Balkanlar’da kırmızı liste turu! Çok sayıda Türk var

İREM ÜNLÜ DEMİR - Eşim ve kızımla beraber uzun süredir İngiltere’de ikamet ediyoruz. Riskleri bilmemize rağmen, yıpratıcı bir kıştan çıktığımız için aile ve arkadaşlarımıza duyduğumuz özlem nedeniyle okullar kapanır kapanmaz soluğu Türkiye’de aldık. Temmuz ortalarında İstanbul’a gelirken, ilk güncellemede Türkiye’nin kırmızı listeden sarı listeye alınacağından emindik.

Böyle düşünmemizdeki en büyük etken Türkiye’deki aşılama hızıydı. 15 Temmuz’daki güncellemede Türkiye kırmızı listede kaldı.

B PLANIMIZ VARDI

Beklentilerimizin aksine bir gelişme olmasına rağmen, B planımız hazırdı: 3 kişilik ailemizin otel karantina bedeli 5 bin 145 pound olduğu için ve otel karantina şartlarının katlanılamayacak kadar ağır olduğunu duyduğumuzdan, yeşil ya da sarı listede yer alan bir ülkede karantina süremizi geçirip daha sonra da aşılı olduğumuz için gerekli testleri yaptırıp karantinaya maruz kalmadan evimize ulaşacaktık.

BEKLENMEYEN OLAYLAR

Bunları düşünürken, İngiltere’ye dönüşümüz beklenmeyen olaylar nedeniyle gecikti. Babam kaza sonucu düşüp omurgasını kırdı ve zor bir ameliyat geçirdi.

Annem de sağlık sorunları yaşadığı için dönüş tarihimizi kızımızın okula başlama tarihi olan 3 Eylül’de Londra’da olmak üzere planladık. Schengen vizemiz olmadığı için - Mart 2020 tarihinden beri Londra’daki Schengen ofisleri kapalı -  Türk vatandaşlarından vize talep etmeyen ülkelerden birine seyahat etmemiz gerekiyordu.

KARADAĞ UYGUNDU!

Sarı listede olup Türk vatandaşlarından vize istemeyen ülkeler arasında yer alan Karadağ, maliyet açısından karantina süresini geçirmek için en uygun yerlerden biriydi. Biz de 23 Ağustos’ta Karadağ’a vardık. Böylece 3 Eylül’de İngiltere’de olabilecektik. Yine de 26 Ağustos’taki gözden geçirmede Türkiye’nin de sarı listeye gireceğini düşündüğümüz için 3 Eylül’den de erken evimize dönebiliriz diye umut ediyorduk ve bunun için uçak biletlerini ayırtmıştık.

ÇOK SAYIDA TÜRK

Ancak 26 Ağustos’ta tüm beklentilerin aksine Türkiye kırmızı listeden çıkamadı. Daha da kötüsü Karadağ da kırmızı listeye alındı. İngiltere’de yaşayan çok sayıda Türk gibi biz de bu durum karşısında şoke olduk. Karadağ’ın kırmızı listeye alınması acilen başka ülkeye geçiş arayışına başlamamıza neden oldu. Neden acilen diyeceksiniz?

Çünkü, 11 gece karantina süresinin gideceğimiz yeni ülkede sıfırdan başlayacağını öğrendik.

Bizim durumumuzda çok sayıda Türk olması nedeniyle bilgi alışverişi için o gün Telegram ve Whatsapp gibi platformlarda gruplar kuruldu. Örneğin Telegram’da 9 grup vardı; Almanya aktarmalı İngiltere, Kosova aktarmalı İngiltere gibi...

OPERASYON GEREKİYOR

Sonuç olarak hem Karadağ’a yakınlığı hem de Tiran’dan Londra’ya günde 3 uçuş olduğunu öğrendiğimiz için 27 Ağustos’ta Arnavutluk’a geçme operasyonu yaptık. “Operasyon” diyorum çünkü gün kaybetmemek için yeni ülkeye bir an önce geçmek üzere yapılan planlar adeta üst düzey operasyon yönetme becerisi gerektiriyor; kaldığınız bölgeden erken check-out, uçak bileti değişiklikleri, yeni lokasyondaki konaklama ve uçak biletlerinin ayarlanması, iki ülke arası özel araç temini, sınır geçiş bilgileri, pcr/antijen testleri...

HER YERE YAZDIK

Sonuç olarak; 27 Ağustos’ta Arnavutluk’un başkenti Tiran’a geldik ve Karadağ günlerimizin sayılması umuduyla 2 Eylül için Tiran - Londra uçak bileti rezervasyonlarımızı da yaptırdık. Bunun için milletvekillerinden, Ulaştırma Bakanlığı’na, İngiliz hükümetinin Kovid-19’la ilgili internet sitesinden, NHS’e kadar bir çok yere yazıp hiçbir sonuç alamadık.

ÇOK TEDİRGİNDİK

Şimdi evimize dönebilmek için 11 gecelik sürenin Arnavutluk’ta dolacağı 7 Eylül’ü bekliyoruz, tabii PCR testlerimizin negatif çıkacağını varsayarak.

Arnavutluk’ta vaka sayıları hızla artıyor ve ülkede Kovid-19 önlemleri adına bir uygulama görmüyoruz, kapalı alanlarda maske kullanımı yok denecek kadar az, gördüğümüz aşı merkezleri bomboş...

Arnavutluk hükümeti artan vakalara karşı 23.00 - 06.00 arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti. Şimdi önceliğimiz virüse yakalanmadan kendimizi Londra’ya götürecek uçağa atabilmek.

PATRONA AÇIKLAMAK ÖYLE ZOR Kİ...

Eve geç dönmemiz, 15 yaşındaki kızımızın okula 3 gün geç başlaması ve onun için çok önemli olan hokey sezonunun açılışını da kaçırmasına neden oldu. Elimizde olmayan sebeplerle bunun yaşandığını anlatmaya çalışsak da kızımızın yaşadığı stresi yönetmekte zorlanıyoruz. Benim durumum da farklı değil. Pandeminin başlarında göreve gelen ve yüz yüze henüz karşılaşmadığım ABD’li patronuma, 6 - 7 Eylül’deki toplantı talebine neden olumlu yanıt veremediğimi açıklamak zorundayım. Bir ABD’liye neden Karadağ ya da Arnavutluk dışında ülkelere gidemediğimi, hatta Türkiye’nin neden İngiltere’nin kırmızı listesinde olduğunu açıklamak bile zor.

HANGİ KRİTERLERE GÖRE YAPILIYOR?

İngiltere temmuz ortasında Kovid-19 önlemlerinin neredeyse tamamını kaldırdı. Ağustos sonunda Premier Lig maçları stadyumlarda tam kapasiteyle oynanmaya başlandı. Leeds ve Reading festivalleri yüz binlerin katılımıyla gerçekleşti. En ilginç nokta ise ülkede vaka sayıları da, vefat sayıları da kısıtlama getirdikleri ülkelerden daha fazla.

Öte yandan kırmızı listeye alınan Karadağ’ın Budva şehrinden Hırvatistan’ın Dubrovnik kentine saat başı günlük tekne turları düzenleniyordu.

Hırvatistan yeşil, Karadağ ise kırmızı listede! Hal böyle olunca, insanın aklına bu değerlendirmeler hangi kriterlere göre yapılıyor sorusu geliyor.

11 GÜNLÜK OTEL ÜCRETİ 2285 POUND

İngiltere’nin Kovid-19 önlemleri kapsamında uluslararası seyahatler için uyguladığı sisteme göre yeşil listede yer alan ülkelerden İngiltere’ye girişte karantina gerekmiyor. Sarı ya da kırmızı listede yer alan ülkelerden İngiltere’ye girişte aşı durumunuza göre ev ya da otel karantinasına alınıyorsunuz. En ağır kurallar kırmızı listedeki ülkelerden gelenler için uygulanıyor. İngiliz vatandaşı olmayan ya da İngiltere’de oturum izni bulunmayan kişilerin kırmızı listedeki ülkelerden İngiltere’ye girişi her koşulda yasak.

FİYAT LİSTESİ

Vatandaş ya da oturum izni sahibiyseniz kırmızı listedeki ülkeden geldiğinizde aşı durumunuza bakılmaksızın, 11 gece otel karantinasına girmeniz zorunlu. Ancak bu karantinada otel seçme hakkına sahip değilsiniz. Belirlenen otellerde kalmak ve zorunlu tutulan otel ücretlerini ödemekle yükümlüsünüz. Ücretler ise şöyle: Birinci yetişkin için 2 bin 285 pound, ikinci yetişkin veya 11 yaş üstü çocuklar için bin 430 pound, 5 ve 11 yaş arası çocuklar için 325 pound. İngiltere’nin listesi her 3 haftada bir güncelleniyor. Türkiye 12 Mayıs’tan bu yana İngiltere’nin kırmızı listesinde.

‘ŞANSLILAR’IN UÇAĞI BOZULUNCA...

İngiltere, Karadağ’ın kırmızı listeye girdiğini 26 Ağustos’ta açıklandı. Karara göre 30 Ağustos 04.00’e kadar Karadağ’dan İngiltere’ye gelenler ülkeye karantinaya alınmadan gireceklerdi. Bu durum
30 Ağustos’a kadar karantina süresini dolduramayacak olan biz için kötü haberken, bu tarihe kadar süreyi dolduracak Türkler haklı olarak çok sevindiler.

Hele bir grup vardı ki
29 Ağustos’ta sürelerini doldurup İngiltere’ye gidebiliyorlardı. Ancak 29 Ağustos’ta yolculuk yapacak olanların uçağın bozulmasıyla başlayan hikayesini üzülerek öğrendik.

AKSİLİKLER PEŞ PEŞE

Arnavutluk’ta karantina süresini bekleyen bir arkadaşımızın anlatımıyla o gece şunlar yaşandı:

“Seyahat edecekler işlemlerini tamamlayarak uçağa biniyor. Tahmin edildiği üzere uçakta hatırı sayılır sayıda Türk yolcu var. Yolcular uçakta yerini aldıktan sonra pilot, bir arıza olduğunu, seferin yapılamayacağını belirtiyor. Bunun üzerine uçak şirketi yetkililerinden yüreklere su serpen bir açıklama geliyor; ‘Merak etmeyin sizi bu akşam uçuracağız.”

Bir süre sonra alana 3 otobüs geliyor, yolculara başka bir alana sevk edilecekleri ve uçuşun buradan gerçekleşeceği bilgisi veriliyor. Ancak uçuşun Hırvatistan’dan olacağını öğrenen birkaç Türk vatandaşı, Schengen vizelerinin olmadığını belirterek itiraz ediyorlar. Ancak hem transit geçiş olacağı düşüncesi hem de fazla seçenekleri olmaması nedeniyle yolcular bu yolu denemeye karar veriyor.

Otobüsler Hırvatistan’a ulaştığında Schengen vizesi olmayan tüm Türk vatandaşlarının pasaportlarına “reddedildi” damgası vuruluyor ve ülkeye girmelerine izin verilmiyor. Tabii bir infial yaşanıyor ama nafile.  Bunun üzerine Türk yolcular zamanla yarışarak İngiltere’ye nasıl gidebileceklerini araştırmaya başlıyorlar. Bir kadın yolcu Sırbistan’a geçerek Londra’ya uçmanın bir yolunu buluyor. Ancak saatler geçmiş, Londra’ya inişi 30 Ağustos 11.00’i bulmuş, yani Karadağ’ın kırmızı listeye alınmasının üzerinden tam 7 saat geçmiş. Londra’daki gümrük memuru affeder mi?

Genç kadın 11 gün geçirmek üzere bir karantina oteline gönderiliyor. Bitti mi? Hayır bitmedi. Kırmızı listedeki bir ülkeden geliyorsanız karantina otelinizi önceden rezerve etmiş olmanız ve bu belgenin de giriş evrakınızın içinde bulunması gerekiyor. Bunun cezası da 10 bin pound’a yakın. Ne kadar ceza almış bilmiyorum, ancak pasaportuna yediği ve bundan sonra her daim karşısına çıkacak ret damgasına mı yansın, bunun İngiltere’de oturma izinlerini nasıl etkileyeceğine mi hayıflansın, yoksa tek başına 11 gün bir otelde adeta pahalı bir yarı açık cezaevi muamelesi çekeceğine mi  üzülsün bilemiyorum.”