metro (ulaşım) gideri, hafta sonu yeme içme eğlence gideri gibi her bir ana harcama alanını belirleyip aylık olarak harcamalarının planladıkları bütçeler içinde kalmalarına dikkat etmeleri halinde kolaylıkla bütçe yönetimini başaracaklardır. Bu denklemde yönetebilecekleri iki yer vardır harcama ve tasarruf, gelir (harçlık) kısmı sabit olduğundan denklemi çözmek gençlerimiz için çok zor olmayacaktır.

TEOG-2 kapıda, heyecan dorukta!
Her yıl düzenlenen ”Mezunlarla buluşma!” etkinliğine, Bilfen Ataşehir Kampüsü 8. sınıf öğrencileri olarak biz ev sahipliği yaptık. Etkinlikte Bilfen mezunlarından, yaklaşan TEOG 2 için tüyolar almak, lisede nasıl bir hayatın bizi beklediğini dinlemek hem heyecan verici hem de öğreticiydi.
İlk mesaj şu oldu: “Şansa kazanmak yok, çalışan kazanır!” Alman Lisesinden Kubilay Özden “Biz Bilfenliler çok şanslıyız. Hocalarımız son dakikaya kadar öğrenmediğimiz bir şey kalmasın diye peşimizden koştu. İngilizceyi çok iyi seviyede öğrenmişiz. İkinci dilimiz Almancanın da ne kadar önemli olduğunu şimdi anlıyoruz. Bu nedenle lisede sıkıntı çekmiyoruz” dedi. Böylece İngilizceye dair endişelerimiz biraz olsun azaldı.

Deneme sınavları çözün
Galatasaray Liseli İrem Sare Uzunal ise, “Biz burada hep el bebek gül bebek tutulduk. Lisede bir anda büyüyorsunuz ve bütün sorumluluk omuzlarınıza biniyor. Ama bilin ki; hem akademik hem de sosyal olarak sizler bu donanıma sahipsiniz” deyince özgüvenimiz arttı. TEOG hazırlık sürecini hala unutmadığını söyleyen İstanbul Lisesinden Rüya Şahin “Okulda deneme sınavlarında yaptığınız yanlışlar sizi başarıya taşıyor, unutmayın!” dedi.
Robert Kolej’den Özgür Gençer ile Üsküdar Amerikan Liseli Ege Atilla ise şu tüyoları verdi:
“Şu anda okuduğumuz okulların üniversite giriş başarıları oldukça yüksek. Hatta yurtdışında okuma seçeneğimiz de var. Ama emin olun ki, Bilfenli olmanız sizi buralara taşıyacaktır. Şu anda hazırlık sürecindesiniz. Eksiklerinizi görmezden gelmeyin. TEOG 2’ye gözünüzü dikin. Çalışınca oluyor, bilin.”

SoloTürk rüzgarına kapıldık
Türk Hava Kuvvetleri F-16 gösteri ekibi SoloTürk pilotları ile söyleşi yapma fırsatı yakaladık. Ankara’da yaşadığımız için SoloTürk pilotlarını defalarca gökyüzünde izleyebilmiştik. Ancak onlara bu kadar yakın olmamıştık. SoloTürk ekibinden Yüzbaşı Pilot Erhan Günar, Basın Halkla İlişkiler Subayı Üstteğmen Emrah Bayrı, Basın Halka İlişkiler Astsubayı Erkan Alas ve Astsubay Yiğit Surgun okulumuza konuşmacı olarak geldi. Erhan Günar’a ilk uçuş deneyimiyle ilgili bir soru yönelttim. Pilotlarımızın uçuş deneyimleri hepimizde hayranlık duygusu uyandırdı.

Uçmak hayal gibi
Pilot olabilmek için lise kademesinde Hava Harp Okulu’nu tercih etmek gerektiğini söyleyen misafir pilotlar, “Gerçekten pilot olmayı hayal etmek gerekiyor. Önce F16 pilotu oluyorsunuz, yeterli uçuş deneyimi ve tecrübesi kazandıktan sonra Solotürk pilotu olunabiliyor. Bu uzun yıllar ve emek isteyen bir süreç” dediler. Aynı zamanda aktif olarak uçan savaş pilotları olduklarını anlatan genç havacılar, uçaklarının da her an görev alabilecek şekilde hazır durumda bulunduğunu belirttiler.
Konuşmamızda normal pilotların ise gösteri uçuşu yapmadıklarını öğrendik. Bir Solotürk pilotunun 1000-1500 saatten fazla uçuş deneyimine sahip olması gerektiğini vurgulayan pilotlar, ilk uçuşun her gösteri pilotu için ‘unutulmaz’ sayılabileceğinin altını çizdiler. “Uçakların boyanarak akrobasi uçağı haline dönüştürülmesinin harekât yeteneğini olumsuz yönde etkiler mi?” sorumuzu ise “Solotürk uçağında boya haricinde herhangi bir değişiklik yapılmıyor.
Kanat uçlarındaki duman gereçleri gösteri uçuşları için takılıyor” diye cevapladılar. Söyleşinin sonunda tüm arkadaşlarım ve Solotürk pilotlarıyla birlikte sahnede fotoğraf çektirip bu mutlu günü unutulmaz kıldık. Tabii, özçekim yapmadan günü bitirmek olmazdı!

CERN’de bir ilk daha!
Bilfen Üsküdar Fen, Bahçeşehir, Kayseri ve Ankara kampüslerinden toplam 22 öğrencinin katıldığı CERN Projesi’nde, Bilfen Liseliler tarihi bir ilke tanıklık etti. Öğrenciler daha yüksek enerji seviyelerine ( 13 TeV) çıkmak için iki yıldır çalışmalarına hazırlanan LHC’nin ilk verilerinin alınması heyecanına ortak oldular. CERN’de bilim adamlarıyla tanışan öğrenciler, Bilfen Üsküdar Fen Lisesi eski mezunu ve şu anda CERN’de çalışan Cenk Yıldız ile tanışınca, bir gün kendilerinin de CERN’de çalışabileceklerine inandılar.

Kariyer Günleri düzenledik
Bilfen Liseleri Çamlıca Kampüsünde düzenlenen 4. Kariyer Günlerinde, “Akademisyenlerden Öğrencilere Meslek Tanımları” söyleşisinde, gençler meslekler konusunda bilgilendirildi. 7-9 Nisan’da Rehberlik Bölümü’nün düzenlediği kariyer günleri söyleşilerine Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler, Fen-Edebiyat fakülteleriyle Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ve Acıbadem Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri fakültelerinden öğretim görevlileri katıldı. Meslek alanlarını, mesleklerin gerektirdiği nitelikleri ve iş bulma koşullarını anlatan konuşmacılar, öğrencilerin sorularını da yanıtladı.

Yurtdışı provası!
Yurtdışına giderken havaalanında neler yapmamız gerektiğini biliyor muyuz? İşte bu soruyu İngilizce öğretmenlerimiz bize sordu: “What do you do at the airport when you are going abroad? What do you need to do before boarding? What do you need to do after you land?”
Yurt dışına gidebilmek için pasaporta ihtiyacımız var. Önce kendimize pasaport hazırladık. Öğretmenlerimizin bizler için hazırladığı havaalanına gittik ve önce güvenlikten sonra da pasaport kontrolünden geçtik. Uçaktan indiğimizde çok acıkmıştık. Bir restorana gidip yemeklerimizi sipariş verdik. Tabii yabancı bir ülkede olduğumuz için siparişimizi de İngilizce konuşarak verdik.
İster hava yoluyla seyahat edelim, ister deniz yoluyla, ister kara… Seyahat ederken güvenliğimiz için dikkat etmemiz gereken kuralları da birlikte tartışarak belirledik. Bu çalışma için yaptığımız üç boyutlu uçaklara pilotluk yapmak bizim için çok eğlenceli oldu. Öğretmenlerimizin bizler için hazırladığı “Airplane Party”de de çok eğlendik.

Minik sanatçılar
Ünlü ressam Leonardo Da Vinci’nin doğum günü olan “15 Nisan Dünya Sanat Günü”nü hafta boyunca etkinliklerle kutlayan Bilfenli öğrenciler, bahçeleri ve koridorları sergi sarayına çevirdi. Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği’nin girişimiyle 2011 yılından beri kutlanan Dünya Sanat Gününü, hafta boyunca düzenlenen seramik, ebru ve karikatür workshoplarıyla kutlayan Bilfenli öğrenciler, çalışmalarını okul bahçelerinde ve koridorlarda sergilediler.