Depreme karşı ‘güçlenelim’

Gülden Çoktan - İstanbul’da riskli yapı sayısının 600 bin civarında olduğu, bu binaların ivedilikle depreme dirençli hale getirilmesi gerektiği belirtiliyor. Peki bu binaları depreme dayanıklı hale getirmenin tek yolu yıkıp yeniden yapmak mı? Deprem Güçlendirme Derneği Başkanı Sinan Türkkan, güçlendirme çalışmaları ile riskli binaların 2018 Deprem Yönetmeliği’nde belirlenen can güvenliği seviyesine çıkartılabileceğini, mevzuatta yapılacak düzenlemeler ile kısa sürede 300 binden fazla binanın depreme dayanıklı hale getirilebileceği görüşünde. Türkkan, eğer binanın dayanıklılık performansı uygunsa binanın tahliye edilmeden güçlendirilebileceğini belirtiyor.

Milliyet’in sorularını yanıtlayan Türkkan, “600 binden fazla riskli bina var ve zamanımız yok. Bunların içerisinde güçlendirme dahi yapılamayacak binalar var. Bunlar yıkılmalı. Güçlendirerek güvenli seviyeye çıkartabileceğimiz bina sayısı da çok” dedi.

İki yöntem var

“En hızlı güçlendirme metotlarıyla bu binaları güvenli hale getirmeliyiz” diyen Türkkan, bu yöntemlerin klasik yöntem olan perdeleme ve binanın içerisine girmeden sismik damperler veya ilave yaparak binayı dışarıdan güçlendirme olduğunu belirtti. Türkkan “İmar Kanunu’nda yapılacak düzenlemelerle binaların içerisine girmeden, tekil yapılarda güçlendirme yapmak mümkün. İlgili bakanlıkla bu konu üzerinde çalışıyoruz. İstanbul’da çok sayıda inşaat firması var ama mevcut kapasite tüm riskli binaları bir anda güçlendirmeye yetmez. Ancak talep arttığında gelişen teknoloji ile birlikte firmalar buraya ilgi gösterecektir” değerlendirmesini paylaştı.

Mevzuat ve iskan sorunu

Güçlendirme ruhsatı alınırken binanın boş olmasının istendiğine ve bu nedenle mevzuat düzenlemesi yapılması gerektiğine dikkat çeken Türkkan, “Dışarıdan güçlendirme yapılacaksa binanın boşaltılmasına gerek yok. Güçlendirme işlemlerinde devlet yüzde 20 KDV alıyor. Yıkıp yeniden yapıldığında ise yüzde iki KDV alıyor. Belediyeler de güçlendirme sürecinde iskan engelleri çıkarıyor. Kat ilavesi yapılmadıysa, eklenti ilavesi yapılmadıysa iskan neden bozulsun? Kombili sisteme sahipse, belediye merkezi sisteme dönüştürülmesini talep ediyor. Bu ilave ücret demek. Bu konuların acilen oturup konuşulması lazım” dedi.

6-8 ay sürüyor

Bir binanın yıkılıp yeniden yapılma sürecinin ortalama 2.5 yıl olduğunu, güçlendirmenin 6-8 ayda yapılabildiğini kaydeden Türkkan, “Güçlendirmenin yeniden yıkıp yapma maliyetinin yüzde 40’ını geçmemesi önemli. Yeni bina metrekare fiyatı 1200 dolar ise güçlendirme maliyeti de metrekare başına yaklaşık 300 dolara denk gelmektedir. Daire adedi arttıkça da maliyet düşecektir” diye konuştu.