Alfabemiz değişmeli mi?

Alfabemiz değişmeli mi?
ÇAPRAZ ATEŞ
BELMA AKÇURA

Yazar Haluk Şahin'in, ‘w’, ‘x’ gibi harflerin Türk alfabesinde bulunmadığı halde yaygın bir şekilde kullanıldığını hatırlatarak, "Belli ki bir şeyler yapmamız lazım. Ya bu harfleri alfabemize alacağız, ya da başka formüller düşüneceğiz" sözleri tartışma yarattı. Şahin internet nedeniyle "wönin en çok kullanılan harflerden birisi haline geldiğini, bu harfin alfabemizde olmadığını, harfin yazılı olarak herkesin karşısına geldiğini, ancak kimsenin okuyamadığını söyledi. Haluk Şahin'in "Türk alfabesine yeni harfler eklemenin zamanı geldi mi?" sorusunu dilbilimciler ve siyasiler değerlendirdi.

Hikmet Uluğbay (Eski Bakan)
Henüz yeni harf ihtiyacı yok...
Alfabe bir ulusun anadilinin gerektirdiği harflerden oluşur. Türkçemizde ifade edilen sözcüklerden hiçbirisi henüz ne "x" ne "w" gibi harfleri kullanmayı gerektirmiyor. Eğer Türkçe uzmanları yeni harflere ihtiyaç olduğunu ifade ederlerse, bu tartışmayı yapabiliriz. Ancak, "x" ve "w"ye, yabancı sözcükleri kullanarak yazılan bir yazı veya bir konuşmada yer verilebilir. Esasen "x" harfi için Türkçemizde öteden beri onun yerini tutan ks harfinin yan yana kullanılması vardır. O nedenle şu aşamada kendi dilimizin bu değişime ihtiyacı olmadığını düşünüyorum.

Ali Püsküllüoğlu (Dilbilimci - yazar)
Türkçe yazım kuralları var
Her yeni şey, illa da alfabeye girsin, Türkçe olarak yazılsın demek kolay değil. Yazım kılavuzlarında, "Batı dillerinin sözcükleri, özellikle özel adlar o dillerde yazıldığı biçimiyle yazılır. Ancak Latin alfabesine benzemeyen Rusça, Çince gibi dillerden gelen özel sözcüklerde Türkçedeki söyleniş biçimiyle yazılır" denir. Bunlar, Türkçedeki yazım kuralıdır. Yeni harflerin özellikle yabancı harflerin dilimize girmesini gerekli bulmuyorum. Çünkü biz bu harfleri karşılayabiliyoruz. Ayrıca o sözcüklerin Türkçe karşılığı yoksa, bunların yabancı sözler olduğunu göstermek bakımından o haliyle kullanmak gerekli.

Köksal Toptan (Eski Bakan)
29 harf ihtiyaca cevap vermiyor
Benim bakanlığım dönemimde, Türk Cumhuriyetleri Latin harfleri ile hayatlarını sürdürmeye karar verince, biz ortak komisyon kurduk. Konunun uzmanları da ortak alfabeyi tartıştı. Azerbaycan'ın başını çektiği bir grup, bizim alfabeye yeni harfler eklenmesini böylece ses uyumunun sağlanabileceğini söylediler. Bizim dil bilimciler ise bizim alfabemizin yeterli olduğunu söyledi. Ortak bir karar alınamadı. Alfabemizin 29 harfi yetmiyor. İhtiyaçlar ve günlük yaşam harf eklemeyi gerektiriyorsa bağnazlığa gerek yok diye düşünüyorum.

Necmiye Alpay (Dil uzmanı - yazar)
Sözlüklerde ‘x’, ‘w’ var
Türkçe için alfabeler değişmez metinler değildir. İhtiyaç doğdukça dilde diğer imla, sözlük değişikliklerini nasıl yapmak gerekiyorsa, alfabede de değişiklikler yapılabilir. Şu an sözlüklerimizde "w", "x" var ama alfabede resmen yer almıyor. Zaten önemli olan da sözlükte olması. Alfabede olması yanlızca çocukların ilkokulda öğrenmeye başlamalarını sağlayacaktır. Günümüzdeki anlayışı dilin ihtiyaçlarına göre davranmayı gerektiriyor. Eski, kuralcı dil bilgisi anlayışında olanlar buna karşı çıkarlar. Çünkü, genellikle dilbilimdeki gelişmelerden haberleri olmuyor. Türkçenin ne yazık ki aşağı yukarı bütün dil bilgisi kitaplarının yazarları kuralcı dilbilgisi anlayışında kalmıştır.




GÜNCEL