Yıldızlar gerçekten kayıp gidiyor mu? Öğrenmek için peşlerinden gidiyoruz
18.08.2024 - 11:55 | Son Güncellenme:
Hey yıldız kaydı haydi dilek tutalım! Bir dakika, gerçekten kaymış olabilir mi? Yıldızlar kayıp nereye gidiyor hiç merak ettiniz mi? Okumaya devam edin, yıldızlarla bir uzay yolculuğuna çıkıyoruz!
Bazen gökyüzüne bakıp kayan bir yıldıza rastladığımızda hemen dilek tutuyoruz. Pek çok çizgi filmde de kayan yıldız görünce dilek tutanlar olduğunu görüyoruz. Peki, aslında kayan yıldız diye bir şey olmadığını biliyor muydunuz? Gökyüzünde kayan şeylerin ne olduğunu öğrenme vakti geldi.
HEPSİ SAMANYOLU GALAKSİ’SİNDE!
Geceleri gökyüzünü izlerken pırıl pırıl parlayan ve kayan bir gök cismine rastlamış olabilirsiniz. Bunlar bir uçak ya da herkesin bildiği gibi birer yıldız değil. Gökyüzünde gördüğümüz yıldızların tamamı dünyamızın da içinde bulunduğu Samanyolu Galaksisi'nde yer alıyor.
UZAKTAKİ CİSİMLERİN HAREKETİNİ ALGILAYAMIYORUZ
Bize yakın yıldızları daha parlak görürken daha uzaktaki yıldızları sönük görüyoruz. Milyarlarca kilometre uzaktaki bir yıldızın hareketini görebilmemiz mümkün değil. Tıpkı, ufukta hızla ilerleyen bir geminin o hızlı hareketini hiç fark edemeyişimiz gibi. Uzakta olan cisimlerin hareketini net olarak algılayamıyoruz.
BUNLARIN İSMİ ‘GÖK TAŞI’
Peki, kayan şeyler yıldız değilse ne? Yıldız kayması olarak bildiğimiz olay aslında atmosfere çok yüksek hızla girip yanan gök taşları. Gök taşları uzayda değil, atmosferde yerden 75 ila 100 kilometre arası yükseklikten geçiyor. Bu ışık olayı, gök taşlarının çok yüksek hızla hareket ettiğinden, bu olay saniyeler içinde gerçekleşiyor. Biraz daha büyük olanları ise birkaç saniye daha fazla görebiliyoruz.
PEKİ NEDEN PARLIYORLAR?
Bu gök taşlarının yıldız gibi parlamalarının sebebi, çok yüksek hızda ilerleyerek atmosferde sürtünmeye uğramaları. Sürtünmeden dolayı ısınan gök taşları, yanıyor ve arkalarında parlak, çizgi gibi bir iz bırakıyorlar.
HER GÜN DÜNYAYA DÖKÜLÜYOR
Her gün dünyaya bin tonun üzerinde uzay tozu ve minik gök taşı dökülüyor. Eğer atmosfere giren gök taşı daha büyükse yanma süresi, yani gökyüzünde görünme süresi daha uzun olabiliyor ve daha parlak görünüyor. Böyle hızla ilerleyen parlak gök taşlarına ‘ateş topu’ da deniyor. Üstelik bu gök taşlarının içerdikleri elementlere göre renkleri de değişiyor.
METEOR MU, METEORİT Mİ?
Atmosfere girdiklerinde yanan ve çoğunlukla yok olan gök taşlarına ‘meteor’ adı veriliyor. Bunlardan yere ulaşmayı başaranlara da ‘meteorit’ deniyor. Dünyanın büyük bir kısmı okyanuslarla kaplı olduğundan dolayı yere ulaşabilen gök taşlarının çoğu okyanusa düşse de, dünyanın pek çok yerinde kara parçası üzerinde de meteoritlerin açtığı izler ve çukurlar mevcut.
EN BÜYÜK GÖK TAŞI NEREDE?
Dünyada bilinen en büyük gök taşı, Güneybatı Afrika'nın Grootfentein bölgesinde yer alan 80 ton kütleye sahip bir gök taşı. Ülkemizde rastlanan en büyük gök taşı ise Domaniç Yaylasında bulunan 25 kilogram kütleye sahip. Ayrıca bugüne kadar dünyada yaklaşık 20 insanın vücuduna gök taşı isabet ettiği için yaralandığı tespit edildi.
