Depremzede kadınların üç ihtiyacı: Mahremiyet, güvenlik, hijyen
09.03.2023 - 06:52 | Son Güncellenme:
BM Kadın Birimi ile medya partneri olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için hazırlık yapıyorduk. Tema “Cinsiyet eşitliği için inovasyon ve teknoloji” idi ama deprem bütün dengeleri değiştirdi. Biz de rotamızı değiştirdik, İslahiye’ye geldik. Sosyal marketi ziyaret ederek bölgedeki kadın ve kız çocuklarının sorunlarını yerinde tespit ettik.
PINAR AKTAŞ İslahiye - Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından felaketin yaşandığı illerde halk yaralarını sarmaya çalışıyor. Hepimizin hayatını derinden etkileyen bu felaketin izlerini kalbimizde hep taşıyacağız. Biz, deprem bölgesine uzak yerlerde yaşayanlar, durumu ancak deprem felaketini yaşayan illere gidip anlayabiliriz. Her giden diyor ya, “Anlatamayacağım kadar büyük bir acı, büyük bir yıkım…”
Milliyet gazetesi olarak biz de ilk günden beri deprem bölgesindeydik. Alanda çalışan ve geri dönen arkadaşlarımızı dinlerken felaketin boyutlarını anlamaya çalıştık. Ama evet, gitmeden bilemezdik.
Hepimiz deprem olmasaydı rutin hayatlarımızda planlarımızı hayata geçiyorduk bundan bir ay önce. Belki çok büyük hayallerimiz vardı, yeni bir iş, yeni bir ev belki… Hayatımız 6 Şubat öncesi ve 6 Şubat sonrası olarak tam ortadan ikiye ayrıldı.
Milliyet gazetesi, Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi’nin (UN Women) medya partneri olarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için hazırlık yapıyordu. BM tarafında bu yıl Dünya Kadınlar Günü teması olarak belirlenen “Cinsiyet eşitliği için inovasyon ve teknoloji” alanında bir zirve gerçekleştirmeyi planlıyorduk. Deprem olunca rotamızı değiştirdik, Gaziantep İslahiye’ye geldik.
UN Women Türkiye Ülke Direktörü Asya Varbanova ve BM Kıdemli İnsani Müdahale Koordinatörü Sebastian Rhodes Stampa ile birlikte İslahiye’deki sosyal marketi ziyaret ederek bölgedeki kadın ve kız çocukların sorunlarını yerinde tespit ettik. Bölgede çalışan insani yardım kuruluşu çalışanlarının gözlemlerini dinledik. Bizi sosyal market sorumlusu olan İslahiye Meslek Lisesi Müdürü Mehmet Güven ve İslahiye Kaymakamlığı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan depo sorumlusu Oğuzhan Yılmaz karşıladı.
İHTİYAÇLAR ÖTELENİYOR
Sonrasında bölgede çalışan Mülteci Destek Derneği (MUDEM) ve Sığınmacılar ve Göçmenlerle Dayanışma Derneği’nden (SGDD-ASAM) insani yardım çalışanı kadınlarla bir araya geldik. Hepsi tek tek alanda bire bir yaşadıklarını, bölgedeki kadın ve kız çocuklarının ihtiyaçlarının neler olduğunu anlattı. Bütün insani yardım çalışanlarının birleştiği üç ana konu; kadın ve kız çocukları için mahremiyet, güvenlik ve hijyen. Özellikle iç çamaşırı, kadın pedi, gebe ve yeni doğum yapan kadınlar için özel iç çamaşırı, kıyafet ve çocuk bezi, çocuk mamasına her zaman ihtiyaç var. Çalışanlar, kadınların güvenlik nedeniyle özellikle tuvalet ve duş ihtiyacını ötelediğini anlatıyor. Çocuk yaştaki kız çocuklarının sosyal alanlarda görüldüğünü ancak ergen kız çocukları için de çalışmalar yürütülmesi gerektiğini ifade ediyorlar. Kadına yönelik şiddete ilişkin önlemler alınması gerektiğini, danışma ve psikolojik destek için merkezler oluşturulması gerektiğini belirtiyorlar. Hayatta kalan tek ebeveyn anne olunca hayatın daha da zorlaştığını, çocuklarını yalnız bırakamadıkları için sosyal markete gelip ihtiyaçlarını karşılayamadıklarının altını çiziyorlar. Konuştuğumuz depremzedeler de özellikle bu durumdaki kadınlar ve çadırda yaşayan yaşlı kişiler için bir mobil dağıtıma ihtiyaç olduğunu söylüyor.
UN Women Türkiye Ülke Direktörü Asya Varbanova, Milliyet Haber Araştırma Müdürü Pınar Aktaş ile birlikte İslahiye’de kadınların sorunlarını yerinde araştırdı.
‘DAYANIŞMA İÇİNDE OLALIM’
UN Women Türkiye Direktörü Asya Varbanova, “Dünya Kadınlar Günü’nde yüzyılın en büyük felaketlerinden birini yaşamış kadın ve kız çocuklarıyla birlikteyiz” diyerek şöyle devam ediyor:
“Birçoğu evlerini ve sevdiklerini kaybetti. Sadece birkaç saniyede hayatları tamamıyla değişti. Hayatlarını tekrar yola sokmak için bizim desteğimize ve dayanışmaya ihtiyaçları var. Şu an depremden etkilenen yerlerden biri olan İslahiye’deyiz. Hem depremden etkilenen kadınlarla hem de ilk günden bu yana ihtiyacı olanları desteklemek için sahada olan, kamu kurumlarında ve sivil toplum kuruluşlarında çalışan kadınlarla konuşmaya geldik. Onların sesini duyurmak istiyoruz. Hem ihtiyaçlarını hem de katkılarını göstermek istiyoruz. Bugün aynı zamanda İslahiye’de kadınlara en çok ihtiyaç duydukları malzemeleri ve mevcut hizmetlerle ilgili bilgileri ulaştırıyoruz. UN Women olarak, acil yardımdan uzun vadeli iyileşme sürecine kadar insani müdahalenin her aşamasında kadınların ve kız çocuklarının ihtiyaç ve önceliklerinin dikkate alınmasını sağlamak için çalıştık ve çalışmaya devam edeceğiz. İlk günden itibaren müdahalenin ön saflarında yer alan kadınların, kadın ilk yardım ekiplerinin ve kadın örgütlerinin fedakar çalışmaları için minnettarlığımı paylaşmak istiyorum. Bu Dünya Kadınlar Günü’nde onları desteklemek için verdiğimiz taahhütü bir kez daha tekrarlayalım, depremden etkilenen milyonlarca kadın ve kız çocuğu için dayanışma içinde olalım. Kadın ve kız çocuklarının bakış açıları, deneyimleri ve yeteneklerinin tüm iyileşme sürecine dahil edildiğinden emin olalım.”
‘MİNNETTARIZ’
BM Türkiye Mukim Koordinatörü Alvaro Rodriguez ise 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde şu mesajı verdi: “Bu Dünya Kadınlar Gününde, sizleri depremden etkilenen kadınlar ve kız çocuklarıyla dayanışma içinde olmaya çağırıyoruz. Müdahalenin ön saflarında yer alan kadınlara minnettarız. Kadınların kadınlara verdiği desteğin en güzel örneğini, kadın örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve gönüllü kadınlar gösterdi. İnsani müdahalede öncü rol üstlenen kadınların, bu felaketten etkilenen herkesin hayatında nasıl büyük bir değişiklik yaratabileceğini gördük. Hükümetin öncülüğünde ve sivil toplum kuruluşlarının yakın iş birliğiyle, Birleşmiş Milletler, felaketin ilk gününden bu yana destek sağlamaya devam ediyor. Deprem sonrası müdahalenin her aşamasında ve her alanda kadınların ve kız çocuklarının farklılaşan ihtiyaçlarına yanıt vermeyi amaçlıyoruz. Kadınların liderliğini ve katılımını destekliyoruz. Deprem sonrası iyileşme sürecinde UN Women ve tüm Birleşmiş Milletler kuruluşlarıyla, hiçbir kadını ve kız çocuğunu geride bırakmadan destek olmaya devam edeceğiz.”
SOSYAL MARKET NASIL ÇALIŞIYOR?
İslahiye’de şu anda 12 sosyal market var. Bu marketlerde her bir aileye tanımlanan puanlarla depremzedeler ihtiyaçlarını karşılıyor. Hala en büyük ihtiyaç; iç çamaşırı ve kıyafet. Mehmet Güven, deprem sonrası hala hiçkimsenin evine giremediğini anlatıyor. Güven, dükkanların açılmadığını, alış veriş yapacak imkanı olan insanların da sosyal markette sıraya girdiğini, “Kuyumcu da çiftçi de burada sıraya giriyor” diye anlatıyor.
